به گزارش خبرنگار ایمنا، مریخ، سیاره‌ای است که در فاصله بیش از ۲۰۰ میلیون کیلومتری از زمین قرار گرفته است. انسان برای شناخت بهتر سیاره سرخ، فضاپیماهای زیادی را به مدار و سطح سیاره مریخ فرستاده است. هرکدام از این فضاپیماها مأموریت مشخصی داشته و با اینکه هرگز به زمین بازنگشتند، اطلاعات بسیار ارزشمندی را در اختیار انسان قرار دادند که چشم‌انداز روشن‌تری را پیش روی دانشمندان قرار داده است. با پیشرفت تکنولوژی در آینده نزدیک، امیدها برای استقرار ایستگاه در مدار مریخ و پا گذاشتن انسان بر روی این سیاره بیشتر می‌شود.
سازمان فضایی ناسا تجربه زیادی در زمینه کاوش‌های فضایی دارد و تاکنون چندین فضاپیما و کاوش‌گر از جمله فرصت، کنجکاوی، اینسایت، اودیسه و ماون (MAVEN) را به مدار این سیاره و بر سطح آن فرستاده است، اما امروزه پای کشورهای دیگر نیز برای کاوش فضا و ارسال فضاپیما به چهارمین سیاره منظومه شمسی باز شده است. حدود هفت ماه پیش بود که فضاپیماهایی از سازمان فضایی آمریکا، چین و امارات در انجام تازهترین مأموریت خود، زمین را به مقصد مریخ ترک کرده و اکنون در مدار این سیاره قرار گرفته‌اند. قرار است این فضا پیماها ابعاد پنهان دیگری از مریخ را پیش روی انسان قرار دهند.
کاوشگری در مریخ هدف کشورهای مختلف جهان بوده است
مرتضی بارونی، کارشناس مرکز آموزش نجوم ادیب اصفهان با بیان اینکه سیاره مریخ سال‌ها جزو اهداف کاوشگری کشورهای مختلف بوده است، خاطرنشان کرد: همانطور که انسان توانست ماه را تحت سلطه خود بگیرد و تا حد زیادی دست یابی به ماه امکانپذیر شد، اکنون توجه منجمان بر سیاره مریخ متمرکز شده است تا بشر بتواند ایستگاه‌های مختلفی را در فضا داشته باشد.
وی افزود: انسان فعالیت خود را در این حیطه با استقرار ایستگاه بین المللی فضایی در مدار ۵۰۰ کیلومتری آغاز کرد که هم اکنون مهم‌ترین پایگاه انسان در فضا است و فضانوردان در این ایستگاه آزمایش‌های خود را انجام می‌دهند.
کارشناس مرکز آموزش نجوم ادیب اصفهان تصریح کرد: بشر همواره به دنبال آن بوده است تا یک ایستگاه دورتر از زمین نیز داشته باشد و بتواند به نزدیکی ماه برسد. پس از آن نیز درصدد است تا ایستگاهی بر روی کره ماه داشته باشد و به همین ترتیب بعد از ماه، چشم به سیاره مریخ دوخته است.
بارونی ادامه داد: سال‌های زیادی است که تلاش‌ها در این راستا آغاز شده و کشورهای مختلفی در حال برنامه ریزی برای آن هستند. ایالات متحده آمریکا، سازمان فضایی اروپا، سازمان‌های فضایی چین و سازمان فضایی هند کشورهایی هستند که در پی انجام ماموریت‌هایی برای رسیدن به مریخ بوده و موفقیت‌ها و شکست‌هایی در این زمینه داشته‌اند.
وی یادآور شد: فضاپیماهایی که هفت ماه گذشته از زمین به سیاره مریخ فرستاده شدند، هم اکنون به سطح مریخ رسیده‌اند. این فضاپیماها متعلق به سه کشور آمریکا، چین و امارات هستند و مهم‌ترین آنها متعلق به سازمان فضایی ناسا است که قرار است طبق برنامه‌ریزی های انجام شده، پنج شنبه بر سطح مریخ فرود بیاید؛ البته احتمال کمی نیز وجود دارد که به هر علتی زمان مأموریت تغییر پیدا کند.
کاربرد انواع مختلف فضاپیماها چیست؟
کارشناس مرکز آموزش نجوم ادیب اصفهان گفت: فضاپیمای سازمان فضایی ناسا بر خلاف فضاپیماهای سازمان فضایی چین و امارات، سطح نشین است، در حالی که فضاپیمای سازمان فضایی امارات و چین تنها مدار گرد است و به دور مریخ گردش می‌کند.
بارونی در این ارتباط توضیح داد: معمولاً برای فرستادن فضاپیما به سیارات دیگر، گونه‌های مختلفی از فضاپیماها وجود دارد. یک نوع از آنها فضاپیماهای مدارگرد است که تنها به دور سیاره گردش می‌کند و اطلاعاتی از بالای سطح سیاره ثبت می‌کند. گونه دیگر فضاپیماها، سطح نشین بوده و بسیار پیشرفته است.
کارشناس مرکز آموزش نجوم ادیب اصفهان اضافه کرد: فضاپیماهای سطح نشین بر سطح سیاره فرود آمده و اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری می‌کنند، اما فضاپیماهای سطح‌نورد علاوه بر اینکه بر روی سیاره می‌نشینند، قابلیت این را دارند که در سطح سیاره حرکت کرده و تحقیقات خود را انجام دهند.
مهم‌ترین مریخ‌نورد متعلق به سازمان فضایی ناسا است
بارونی تاکید کرد: طبق آخرین برنامه ریزی‌ها، قرار است پنج شنبه شب، فضاپیمای ناسا بر سطح مریخ فرود بیاید. البته ممکن است به هر علتی زمان مأموریت تغییر کند؛ این فضاپیما، یک مریخ‌نورد از نوع سطح‌نورد بوده و نام آن در زبان لاتین، "Perseverance" است.
وی تصریح کرد: کشور چین سال‌ها است که سرمایه گذاری‌های زیادی در این زمینه کرده و به نوعی برنامه‌ریزی برای انجام این مأموریت را از پایه شروع کرده است. این کشور مراحل مختلف پیشرفت‌های فضایی را پشت سر گذاشته و برنامه‌ریزی مدونی دارد.
کارشناس مرکز آموزش نجوم ادیب اصفهان افزود: سازمان فضایی امارات با سرمایه گذاری کلان و استفاده از تجربیات کشورهای دیگر، این مریخ‌نورد را به سیاره مریخ فرستاده است و بیشتر اقدامات مرتبط با این مأموریت از طریق استفاده از تجربیات کشورهای دیگر و وارد کردن تکنولوژی‌های مرتبط انجام شده است.
بارونی تاکید کرد: مهم‌ترین مریخ‌نورد، متعلق به سازمان فضایی ناسا است. این سازمان سال‌های زیادی است که در زمینه مطالعات و انجام مأموریت‌های فضایی مطرح بوده و تجربه کافی دارد.
ارسال فضاپیما به مریخ از طریق مدار انتقال بین سیاره‌ای انجام می‌شود
کارشناس مرکز آموزش نجوم ادیب اصفهان تصریح کرد: سیاراتی که به دور خورشید گردش می‌کنند، موقعیت‌های متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند و با تکنولوژی امروزی و میزان سوخت فضاپیماها، در هر برهه زمانی نمی‌توان مأموریت فضایی را انجام داد و باید بهترین شرایط برای انجام مأموریت انتخاب شود.
بارونی افزود: معمولاً بهترین زمان برای فرستادن فضاپیما به سیاره مریخ، هر دو سال یک بار اتفاق می‌افتد و با تکنولوژی امروزی، حدود ۶ تا هفت ماه زمان می‌برد تا فضاپیماها به مریخ برسند.
وی خاطرنشان کرد: زمین و مریخ نسبت به هم حالت‌های مختلفی دارند، سرعت آنها یکسان نیست و نسبت به خورشید نیز در یک موقعیت قرار نمی‌گیرند، بلکه آنها از هم دور و یا نزدیک می‌شوند.
کارشناس مرکز آموزش نجوم ادیب اصفهان خاطرنشان کرد: ارسال فضاپیماها به مریخ از طریق "مدار انتقال بین سیاره‌ای" انجام می‌شود که به آن مدار "هاهمن" می‌گویند. بشر با انجام این مأموریت‌ها، در پی شناخت هرچه بهتر سیاره مریخ است تا علاوه بر کسب اطلاعات در مورد این سیاره، زمینه را برای استقرار ایستگاه و انجام فعالیت‌های انسانی در مریخ فراهم کند.
گزارش از: بهناز عرب‌زاده، خبرنگار خبرگزاری ایمنا
نظر شما