به گزارش خبرنگار ایمنا، رئیس کنونی سازمان بورس و اوراق بهادار، در روزهای ابتدایی شروع به کار با گرفتن برخی تصمیمات از جمله تغییر دامنه نوسان بازار سرمایه به دنبال بازگرداندن روند مثبت این بازار بوده است؛ تصمیمی که از ابتدا با واکنش‌های منفی از سمت فعالان و تحلیلگران بازار مواجه شد.
برخی کارشناسان معتقدند محدود بودن دامنه نوسان قیمت به ۲- درصد منجر به افزایش رقابت برای فروش سهام در زمان اصلاح، بیشتر شدن تصمیمات هیجانی و در نتیجه سنگین شدن صف‌های فروش از سویی و بی رغبتی سرمایه گذاران جدید به خرید سهام با توجه به انتظار جهت کاهش قیمت در روزهای آتی می‌شود، به عبارتی دیگر اگر جلوگیری از اصلاح قیمت سهام با محدود کردن دامنه نوسان تصمیمی اثربخش است می‌توان پیشنهاد داد حد پایین قیمت روزانه سهام به صفر درصد محدود شود تا سهام چاره‌ای جز افزایش قیمت نداشته باشد.
رئیس سازمان بورس در دفاع از تصمیم اخذ شده اشاره به موقت بودن آن دارد و اظهار می‌کند هر گاه شرایط اقتصادی از ثبات بیشتری برخوردار باشد امکان افزایش دامنه نوسان و حتی حذف آن وجود خواهد داشت.
هدف از تغییر دامنه نوسان تغییر نگرش معامله گران بوده است
در همین رابطه ایمان کرمی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: در هفته گذشته شاهد یک تصمیم مهم در بازار سرمایه بودیم که در پی آن شاهد یک دامنه نوسان نامتقارن بودیم به طوری که میزان کاهش و افزایش قیمت با یکدیگر تفاوت دارد. پیش از این نیز زمانی که بازار رشد بسیاری داشت شاهد چنین تجربه‌ای و وضع دامنه نوسان نا متقارن بودیم. به دلیل کاهش سنگین قیمت در ماه‌های اخیر و فاصله گرفتن از ارزش سهم‌ها در بازار رئیس جدید سازمان بورس، با تغییر برخی قوانین و ایجاد مصوبه‌هایی همچون تغییر ضرایب اعتبار دهی از کارگذاران به معامله گران و فروش اختیار فروش‌های تبعی برای اصلاح روند بورس اقدام کرد.
وی با بیان اینکه در شرایط کنونی به فضایی نیاز بود که نوع نگرش معامله گران از نظر روانی تغییر کرده و دیدگاه مثبتی نسبت به بازار داشته باشند، اضافه می‌کند: دو هفته قبل که این خبر مخابره شد شاهد افزایش تقاضا در بازار بودیم، شاخص روزهای مثبتی را پشت سر گذاشت، روز شنبه هفته گذشته که اولین روز اجرای تغییر دامنه نوسان بود، روند بازار مثبت بوده و در میانه‌های بازار شاهد افزایش سطح فروش توسط حقوقی‌ها بودیم. به نظر می‌رسد این حقوقی‌ها نهادهای بازار گردان بودند و کسانی بودند که در روند نزولی خرید کرده و در روند صعودی اقدام به فروش کردند تا منابع آنها تجدید شود، برخی نیز معتقدند این افراد عجولانه عمل کردند.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به روند طی شده در بورس در هفته‌ای که گذشت اظهار می‌کند: روز یکشنبه برخی از نمادها در بازار به علت رشد ۲۰ درصدی قیمت به مدت یک ساعت متوقف شد و از طرف دیگر یکی از بزرگترین کارگذاری‌های کشور به مدت یک ساعت و ۳۰ دقیقه با قطعی سامانه رو به رو شد، این دو موضوع موجب بازگشت بازار شد، به طوری که در روزهای بعد نیز شاهد روند کاهشی بورس بودیم.
دامنه نوسان نامتقارن نمی‌تواند هیجانات بازار را کاملاً تخلیه کند
کرمی اضافه می‌کند: دامنه نوسان نامتقارن در بازارهایی که همچنان فروشنده‌های قوی داشته و هیجانات در آن کاملاً تخلیه نشده شاید ایده مناسبی نباشد، زیرا نمی‌تواند هیجان را کاملاً تخلیه کند و یا بر اساس نظر برخی از کارشناسان، کاهش سطح منفی در کف قیمت موجب می‌شود تحمل سهامداری راحت تر شود. این تصمیم سطح هیجان بازار را از بین نمی‌برد، در بازارهای جهانی دامنه نوسان آزاد است و با چنین مشکلاتی رو به رو نیستند.
وی ادامه می‌دهد: در هفته گذشته در سهام‌های شاخص ساز شاهد شکل‌گیری صف‌های فروش بودیم، اما قدرت فروشنده‌ها آن قدرها زیاد نبوده و حجم صف‌های فروش نسبت به دوران اوج ریزش بازار حجم کمتری داشت. مشکلی که اکنون بازار با آن رو به رو است این است که خریدارها هنوز به شرایط صعودی بازار اطمینان ندارند، در هفته پیش روی بازار پروتکل الحاقی متوقف خواهد شد، این موضوع شاید در ابتدا تأثیری بر شرکت‌های بازار سرمایه نداشته باشد زیرا بیشتر شرکت‌های بورسی ما تحریم هستند و خروج از این پروتکل احتمالاً فقط یک شوک منفی کوتاه در بازار است و بازار می‌تواند در ادامه روند خود را اصلاح کند.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید می‌کند: بنابراین شرایط و فضای سیاسی نا اطمینانی را ایجاد کرده است در چند ماه اخیر اقتصاد ایران پر تلاطم‌ترین فضای اقتصادی را تجربه کرد. موضوع دیگری که تهدیدی برای بورس است خروج سرمایه از بورس به سمت بازار رمز ارزها است، در مدت اخیر این بازارها رشد قابل توجهی داشته است و سهامداران نیز به آن علاقه مند شده و برای ورود به این بازار اقدام کرده‌اند این کار تهدیدی برای کشور و بازار سرمایه است.
کرمی تصریح می‌کند: دامنه نوسان نامتقارن به بازار کمک می‌کند تا در شرایط سیاسی و اقتصادی نا متناسب با کاهش کمتر قیمت سهام عبور کنیم. ارائه گزارش‌های ماهانه شرکت‌ها نیز از ابتدای اسفند شروع می‌شود که می‌تواند تحلیل خوبی از شرکت‌ها در اختیار سهامداران قرار دهد که می‌تواند بازار را در هفته آینده مثبت کند.
تغییر دامنه نوسان موجب افزایش صف‌های فروش شد
بهنام شاهنگیان، مدیرعامل مرکز مالی اصفهان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه رفتارهای سهامداران در بازار سرمایه ایران در این روزها هیجانی است، اظهار کرد: سیاست‌هایی که سازمان بورس در نظر گرفته است نیز نمی‌تواند تأثیر چندانی بر روند بازار داشته باشد، پیش بینی می‌شد تغییر دامنه نوسان حداقل در کوتاه مدت تأثیر مثبتی داشته باشد که این اتفاق نیز نیفتاد. در بازار فرا بورس این موضوع اعمال نشد بنابراین فشار فروش سهم‌های کوچک‌تر نیز به سهم‌های بزرگ‌تر انتقال یابد، در مجموع این سیاست موجب افزایش صف‌های فروش شد.
وی اضافه می‌کند: البته توجیه سازمان بورس این است که بسیاری از فعالان به نوسان‌گیری روی آورده‌اند و سازمان بوس قصد داشت با کاهش دامنه منفی نوسانات را به سمت دامنه مثبت ببرد که راهکار مناسبی نبود و بهتر بود با ابزارهای دیگری همچون افزایش کارمزد نوسانات روزانه استفاده کنند.
این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: اعتبار وام صفر درصدی است که کارگزار در اختیار مشتری‌ها قرار می‌دهد تا با آن سهام خریداری کنند، سقف این اعتبارات در مصوبه جدید به ۶۵ درصد سبد سهام افزایش یافت، این موضوع با توجه به ریزش‌های روزهای اخیر مشکلات زیادی را ایجاد کرده است زیرا پس از خرید سهام در بازه یک ماه، وثیقه‌ای که فرد در اختیار کارگذار گذاشته بود نیز جوابگوی این وام نیست، این موضوع می‌تواند حتی ریسک و زیان بازار سرمایه را به بازار پولی و بانکی انتقال دهد. در کل نیز بازار سرمایه همواره در اسفند ماه به دلیل تسویه حساب‌ها روند منفی داشته که این موضوع در سال جاری تشدید شده است.
به عقیده شاهنگیان سیاستی که برای تغییر دامنه نوسان در نظر گرفته شد در یک هفته اخیر نتایج خوبی نداشت و بازار به روند صعودی بازنگشت. البته ممکن است با این کار به دنبال کاهش سرعت افت ارزش سهام بوده و بتوانند آن را در حالت رشد به راحتی باز گردانند. بازار سرمایه ایران به رخداد و اقدام بنیادی نیاز دارد تا از زیان خارج شود و شرکت‌های فعال بزرگ از نوسان‌گیری به خرید و نگهداری سهام روی آورند. استراتژی این روزهای شرکت‌ها حرکت به سمت اوراق با درآمد ثابت است که صف‌های فروش را بیشتر کرده است.
ابهامات ناشی از نوسان قیمت دلار مهم‌ترین عامل افت بازار است
وی ادامه می‌دهد: همچنین خستگی زیادی در بین سهامداران ایجاد شده است، البته قیمت‌های جهانی باز هم افزایش پیدا کرده و اگر قیمت دلار به دلیل مسائل سیاسی به کمتر از ۲۰ هزار تومان نرسد بیشتر سهم‌های بازار سرمایه ما می‌تواند در بلند مدت ارزنده باشد. عامل تغییر و نوسان قیمت دلار اقتصادی نیست و دامنه نوسان زیاد آن در پیش بینی که دست تحلیلگران و اتاق فکر بازار سرمایه را در پیش بینی بسته است موجب کاهش خرید و روی آوردن به صندوق‌های درآمد ثابت شده است. اکنون نیز در پایان سال هستیم و فشار فروش ایجاد شده و ابهام شدیدی ناشی از نا اطمینانی از قیمت دلار وجود دارد که خریداری در بازار وجود ندارد.
این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: همچنین نگرانی دیگری درباره سهام عدالت وجود دارد که در صورت آزادسازی بخش سوم این سهام در روزهای منتهی به انتخابات ممکن است فشار فروش بازار را به حدی زیاد کند که شاخص به کمتر از یک میلیون تومان نیز برسد.
شاهنگیان اضافه می‌کند: اکنون عرضه سهام در بازار سرمایه ایران تناسبی با تقاضا نداشته که موجب ریزش ارزش سهم‌ها شده است. در ابتدای سال همه کارشناسان و تحلیلگران بر افزایش قیمت دلار اتفاق نظر داشتند و تقاضا بازار افزایش یافته بود اما اکنون این اتفاق نظر وجود نداشته و تا زمانی که این ابهامات وجود داشته باشد نمی‌توان شاهد بازگشت بازار بود. بازار ما نشان داد که تأثیر افزایش قیمت‌های جهانی نیز به اندازه قیمت دلار تأثیر نخواهد داشت.
گزارش از: فرشته بابایی، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما