به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، پیتر یوزفوس ویلهموس دبای در تاریخ ۲۴ مارس سال ۱۸۸۴ میلادی در شهر ماستریخت هلند متولد شد. این فیزیکدان و شیمی‌دان هلندی مقیم آمریکا در رشته مهندسی برق تحصیل کرد و سپس به رشته فیزیک روی آورد.
به دست آوردن فرمول تابش پلانک
آرنولد سومرفیلد، فیزیکدان نظری آلمانی که در توسعه فیزیک اتمی و کوانتومی پیشرو بود، در سال ۱۹۰۶ به دانشگاه مونیخ فراخوانده شد و پیتر دبای را نیز همراه خود به دانشگاه برد. پیتر به مدت پنج سال به عنوان دستیار او در مونیخ ماند و در سال ۱۹۰۸ میلادی مدرک دکتری خود را از دانشگاه مونیخ دریافت کرد.، رساله دکتری او در مورد فشار تابش بود که در سال ۱۹۱۰ موفق شد با استفاده از یک روش خاص، فرمول تابش پلانک را به دست آورد. ماکس پلانک پس از بررسی فرمول به دست آمده اعلام کرد که فرمول پیتر دبای، ساده‌تر از مدل او است.
تدریس در دانشگاه‌های مختلف
پیتر دبای در سن ۲۷ سالگی، یعنی در سال ۱۹۱۱ موفق شد به عنوان استاد فیزیک نظری در دانشگاه زوریخ در کشور سوئیس تدریس کند. او پس از یک سال به وطن خود بازگشت و در دانشگاه اوترخت مشغول به تدریس فیزیک نظری شد، پیتر دبای دوباره پس از یک سال، وطن خود را به هدف آلمان ترک کرد و از سال ۱۹۱۳ تا ۱۹۲۰ در دانشگاه گوتینگن به عنوان استاد فیزیک نظری و تجربی مشغول به کار شد.
دستاوردهای علمی پیتر دبای چه بود؟
دبای فرد با استعدادی بود و کارهای علمی زیادی ارائه کرد. به عنوان مثال او در سال ۱۹۱۲ میلادی در مورد مفهوم گشتاور دو قطبی مولکولی، مطالعه کرد و آن را توسعه داد. بنابراین واحد گشتاورهای دو قطبی، به افتخار این دانشمند "دبای" نام گرفت. علاوه بر این پیتر دبای در همان سال تئوری آلبرت انیشتین را در مورد گرمای ویژه گسترش داد و نقش فوتون را در گرمای ویژه یک ماده جامد تخمین زد. دبای در سال ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۵ میلادی با همکاری پل شرر، بر مفهوم پراش اشعه ایکس (X-Ray Diffraction) فعالیت کردند و برای بررسی‌های بلورشناسی روش‌های پودری را جایگزین روش‌های پیشین کردند. در این روش به جای استفاده از تک کریستال، از یک پلی کریستال استفاده می‌شد. بنابراین این روش بلورشناسی روش دبای-شرر نام گرفت.
علاوه بر این پیتر دبای با همکاری دانشمندی به نام اریش هوکل، موفق شد در سال ۱۹۲۳ میلادی، معادله‌ای برای محاسبه ضریب فعالیت یک محلول الکترولیت پیشنهاد کند. این معادله دبای-هوکل نام گرفت. پیتر در همان سال نظریه‌ای برای کمک به درک اثر کامپتون توسعه داد. اثر کامپتون یک پدیده در فیزیک است که طی آن پرتو ایکس در اثر اندرکنش با ماده، انرژی خود را از دست می‌دهد و طول موج آن افزایش پیدا می‌کند. به عبارت دیگر، اثر کامپتون، پراکندگی ناکشسان یک فوتون توسط یک ذره باردار و معمولاً الکترون است که باعث کاهش انرژی (افزایش طول موج) فوتون می‌شود. این فوتون ممکن است یک پرتو ایکس یا پرتو گاما باشد.
دریافت جایزه نوبل شیمی
پیتر یوزفوس ویلهموس دبای در سال ۱۹۲۷ منصبی را در دانشگاه لایپزیگ آلمان پذیرفت. او در سال ۱۹۳۴ مدیر مؤسسه ماکس پلانک کایزر ویلهلم و در همان دوره زمانی در دانشگاه برلین مشغول به تدریس فیزیک شد. بیشتر تجهیزات مؤسسه ذکر شده در زمانی که پیتر مدیر مؤسسه بود، ساخته شد و در دسترس افراد قرار گرفت. پیتر دبای در سال ۱۹۳۶ میلادی، جایزه نوبل شیمی را دریافت کرد و از سال ۱۹۳۷ تا ۱۹۳۹ به عنوان رئیس انجمن فیزیک انتخاب شد.
دوران بازنشستگی پیتر دبای
این دانشمند بزرگ در سال ۱۹۴۰ میلادی به دعوت دانشگاه کرنل، به آمریکا رفت و به ریاست بخش شیمی دانشگاه منصوب شد. او در سال ۱۹۴۶ میلادی به تبعیت آمریکا درآمد. پیتر دبای در سال ۱۹۵۲ از دانشگاه بازنشسته شد، اما تحقیقات و مطالعات را تا زمان مرگ خود ادامه داد.
نظر شما