پایان زندگی یک ستاره‌

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، بیش از ۱۱ هزار سال پیش، ستاره‌ای غول پیکر به زندگی خود پایان داد. از فروپاشی هسته این ستاره، توپی متراکم از نوترون‌های برجای مانده و بخش بیرونی آن با انتشار انرژی فوق‌العاده زیادی منفجر شد. تشعشعات نوری حاصل از این انفجار که با سرعت نور در حال حرکت بود، بیش از ۳۰۰ سال نوری را پوشش داده است.

نور این انفجار برای نخستین بار در سال ۱۶۶۷ میلادی از سوی صورت فلکی ذات‌الکرسی (کاسیوپیا) از روی زمین دیده شد. با این حال در این دوران هیچ‌گونه آثاری از آن به ثبت نرسید. احتمال می‌رود که وجود مقادیر بالایی از گرد و غبار میان ستاره در حال مرگ و زمین، تا حدی از روشنایی انفجار کاسته باشد، به نحوی که مشاهده آن با چشم غیرمسلح دشوار است.

بقایای این ابرنواختر در سال ۱۹۴۷ و از روی انتشار رادیویی قدرتمند آن کشف شد و بدین‌ترتیب با نام "کاسیوپیا ای" (Cassiopeia A) و به عنوان یکی از درخشان‌ترین و قوی‌ترین منابع انتشار رادیویی در آسمان و فراتر از منظومه شمسی شناخته شد. این بازمانده ابرنواختری حدود ۱۱ هزار سال نوری از زمین فاصله دارد و به‌صورت حلقه‌ای در حال انقباض از مواد و در حالتی بسیار ضعیف در طول موج‌های مرئی، مادون قرمز و اشعه ایکس ظاهر می‌شود. هسته این بقایا نیز منزل‌گاه ستاره‌ای نوترونی است که اولین دارنده جو کربن محسوب می‌شود.

به تازگی کاوشگر نقشه‌بردار فروسرخ میدان وسیع (WISE) موفق به شناسایی انعکاس مادون قرمز از تابش نوری شده است که از ابرنواختر به بیرون موج می‌زند. این کاوشگر یک تلسکوپ فضایی اخترشناسی است که در سال ۲۰۰۹ به فضا ارسال شد. کاوشگر مذکور در سال ۲۰۱۱ و پس از دو بار اسکن کل آسمان در نور مادون قرمز و تصویربرداری از یک میلیارد منظره و جرم فضایی از جمله کهکشان‌های دور، ستاره‌ها و سیارک‌ها، به خواب زمستانی رفت.

با توجه به این حقیقت که تمامی اجسام، منتشرکننده تابش‌های فروسرخ هستند، این نوع تلسکوپ‌ها با استفاده از دستگاه‌های سردکننده و در دمای نزدیک به صفر مطلق نگهداری می‌شوند. کاوشگر WISE نیز پس از اتمام مخازن سیستم‌های سردکننده، با تغییر مأموریت و با هدف اسکن اجسام نزدیک به زمین یا NEOها، در سال ۲۰۱۳ به‌عنوان NEOWISE مجدداً فعال شد و به جستجوی اجرامی هم‌چون سیارک‌ها و دنباله‌دارها پرداخت که در نزدیکی زمین قرار داشتند. امروزه داده‌های این تلسکوپ به صورت منبعی از اجرام کیهانی استفاده می‌شود.

در تصویر منتشرشده توسط ناسا، ابری درخشان از گرد و غبار دیده می‌شود که در واقع موج انفجاری است که در فضای بین ستاره‌ای با سرعت بالایی حرکت می‌کند. این موج در زمان به ثبت رسیدن توسط کاوشگر WISE، حدود ۲۱ سال نوری از انفجار اصلی فاصله داشت. انعکاس‌های نارنجی موجود در تصویر که از بقایای مرکزی این ابرنواختر منتشر می‌شود نیز ناشی از گرد و غبار میان‌ستاره‌ای است که قرن‌ها پس از انفجار اصلی توسط تشعشات ابرنواختر گرم شده‌اند.

رنگ‌های کاذب به کار رفته در تصویر موجود به منظور نشان دادن طول موج‌های مختلف نوری فروسرخ استفاده شده است که با چشم انسان قابل رویت نیست.