چگونه می‌توان با بدافزارها مقابله کرد؟

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، بدافزار یا Malware کوتاه شده عبارت "malicious software" به معنای نرم افزار مخرب است. هنگامی که بدافزار وارد کامپیوتر فرد می‌شود، امکان دسترسی هکرها به اطلاعات، دستگاه‌ها و سیستم‌ها را بدون اجازه فراهم می‌کند. ابتدا هدف از بدافزارها، تخریب کامپیوترها، تغییر عکس پس زمینه یا دسترسی به اطلاعات شخصی بود، اما با گذر زمان به ابزاری برای کسب درآمد از طریق سرقت اطلاعات با ارزش تبدیل شد. بدافزارها با گذشت زمان انواع مختلفی پیدا کرده است که در ادامه به معرفی و بررسی تعدادی از آن‌ها می‌پردازیم:

ویروس کامپیوتری (Computer Virus)

معمولاً کاربران و رسانه‌ها برای اشاره به هر نوع بدافزاری از واژه "ویروس" استفاده می‌کنند، اما موضوع جالب توجه این است که اغلب بدافزارها ویروس نیستند. ویروس کامپیوتری فایل‌های معتبر را طوری تغییر می‌دهد تا هر زمان که فایل آلوده اجرا شد، ویروس هم همزمان با آن اجرا شود. امروزه تنها ۱۰ درصد بدافزارهای موجود را ویروس‌ها تشکیل می‌دهند. ویروس، تنها بدافزاری است که دیگر فایل‌های موجود را نیز آلوده می‌کند به همین دلیل از بین بردن آن به تنهایی دشوار و تقریباً غیرممکن است. حتی بهترین نرم افزارهای آنتی ویروس نیز قادر نیستند ویروس را از دیگر فایل‌ها جدا کنند و در بیشتر موارد فایل‌های آلوده نیز پاک می‌شود.

تروجان (Trojan)

یکی از رایج‌ترین انواع بدافزار، تروجان است که معمولاً خود را به شکل ابزاری معتبر و کاربردی جا می‌زند تا کاربر را وادار به نصب کند. با وجود این که قدمت تروجان از ویروس زیادتر است، اما بیشتر از هر بدافزار دیگری به کامپیوترهای کنونی آسیب رسانده است. تروجان برای دسترسی پیدا کردن به اطلاعات سیستم، باید توسط کاربر اجرا شود. این بدافزار از طریق ایمیل یا بازدید از وب سایت‌های آلوده وارد سیستم می‌شود. رایج‌ترین نوع تروجان خود را به صورت یک برنامه آنتی ویروس نشان می‌دهد و ادعا می‌کند که کامپیوتر فرد به ویروس آلوده شده است و برای پاک کردن آن باید این نرم افزار را نصب کنند. کاربران نیز با نصب این بدافزار، آن را وارد سیستم خود می‌کنند. تروجان می‌تواند به اطلاعات ورود به حساب کاربری و رمز عبور، اسکرین شات‌ها، اطلاعات مربوط به سیستم، جزئیات حساب‌های بانکی و دیگر اطلاعات شخصی دسترسی پیدا کند. بدافزار تروجان این اطلاعات را جمع آوری کرده و برای هکر ارسال می‌کند. حتی گاهی اوقات به هکرها اجازه می‌دهد اطلاعات را تغییر دهند.

جاسوس افزار (Spyware)

جاسوس افزار به سابقه مرورگر کاربران، اپلیکیشن‌های مورد استفاده آنها یا پیام‌هایی که ارسال می‌کنند دسترسی پیدا می‌کند. این بدافزار می‌تواند مانند تروجان یا روش‌های دیگر دانلود و وارد سیستم کاربران شود. بعضی از شرکت‌ها برای نظارت مخفیانه بر کار کارمندان خود از جاسوس افزار استفاده می‌کنند. به عنوان مثال نوار ابزاری که برای مرورگر خود دانلود می‌کنید ممکن است حاوی جاسوس افزاری باشد که فعالیت‌های فرد را در اینترنت مشاهده می‌کند علاوه بر این ممکن است تبلیغات مخرب کد جاسوس افزار را از طریق دانلود ناخواسته و به طور مخفیانه به سیستم فرد منتقل کند. جاسوس‌افزارها بر خلاف دیگر بدافزارها، به آسانی قابل حذف بوده و تنها کافی است فایل اجرایی جاسوس افزار را پیدا کرده و مانع اجرای آن شوید.

باج افزار (Ransomware)

معمولاً بیشتر بدافزارها از دید کاربر مخفی می‌مانند تا بتوانند به اطلاعات بیشتری دسترسی پیدا کنند، اما باج افزار به دلیل ماهیت خاص خود چنین عمل نمی‌کند، بلکه از طریق فایل پیوست یا لینک در ایمیل‌های فیشینگ، وارد سیستم می‌شود و آن را آلوده می‌کند و با رمزگذاری داده‌های کاربر از او باج درخواست می‌کند. در این صورت برای اینکه به کاربر اجازه دهد دوباره به سیستم یا اطلاعات قفل شده خود دسترسی پیدا کند، از او می‌خواهد از طریق بیت کوین یا رمزارزهای دیگر، مبلغی به حساب هکر واریز کند. این بدافزار تا کنون فعالیت چندین شرکت، بیمارستان و ادارات پلیس را با مشکل جدی رو به رو کرده است. به منظور در امان ماندن از حمله باج افزار، باید از تمام فایل‌های مهم و حیاتی خود به صورت آفلاین بکاپ تهیه کنید.

وایپر (Wiper)

هدف بدافزار وایپر، پاک کردن تمام اطلاعات کامپیوتر است. احتمال دارد این اطلاعات پیش از پاک شدن به مکان دیگری منتقل شود. بعضی از وایپرها تنها به پاک کردن اطلاعات بسنده نکرده، بلکه اطلاعات مهم را رمزگذاری و غیرقابل استفاده می‌کنند. یکی از معروف‌ترین حملات وایپر، باج افزار پتیا (Petya) بود که سیستم‌های بانک‌های مرکزی، فرودگاه‌های بین المللی و حتی نیروگاه‌های اتمی دنیا را هدف قرار داد. قربانیان حمله بدافزار پتیا، هیچ راهی برای دسترسی به اطلاعات خود جز با پرداخت باج نداشتند و این بدافزار باعث نابودی بدون بازگشت اطلاعات کاربران می‌شد.

آگهی افزار (Adware)

همانطور که از اسم آگهی افزار مشخص است، به گونه‌ای طراحی شده که تبلیغات را به کاربران تحمیل می‌کند. در بعضی موارد تنها راه رهایی یافتن از تبلیغات مزاحم، کلیک کردن روی آن‌ها است. هر کلیک باعث ایجاد درآمد برای مجرم سایبری می‌شود. بنابراین استفاده از این نوع بدافزار، روش خوب و کم دردسری برای مجرمان سایبری است. در اغلب موارد آگهی‌افزارها اطلاعات فرد را از بین نمی‌برد و آسیبی به دستگاه وارد نمی‌کنند، بلکه فقط کاربران را مجبور می‌کنند روی پنجره‌های پاپ آپ کلیک کنند و آن‌ها را ببندند.