به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، یکی از رایجترین باورهای غلط در زمینه اختلالات و بیماریها این است که بسیاری از مردم گمان میکنند فرد بیمار توانایی کنترل علائم خود را دارد. این امر در زمینه اختلالاتی همچون FND (اختلال عصبی عملکردی) به هیچ وجه امکانپذیر نیست. مسأله این است که هیچگونه درمانی برای بسیاری از اختلالات و بیماریها، حتی موارد شناخته شدهای که بسیار مورد تحقیق و توجه قرار گرفتهاند وجود ندارد. حال در زمینه اختلالاتی که چندان مورد توجه نبودهاند تشخیص علائم و یافتن راهکارهای درمان برای بیماران و پزشکان امری بسیار دشوار است. FND تنها یکی از اختلالات کمتر شناخته شده محسوب میشود که ابهامات معماگونه بسیاری در مورد آن وجود دارد.
اختلال عصبی عملکردی چیست و چه علائمی دارد؟
ارائه تعریفی دقیق و واضح از این بیماری چندان امکانپذیر نیست به همین دلیل از آن بهعنوان نوعی بیماری با علائم غیرقابل توضیح یاد میکنند و به احتمال زیاد همین امر باعث میشود که بسیاری از مبتلایان در توضیح علائم بیماری خود برای دیگران ناتوان بمانند. در هر صورت FND عبارت است از نوعی اختلال در سیستم دریافت و انتقال سیگنالهای مغز و بدن که باعث ایجاد مشکل در ساختار سیستم عصبی میشود و طیف وسیعی از اختلالات عملکردی شناختی، حسی و فیزیکی را در بر میگیرد.
علائم FND شامل ضعف در اندامها، از کار افتادگی، لرزش، بیحسی، اختلال در راه رفتن، اسپاسم، دردهای مزمن در صورت و بدن، از حال رفتن، تشنج غیر صرعی، دوبینی، ضعیف شدن دید، به هم ریختگی احساسی، اختلال در حافظه، مشکلات خواب، اضطراب و احساس افسردگی میشود. این علائم با ویژگیهای متفاوتی در هر بیمار بروز میکند که همین امر باعث میشود پزشکان در تشخیص آن با مشکل مواجه شوند.
علائم این بیماری تا حدودی شبیه به مولتیپل اسکلروزیس، پارکینسون و صرع است و میتواند به همان اندازه ناتوان کننده باشد. با این حال به دلیل مشکلات ساختاری سیستم عصبی بروز نمیکند، بلکه دلیل آن وجود مشکلی در عملکرد" سیستم عصبی است. به عبارت دیگر ساختار بدن و اعصاب سالم و دستنخورده است، اما در نحوه عملکرد سیستم عصبی و ارسال و دریافت صحیح پیامها در مغز اختلال ایجاد میشود که نتیجه این امر ایجاد مشکل در توانایی پاسخگویی بدن به وظایف مختلفی همچون حرکت است. بررسیهای سازمان ملی اختلالات نادر (National Organisation for Rare Disorders) حاکی است که از هر یک صد هزار نفر، حدود ۱۴ تا ۲۲ مورد با این اختلال دست و پنجه نرم میکنند.
علل ابتلا به اختلال عصبی عملکردی چیست؟
این اختلال در واقع بیماری مشترک میان دو شاخه علمی نورولوژی و روانپزشکی است و متخصصانی که در شناسایی و درمان آن نقش دارند شامل روانپزشکان، متخصصان مغز و اعصاب، فیزیوتراپیستها، گفتاردرمانها، رواندرمانها، کار درمانها و متخصصان مدیریت درد میشوند. ریشه اصلی بروز این بیماری همچنان ناشناخته است. با این حال گفته میشود خستگی یا اضطراب مزمن، استرسهای سرکوب شده، فشارهای عصبی شدید، تنش، ابتلا به بیماریهای عصبی گوناگون و حملات پانیک میتواند زمینههای بروز آن را فراهم کند.
اختلال عصبی عملکردی چگونه تشخیص داده میشود؟
نخستین مرحله تشخیص این بیماری، استفاده از تست سرگرمی ترمور، تست هوور و تشخیص تشنجهای غیر صرعی است و پس از آن اسکن مغزی (MRI) و سپس تصویرسازی تشدید مغناطیسی کارکردی (fMRI) انجام میشود که نقش بسزایی در آگاهی از تفاوتهای این دسته از بیماران با سایرین و درک این تفاوتها دارد.
بسیاری از مبتلایان به اختلال عصبی عملکردی با تشخیصهای متفاوت و اشتباهی از سوی پزشک مواجه میشوند؛ تشخیصهایی که بیشتر ریشه فیزیکی دارند تا ذهنی. از سوی دیگر هر چند علائم FND ناشی از مشکلات روانشناختی یا زمینههای بدنی نیست با درد همراه است از این رو برخلاف بیماریهایی همچون پارکینسون، چندان مورد توجه قرار نمیگیرد.
در شرایط کنونی بهترین برنامههای درمانی موجود برای آن، استفاده از فیزیوتراپی برای اصلاح اختلالات حرکتی و یک نوع روش روانشناسی موسوم به CBT به منظور کنترل حملات عصبی و تشنجها است. البته کاردرمانی، رواندرمانی و گفتار درمانی نیز نقش چشمگیری در بهبود علائم این بیماری دارند.
تاریخچه روز جهانی آگاهی از اختلال عصبی عملکردی
تعیین روزی بهعنوان روز جهانی FND در راستای کمک به مبتلایان این اختلال برای درک بیماری خود و آگاهی از شیوههای درمانی آن همچنین جلب حمایتهای جهانی برای کمک به این دسته از افراد ضروری به نظر میرسد، چرا که اختلال مذکور هنوز به درستی شناخته نشده و وجود ناآگاهی جهانی درباره آن باعث میشود علائم اولیه بسیاری از بیماران به مشکلات جدی و حتی غیرقابل درمان تبدیل شود.
بدین ترتیب از سال ۲۰۱۷، سازمانی موسوم به خیریه FND Hope که دارای مراکزی در سراسر ایالاتمتحدهآمریکا، انگلستان و استرالیا است و هدف اصلی آن کمک به گسترش ارتباطات جهانی در زمینه تشویق دیگر ملتها برای درمان FND و شناخت آن است، روز ۱۳ آوریل را بهعنوان روز جهانی آگاهی از اختلالات عصبی عملکردی نامگذاری کرد و هر سال آن را با انتشار چندین مقاله در مجلات مختلف تحقیقاتی و نیز گفتگوهای عمومی در زمینه این اختلال گرامی داشت.
نظر شما