به گزارش خبرنگار ایمنا، سیاست آزادسازی سهام عدالت و ورود سهامداران خرد که اغلب آنها سواد مالی لازم در خصوص سرمایه گذاری را نداشته اند به بازار سرمایه در ریزش شاخص بورس تأثیر بسیار زیادی گذاشته و مباحث فراوانی را در پی داشته است؛ سهامی که حدود ۱۵ سال از عمر آن می‌گذشت و همچنان در اختیار دولت بود ولی از مردادماه سال ۹۹ به‌طور پلکانی آزادسازی آن آغاز شد با این هدف که کمکی به دارندگان سهام عدالت شود و رونقی هم در بازار بورس شکل گیرد.
اما پس از آزادسازی ۶۰ درصد از سهام عدالت بود که برخی کارشناسان بخشی از ریزش بازار بورس را به این اقدام مرتبط کردند با این توجیه که رفتارهای هیجانی سهامداران در فروش سهامشان باعث بروز خلل و برهم زدن تعادل در بازار بورس شد و در مقابل، عده‌ای دیگر نیز با تأکید بر این که ریزش بازار بورس دلایلی قوی‌تر از فروش سهام عدالت داشته، معتقدند در شرایطی که بسیاری از کسب و کارها به علت شیوع کرونا دچار رکود شده بود و مردم در شرایط معیشتی دشواری قرار داشته‌اند آزادسازی سهام عدالت، اقدام به جایی از سوی دولت بوده است.
تأثیر فروش سهام عدالت بر بازار بورس
ایجاد رفتارهای هیجانی در بازار بورس از سوی افراد ناآگاه از جمله دلایلی مطرح می‌شود که این بازار را در اوج روزهای رونقش، با ریزش مواجه کرد همچنین انتقال مالکیت مستقیم خرید و فروش سهام عدالت به افرادی که اطلاعات کمی در خصوص خرید و فروش سهام داشتند شرایط را بدتر کرد.
اگر چه دیدگاه عده‌ای هم آن بوده که نه تنها مشکلی بابت افراد تازه وارد به بورس وجود ندارد بلکه آزادسازی سهام عدالت پتانسیل جدیدی برای بازار محسوب می‌شود، این چنین که با عرضه سهام عدالت تعداد مشارکت کننده‌ها افزایش می‌یابد، در حالی که باید اجازه خرید و فروش سهام به افراد نیز داده شود تا در مسیر شرکت‌های با سودآوری بیشتر قرار بگیرند و این موضوع فرصتی را در اختیار بازار سهام قرار می‌دهد که بتواند نقدینگی بیشتری را جذب کرده و رشد خود را ادامه‌دار کند.
در این باره رضا حقی، کارشناس بازار سرمایه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: اوایل خرداد ماه سال گذشته وزارت اقتصاد اعلام کرد که دارندگان سهام عدالت مجاز به فروش ۳۰ درصد از سهام خود هستند و پس از آن هم در نوبت‌های متوالی ۶۰ درصد مابقی آزاد شد.
وی اضافه می‌کند: با انتشار این اطلاعیه استقبال نسبت به فروش سهام زیاد بود و برای فروش ۳۰ درصد سهام صف‌های طولانی ایجاد شد در نوبت‌های دیگر هم چنین بود؛ بر این اساس برخی را به این باور رسانید که یکی از دلایل اختلال بازار بورس آزاد سازی سهام عدالت بوده است.
این کارشناس یادآور می‌شود: اما با وجود مشکلاتی که در رابطه با آزاد سازی سهام عدالت و تأثیر آن بر بازار سرمایه مطرح می‌شود نکته‌ای که وجود دارد این است که تعداد فروشندگان سهام و میزان این سهام چقدر بوده است که باعث تعادل نداشتن بازار بورس شده باشد؛ مورد دیگر آنکه دولت با چنین اقدامی باعث تحقق بخشی از وعده‌های خصوصی سازی شد که همواره از آن سخن گفته است.
حقی خاطرنشان می‌کند: تأثیر روانی فروش سهام عدالت بر بازار بورس بیش از تأثیر واقعی آن بوده است وگرنه فروش سهام عدالت اگر با روش صحیح و آگاهانه انجام شود نقدینگی بیشتری جذب بازار خواهد شد.
وی اظهار می‌کند: بهتر است برای ممانعت از هر اتفاق نگران کننده‌ای عرضه و تقاضای سهام به جای سهامداران خرد توسط کارگزاری‌ها انجام شود تا از بروز مشکلات احتمالی در این مسیر جلوگیری شود.
حرفه‌ای‌ها بیشترین استفاده را بردند
محمدرضا شهنام پور، کارشناس اقتصادی در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: مشکلی که آزادسازی سهام عدالت ایجاد کرد آن بود که افرادی وارد بازار بورس شدند که هیچ آگاهی و آشنایی با این بخش نداشتند و از طریق اطلاعات ناقص خرید و فروش بورس را انجام دادند در حالی که قبل از هرچه باید فرهنگ سهامداری و زمینه‌سازی‌های اولیه انجام می‌شد.
وی ادامه می‌دهد: با آزادسازی سهام عدالت بدون ایجاد آگاهی‌های لازم و کافی افرادی وارد بازار بورس شدند که متضرر شده و سهام خود را هم با ضرر فروختند اما حرفه‌ای‌ها از این موج حداکثر استفاده را بردند و حتی دارایی خود را تا ۵ برابر هم رساندند.
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: به عبارتی برخورد غیرحرفه‌ای‌ها با بازار بورس مانند بانک بود با این تصور که ماهانه سود ثابتی را دریافت خواهند کرد. آنان بر طبق آنچه لیدرها انجام می‌دادند به بورس آمدند و مکانیسم بورس را از سیستم تحلیلی خارج کردند و در این میان یکسری از افراد هم از ناآگاهی این سهامداران تازه وارد، نهایت سوءاستفاده را کردند به طوری که تاکنون ۴۰۰ پرونده تخلف از سوی بورس اعلام شده است.
حقی تصریح می‌کند: به این ترتیب به تدریج ریزش بازار بورس آغاز شد و حباب‌ها خالی شد تا کنون که پس از فراز و نشیب‌های زیاد، تقریباً بورس به قیمت واقعی رسیده است؛ زیرا وضعیت بودجه مشخص شده است، نرخ ثابت تورم به دست آمده است و از طرفی هم حقوق‌ها و دستمزدها مشخص شده است و این عوامل موجب شرایط نسبتاً خوبی در بازار بورس شده زیرا تقاضا را در این بازار افزایش داده است که امیدواریم تداوم داشته باشد.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما