به گزارش خبرنگار ایمنا، برای تأیید بی‌خطر بودن یک واکسن، آزمایش‌های متعددی انجام می‌شود و اولین قدم در این راه، آزمایش واکسن در آزمایشگاه با انجام تست روی سلول‌ها و حیوانات است. پس از آن چنانچه همه این مطالعات ثابت کرد که واکسن هیچ گونه خطری ندارد، آنگاه مرحله بعدی که آزمایش روی افراد داوطلب است آغاز می‌شود. در مرحله آزمایش روی داوطلبان نیز، واکسن روی جمعیت بزرگی از انسان‌ها تست می‌شود تا از مؤثر بودن و ایمنی آن اطمینان حاصل شود.
واکسن‌هایی که اکنون در حال استفاده هستند نیاز به دو دوز دارند تا یک بیمار ایمنی لازم را به دست بیاورد، اکثر کشورها اقدامات ابتدایی واکسیناسیون خود را بر روی گروه‌های دارای اولویت مانند افراد آسیب‌پذیر در سنین ۶۰، ۷۰ و بالاتر و کارکنان خط مقدم پزشکان و پرستاران از نظر بالینی متمرکز کرده‌اند. در حقیقت واکسینه کردن گروه‌های پرخطر به نوعی به معنای واکسینه کردن سایر افراد جامعه است، اگر افراد در معرض خطر بیشتر واکسینه شوند امکان سرایت به سایرین وجود ندارد.
با ورود اولین محموله واکسن «اسپوتنیک وی» از روسیه، در ایران از ۲۱ بهمن ماه واکسیناسیون در کشور آغاز شده است، یافته‌ها حاکی است که میزان اثربخشی و ایمنی‌زایی این واکسن برای افراد بالای ۶۵ سال حدود ۹۲ درصد ارزیابی شده است، وزارت بهداشت واکسیناسیون کرونا را به چهار مرحله تقسیم کرده است.
در مرحله واکسیناسیون اول که تا نوروز ادامه دارد، کارکنان بهداشت و درمان، آی سی یوها و فعالان بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و آزمایشگاه‌های فعال در بخش کرونا واکسینه می‌شوند، مطابق آمارها در صورت تأمین به موقع واکسن حداکثر تا نوروز کادر پزشکی کشور واکسینه می‌شوند.
تزریق ۵ هزار و ۸۰۰ واکسن کرونا بین کارکنان بیمارستان‌ها
رضا فدایی، متخصص بیماری‌های عفونی و مسئول بیماری‌های واگیردار مرکز بهداشت استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص تزریق واکسن کرونا در شرایط بحران فعلی جامعه، اظهار می‌کند: در حال حاضر واردات واکسن از نوع واکسن روسی بوده و محموله‌های وارداتی بعدی هم واکسن روسی است، بعد از مدتی محصول دیگری بنام آسترازنکا وارد کشور خواهد شد، واکسن کرونا «اسپوتنیک وی» برای پزشکان، پرستاران و کارکنان بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تزریق می‌شود و تا نوروز امسال درگیر توزیع واکسن کرونا برای همکاران بیمارستانی خواهیم بود، قریب به ۵ هزار و ۸۰۰ دوز واکسن کرونا به استان اصفهان رسیده است و توزیع این تعداد واکسن برای بیمارستان‌هایی است که با بیماران کرونایی در تماس بوده یا خواهند بود.
وی می‌افزاید: در حال حاضر مشغول اجرای این برنامه در استان هستیم و تاکنون استقبال همکاران بیمارستانی برای تزریق واکسن رضایت‌بخش بوده است، در نوبت اول حدود ۵ هزار و ۸۰۰ نفر از فعالان بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و آزمایشگاه‌های فعال در بخش کرونا واکسن را دریافت کرده و یا در حال دریافت هستند و امیدواریم بعد از ۲۱ روز دیگر به همین افراد نوبت دوم واکسن کرونا را تزریق کنیم.
مسئول بیماری‌های واگیردار مرکز بهداشت استان اصفهان درباره شایعه پراکنی‌ها برای بهتر بودن واکسن‌های خارجی و ایرانی در سطح جامعه، تصریح می‌کند: واکسن‌ها با تکنولوژی‌های مختلفی ساخته می‌شوند و در کشور سازنده به تأئید مراجع قانونی تأیید کننده داروها و واکسن‌ها می‌رسند و مواقعی هم سازمان بهداشت جهانی نظراتی درباره تأیید بعضی از این برندها ارائه می‌دهد، چنانچه واکسن در مسیر ساخت با اصول تعریف شده قرار گیرد انتظار اثربخشی خوب و عوارض کمتری از آن می‌رود و وزارت بهداشت بر این مسئله نظارت لازم را انجام می‌دهد.
متخصص بیماری‌های عفونی، تاکید می‌کند: امیدواریم در بهار سال آینده شاهد توزیع واکسن ایرانی در سطح جامعه باشیم، اما در حال حاضر با برندهای وارداتی کار می‌کنیم، برای واکسن نباید بحث ایرانی و خارجی در اجتماع مطرح باشد، با توجه به این که ایران از قدیمی‌ترین واکسن سازهای دنیا است و در آسیا یکی از اولین تولید کننده‌های واکسن شناخته شده و از ۸۰ سال گذشته تاکنون هم توانمندی خوبی در داخل کشور برای تولید واکسن داریم.
فدایی اظهار می‌کند: پیش‌بینی می‌شود اواخر بهار سال جدید واکسن کرونا به تولید انبوه برسد و بتوان آن را برای عموم جامعه تزریق کرد، هیچ واکسنی در حال حاضر خارج از سیستم وزارت بهداشت در ایران وجود ندارد، هر کس در فضای مجازی ادعایی برای فروش واکسن کرد نوعی تقلب و حقه بازی محسوب می‌شود، نباید مردم به این حواشی‌ها در فضای مجازی اعتنا کنند، باید عموم شهروندان حتی کسانی که واکسن می‌زنند بهداشت فردی، ماسک زدن، دست شستن و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنند چرا که تا رسیدن به اثربخشی مطلوب در جامعه هنوز راه درازی در جامعه در پیش است.
واکسیناسیون؛ لزوم اعتمادسازی و دوری از شایعه
امان‌الله قرایی مقدم، جامعه‌شناس، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان این که موفقیت در هر موضوع اجتماعی وابسته به وجود عنصر مهم سرمایه اجتماعی اعتماد است، اظهار می‌کند: در جامعه‌شناسی اعتماد به دو نوع اعتماد افقی و عمودی تقسیم شده است، اعتماد افقی مردم با مردم و اعتماد عمودی بین مردم با مسئولان است و حالت صعودی یا نزولی دارد، یعنی یا مردم به مسئولان اعتماد ندارند و یا مسئولان به مردم بی‌اعتماد هستند، با گفتن خبرهای کذب زمینه افزایش بی‌اعتمادی در یک جامعه فراهم می‌شود و مردم نسبت به موضوع اعتماد کافی پیدا نمی‌کنند.
وی می‌افزاید: بی‌اعتمادی یک روزه در جامعه به وجود نیامده و فرایندی با قدمت طولانی دارد و یک روزه هم از بین نمی‌رود. در حال حاضر واکسن کرونا در جامعه بین گروه درمانی جامعه توزیع و تزریق شده است، خبرها حاکی است که خوشبختانه اتفاق ناگواری بر اثر تزریق این واکسن نیفتاده است و گفتن این موارد در بین مردم جامعه زمینه اعتماد نسبت به واکسن و استفاده از آن در جامعه افزایش می‌دهد.
قرایی مقدم، اظهار می‌کند: شایعه در جامعه شناسی حکم دریا را دارد حتی اگر فردی مخالف شایعه است همین که آن را بر زبان بیاورد شایعه سازی می‌کند یعنی هر چقدر از آب دریا بخورد بیشتر تشنه می‌شود. گفتن اخبار کذب باعث ترویج شایعه در اجتماع می‌شود در چنین شرایطی مردم کمتر اعتماد می‌کنند در نتیجه شایعه رواج بیشتری پیدا می‌کند و وظیفه شهروندان این است که در جامعه شایعه پراکنی نکنند.
لزوم تقویت اعتماد و خوشبینی
وی اضافه می‌کند: اگر دقت کنیم در حال حاضر در کشورهایی مانند هند، ژاپن، کره و آلمان شایعه رواج ندارد به دلیل این که مردم به دولت کشور خود اعتماد کافی دارند، متأسفانه بازار شایعه سازی و شایعه پراکنی در ایران به دلیل فتنه‌های داخلی، تأثیر رسانه‌های خارجی و ماهواره‌ها با ترفندها و حقه بازی بسیار داغ است و این رسانه‌ها ذهن افراد جامعه را به سمت خود جذب کرده و شایعه را پررنگ می‌کنند.
این جامعه‌شناس، تصریح می‌کند: در این شرایط باید در جامعه اعتمادسازی تقویت پیدا کند، این موضوع هم یک شب و یک روز اتفاق نمی‌افتد، اعتماد در گذر زمان به وجود می‌آید و به سرعت هم از بین نمی‌رود، در حال حاضر متأسفانه اعتماد در جامعه کمرنگ شده است، نسبت به بحران کرونا هم حساسیت در اجتماع از بین رفته و به نوعی مردم بی‌تفاوت و بی‌احساس شدند و این مسئله ریشه فرهنگی دارد.
قرایی مقدم می‌افزاید: باید شهروندان در شرایط فعلی برای توزیع واکسن خوشبین باشند، حفظ جان مردم برای دولت و مسئولان مهم است، اگر مردم نباشند آنها هم نیستند، بنابراین شهروندان باید به واکسینه شدن اعتماد کنند با توجه به این یک ماه که از توزیع واکسن «اسپوتنیک وی» در کشور می‌گذرد و این واکسن به جامعه پزشکی و کادر درمان که در خط مقدم اقدامات درمان هستند تزریق شده است، بی اعتمادی مردم معنایی ندارد.
وی اظهار می‌کند: پزشکان و پرستاران جامعه با تزریق این واکسن به محاسن و معایب آن پی می‌برند و نظریه‌های آنها با مردم عادی تفاوت دارد، باید شهروندان به کلام کادر درمانی جامعه که در بحران کرونا مشقت‌های زیادی را تحمل کردند اعتماد کنند تا با تزریق این واکسن سلامتی مردم جامعه حاصل شود و شاهد مرگ و میر کمتری در جامعه باشیم.
کنشگری اجتماعی شهروندان قبل از توزیع واکسن مهم است
احسان کاظمی، روانشناس اجتماعی و مدرس مسائل شهروندی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص واکنش و رفتار افراد جامعه نسبت به توزیع واکسن در اپیدمی کرونا، اظهار می‌کند: جامعه به سمت تحول پیش می‌رود اگر دقت کنیم در حال حاضر بیشتر کشورها نتوانستند واکسن تولید کنند، واکسن آمریکایی تلفات بسیاری داشته است اما دانشمندان ایرانی با همه محدودیت‌ها توانستند واکسنی نه در حد بسیار بالا اما در حد مطلوب تهیه کنند، نباید خود کم بینی داشته باشیم، وقتی بهزیستی اجتماعی وجود نداشته باشد تبعات این تفکر بدتر از بحران کرونا است.
وی می‌افزاید: درک پذیری انسجام اجتماعی در شرایط توزیع واکسن در جامعه بسیار مهم است، افراد جامعه همگرایی و انسجام را در اجتماع می‌بینند و با متکی شدن به انسجام ادامه زندگی و معنا دادن به آن فراهم می‌شود، تقویت انسجام اجتماعی انجام بهینه وظایف شهروندی در دوران اپیدمی است.
مدرس مسائل اجتماعی با تاکید بر اهمیت کنشگری اجتماعی شهروندان قبل از توزیع واکسن در اجتماع، تصریح می‌کند: از ۲۱ بهمن ماه توزیع واکسیناسیون کووید ۱۹ در کشور آغاز شد، افراد جامعه می‌توانند از طریق حضور اثربخش خود در این شرایط به تداوم و غنی‌تر شدن نظام اجتماعی محیط زندگی خود کمک کنند، در بخش‌های محیط زیست، فرهنگی و کارآفرینی گره‌ای از مشکلات جامعه را باز کنند.
لزوم نهادینه کردن فرهنگ پیشگیری در جامعه امروز
وی اضافه می‌کند: معمولاً در دل محله‌ها و افراد جامعه این اتفاق می‌افتد و نیازمند حمایت نهادهای اجتماعی است، در دوره‌ای شاهد بودیم سازمان بسیج کشور بحث واکسیناسیون فلج اطفال را در کشور بر عهده گرفت و با انجام این عملکرد شیوع بیماری فلج اطفال از کشور برچیده شد.
مدرس مسائل شهروندی با تاکید بر این که در بحران کرونا یک نوع کنشگری اجتماعی، نهادینه کردن فرهنگ پیشگیری است، می‌گوید: لازم است افراد جامعه در این شرایط اپیدمی به همدیگر یاد بدهند از ماسک استفاده کنند، برای ادای نذر در حوزه بهداشتی و توزیع ماسک در جامعه فعالیت کنند. همچنین روانشناسان و مشاوران هم می‌توانند برای افراد محله خود برنامه بهزیستی روانشناختی بگذارند و پزشکان به مردم نحوه خودمراقبتی در مقابل این ویروس را بیاموزند.
کاظمی اظهار می‌کند: متأسفانه در برخی اوقات افراد جامعه کنشگری منفعت طلبانه دارند، منتظر گران شدن اجناس و رسیدن به منفعت شخصی هستند و با درک شرایط اقدام به کسب منفعت خود می‌کنند و این اقدام باعث بازآفرینی مشکلات جدیدتر می‌شود.
انرژی منفی به همدیگر ندهیم
وی تاکید می‌کند: کنشگری اجتماعی در زمان توزیع واکسن در اولویت قرار دادن افراد در معرض خطر برای تزریق واکسن است، برای واکسیناسیون دولت تعیین می‌کند چه کسانی باید ابتدا به این واکسن برسند، این بحران هم مانند بحران زلزله و سیل است و باید ابتدا به افراد آسیب پذیر جامعه کمک شود.
این مدرس مسائل اجتماعی می‌افزاید: موارد مهم کنشگری اجتماعی واکسیناسیون همان ندادن خبر بد به همدیگر، شایعه پراکنی نکردن و ندادن انرژی منفی به همدیگر است.
کاظمی تاکید می‌کند: در این شرایط بحرانی باید سعی کنیم به همدیگر بیشتر امید بدهیم، کنشگر اجتماعی، فردی است که از قدرت موجود در جامعه استفاده می‌کند و نهادهای حاکمیتی هم باید به تسهیل فرایند کنشگری اجتماعی در جامعه کمک کنند.
گزارش از اکرم کیانی، خبرنگار سرویس جامعه ایمنا
نظر شما