به گزارش خبرنگار ایمنا، در قصه پر غصه کرونا بعد از کادر درمانی، انتقال دهندگان، غسالان و دفن کنندگان متوفیان کرونا بیشترین تماس را با این افراد دارد؛ گاهی زحمات آنها دیده نمی‌شود، این در حالی است که از یکسو فشار مردمی برای رفت و آمد در آرامستان‌ها و از سوی دیگر لزوم رعایت موازین بهداشتی، یک سال گذشته را برای آرامستان‌های کشور تبدیل به بحران کرده بود و در کنار آن، در مقاطعی بعضی ادعاها درباره نحوه فعالیت‌های آرامستان‌ها در ایام شیوع کرونا، مدیریت این شرایط و راضی نگه داشتن اذهان عمومی از عملکرد این سازمان را سخت می‌کرد.
از روزهایی که آمار فوتی‌های ناشی از کرونا افزایش یافت تا روزهایی که ورودی آرامستان‌ها بسته بود، باغ رضوان اصفهان فراز و فرود بسیاری دید که در این خصوص با احمدرضا مرادی، مدیر عامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان به گفت‌وگو نشستم که متن آن را در ادامه می‌خوانید:
وضعیت باغ رضوان اصفهان در این مدت چگونه بود؟
سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان، مدیریت باغ رضوان و دیگر آرامستان‌های شهر و وظیفه ساماندهی و برنامه‌ریزی برای رسیدگی به امور متوفیان شهر اصفهان را بر عهده دارد و آرامستان باغ رضوان جهت خدمت‌رسانی و برنامه‌ریزی برای امور متوفیان اصفهان بر اساس بند ۱۳ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها ارائه خدمت می‌کند.
خدماتی که در آرامستان باغ رضوان انجام می‌شود با مسائل فرهنگی، اجتماعی، مذهبی، آداب و رسوم، سنت‌ها و باورهای مردم عجین شده و همین امر وسعت فعالیت‌هایی که در این سازمان انجام می‌شود را نشان می‌دهد.
چهارم اسفندماه سال گذشته بود که اولین مورد فوتی کرونا به باغ رضوان آورده شد. پس از آن با معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مکاتبه‌ای شد و از آنها خواستیم که دستورات و پروتکل‌های مربوط به شست‌وشو و خاکسپاری این افراد را به ما ابلاغ کنند. پس از ابلاغ پروتکل‌ها درخواست دادیم تا کارشناسان بهداشت، کارکنانی که با متوفی در ارتباط هستند را آموزش دهند.
در ابتدای شیوع ویروس کرونا یکی از معضلاتی که با آن مواجه بودیم، این بود که در برگه‌های فوت، قسمتی برای مشخص کردن فوتی مبتلایان به کووید ۱۹ پیش‌بینی نشده بود و در بعضی مواقع نوشته می‌شد که بیماری حاد تنفسی و برخی می‌نوشتند کووید ۱۹؛ همین موضوع باعث شده بود هنگام مراجعه خانواده متوفیان، برخی به نوشته شدن کووید ۱۹ در برگه فوت معترض باشند و برخی دیگر به نوشته نشدن آن اعتراض داشته باشند. برای حل این موضوع جلساتی با دانشگاه علوم پزشکی برگزار شد و ردیف علت فوت ناشی از کووید ۱۹ در برگه‌های فوت اضافه شد.
خانواده‌ها و اطرافیان متوفی که به دلیل کرونا فوت کرده بود با محدودیت‌هایی برای مراجعه به آرامستان رو به رو بودند که طبق دستورالعمل باید مراسم مربوط، به صورت محدود با حضور تعداد حداقلی وابستگان، استفاده از ماسک و با رعایت فاصله اجتماعی برگزار می‌شد که برخی از خانواده‌ها این موضوع را به خوبی رعایت کردند و در مدیریت شرایط به سازمان آرامستان‌ها کمک کردند.
از اوایل شهریور ماه تعداد متوفیان کرونایی افزایش یافت و در مهر و آبان سال جاری این عدد به حداکثر خود رسید طوری که افزایش ۱۰۰ درصدی آمار فوت را در این دو ماه نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشتیم و در ۹ ماهه اول سال ۹۹ رشد ۵۴ درصد متوفی نسبت به ۹ ماه اول سال گذشته داشتیم. شرایط طوری بود که در هشت ماهه اول سال جاری به اندازه تمام سال ۹۸ متوفی در آرامستان آرام گرفتند.
با بالا رفتن آمار متوفیان قبور خالی به سرعت پر شد بر این اساس راهکارهای مدیریت بحران برای آن در نظر گرفته شد و توانستیم برای رفع این مشکل برنامه‌ریزی کنیم؛ در این راستا قبور جدیدی ایجاد شد همچنین ساخت قبور پیش ساخته بتنی یکی دیگر از راهکارهایی بود که مد نظر قرار گرفت در این راستا برای افزایش سرعت ساخت قبور، تعداد پیمانکاران را نیز بیشتر کردیم.
در همان زمانی که وضعیت کرونای اصفهان قرمز بود و برگزاری هرگونه مراسم ممنوع بود، فشار زیادی از سوی مردم به ما تحمیل می‌شد، انتظار داشتند که امکان برگزاری مراسم فراهم شود اما از سوی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و ستاد مدیریت کرونا استان مصوبه‌ای به سازمان آرامستان‌ها ابلاغ شد که منجر به مسدود شدن ورودی آرامستان به مدت یک ماه از ۸ آذرماه تا ۸ دی‌ماه شد که همین امر ما را با چالش‌های دیگر مواجه کرد. ورود برای خاکسپاری متوفیان با چهار خودرو مجاز بود تا افراد تجمعی نداشته باشند اما در مقابل، فشار خانواده‌های داغدار چالشی برای ما ایجاد کرده بود. در این زمینه مراسم سوگواری مجازی برگزار شد تا بخشی از آلام شهروندان پاسخ داده شود؛ این مدیریت‌ها در زمان اوج‌گیری کرونا شد تا زمانی که ستاد کرونا استان برای باز کردن ورودی سازمان مجوز داد.
در این مدت چند تن از کادر سازمان بر اثر ابتلاء به کرونا جان خود را از دست داده‌اند؟
در سازمان آرامستان‌ها سعی بر این بوده که تمامی دستورالعمل‌ها به بهترین شکل انجام شود و در این مدت هیچ فوتی ناشی از کرونا در سازمان نداشته‌ایم که این موضوع نشانگر رعایت تمامی پروتکل‌ها بوده و تمام تجهیزات برای رعایت این پروتکل‌ها در اختیار کارکنان سازمان قرار گرفته است. البته تعدادی از کارکنان بخش‌های مختلف آرامستان به این بیماری مبتلا شدند و تمامی آنها پس از بهبود به محل کار خود بازگشتند.
غربالگری هم انجام شده است؟
چندین مرتبه نیز غربالگری انجام شده و هر کدام از کارکنان که مشکوک به این بیماری بودند به مراکز بهداشت انتقال یافتند و تست کامل بر روی آنها انجام شد. افراد مبتلا بین ۱۵ تا ۲۱ روز به استراحت می‌رفتند و پس از منفی بودن تست و گواهی مکتوب از سوی پزشک اجازه ورود به فعالیت‌های سازمان را داشتند. تعدادی از کارکنان در بخش‌های مختلف به این بیماری مبتلا شدند و تمامی آنها پس از بهبود به محل کار خود بازگشتند؛ البته بخشی از مردم به صورت کامل پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند اما برخی دیگر به این موضوع پایبند نیستند و به تذکرات نیز توجه نمی‌کنند که بخش انتظامات سازمان به آنها تذکر می‌دهد، انتظامات در محیط باغ رضوان گشت‌زنی می‌کند و به افرادی که پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند تذکر داده و با آنها برخورد می‌کند.
اجازه تجمع در سالن تطهیر به مردم داده نمی‌شود، بعضی‌ها با وجود اخطارهایی که داده می‌شود باز هم این موضوع را رعایت نمی‌کنند و مسئله کرونا را ساده می‌گیرند. از مردم می‌خواهم برای سلامتی خود مراسم خود را در منازل یا مساجد برگزار نکنند؛ در آرامستان فضا باز است و آنها می‌توانند با رعایت پروتکل‌ها به بهترین شکل مراسم خود را برگزار کنند.
چرا در باغ رضوان قطعه مخصوص متوفیان کرونایی ایجاد نشد؟
از همان ابتدای شیوع کرونا سعی شد کرامت متوفیان ناشی از این بیماری و خانواده آنها حفظ شود و مشکلاتی برایشان ایجاد نشود. برخی شهرستان‌ها محل یا قطعه‌ای را برای متوفیان کرونایی در نظر گرفته بودند تا محل تدفین این افراد از قطعه‌های دیگر جدا باشد اما در اصفهان با توجه به دستورالعمل ابلاغ شده متوجه شدیم این کار نیاز نیست.
در این دستورالعمل اعلام شده بود که متوفیان ناشی از ابتلای کرونا با مواد ضدعفونی کننده شست و شو شوند و تدفین نیز در عمق دو متر باشد. طبق این پروتکل تمامی خودروهای حمل متوفی بعد از هر مأموریت، سالن تطهیر و مکان‌های عمومی باغ رضوان را به صورت کامل و مستمر هر روز ضد عفونی می‌کنند.
در خصوص آلودگی کرونایی پساب ناشی از شست‌وشوی متوفیان شائبه‌هایی وجود داشت که حتی برای سازمان حاشیه‌ساز شد، آیا برای محیط زیست و سلامت شهروندان خطرساز است؟
متوفیان با مواد ضدعفونی در سالن تطهیر شست‌وشو شده و سپس آن مکان نیز به صورت کامل ضدعفونی می‌شود بنابراین بر اساس پروتکل‌های ابلاغی، در نزدیک به یک سال گذشته پساب‌ها با مواد ضدعفونی کننده حل می‌شود بنابراین مشکلی ایجاد نمی‌شود.
از طرفی آرامستان باغ رضوان حدود شش کیلومتر با ورودی شهر یعنی منطقه ۱۵ شهرداری فاصله دارد و این فاصله باعث شده خطری مردم را تهدید نکند چون در اطراف آرامستان منطقه مسکونی وجود ندارد. دستگاه‌هایی که پساب را جذب می‌کند نیز دارای مکانیزم‌های مناسبی است که خطری را متوجه محیط زیست و مردم نکند؛ این سیستم در حال توسعه و به‌روزرسانی است.
این موازین در شست‌وشوی متوفیانی که در سایر آرامستان‌های شهر به خاک سپرده شدند رعایت شد؟
۱۸ آرامستان محلی فعال در مناطق مختلف شهر داریم که این آرامستان‌ها ۱۱ غسالخانه فعال داشتند. بر اساس حکم معاون دادستانی و با همراهی نمایندگان مراکز بهداشتی و نیروی انتظامی و کارشناسان سازمان آرامستان‌ها، در محل این آرامستان‌ها حاضر شدیم و مقرر شد بهره‌برداری از این غسالخانه‌ها متوقف شود. برای تسهیل در این زمینه قرار شد یک مسیر از حمل متوفی برای این آرامستان‌ها رایگان در نظر گرفته شود تا این آرامستان‌ها فعلاً در غسالخانه‌های خود اقدام به شست و شو نکنند.
از سوی متولیان این آرامستان‌ها مقاومتی وجود نداشت؟
اغلب به خواسته ما که با هدف رعایت موازین بهداشتی بود احترام گذاشتند اما معدودی نیز تمکین نکردند که با مکاتباتی که انجام شد محل پلمب شده و اجازه فعالیت ندارند، بنابراین اکنون تمامی غسالخانه‌های محلی تعطیل شده است. متوفیانی که در بقاع متبرکه و امامزادگان به خاک سپرده می‌شوند نیز از گذشته در آرامستان باغ رضوان شست‌وشو می‌شدند و در این خصوص مشکلی نیست.
موضوع دیگر در این خصوص به اوایل شیوع کرونا باز می‌گردد که بعضی شهرهای اطراف اصفهان زیر بار شست‌وشوی متوفیان کرونایی نمی‌رفتند که با تصمیم ستاد کرونا قرار بر این شد که متوفیان نیز برای شست‌وشو به مرکز شهرستان فرستاده شوند. چند مورد نیز به ما گزارش شد که مردم در محیط‌های عمومی و منازل، اقدام به شست‌وشوی متوفیان کرده‌اند که این موارد شناسایی و با شکایتی که شد از تداوم این اقدامات جلوگیری کردیم.
از مردم می‌خواهیم که اگر چنین مواردی را در اطراف محل سکونت خود مشاهده کردند، حتماً گزارش کنند تا با این قبیل اقدامات برخورد شود زیرا شست‌وشوی متوفیان در منازل برای تمامی اهل محل آسیب‌زا بوده و می‌تواند منجر به تبعات شود.
در انتهای یک سال سخت برای آرامستان‌ها، چه انتظاراتی دارید؟
یکی از خواسته‌ها این است که باید در نظر بگیریم فضای سبزی که در باغ رضوان وجود دارد، به نوعی کمربند سبز اصفهان نیز محسوب می‌شود، اما در تأمین آب موردنیاز آن مشکلات زیادی داریم و با تانکر آب خریداری شده و فضای سبز آبیاری می‌شود بنابراین امیدوارم در این زمینه همراهی لازم بشود و کشاورزان نیز همراهی کنند.
یکی از ویژگی‌های سازمان آرامستان‌ها این است که با ارگان‌ها و دستگاه‌های مختلفی در ارتباط است که بنیاد شهید، کمیته امداد، علوم پزشکی، نهادهای امنیتی، انتظامی و قضائی بخشی از آن هستند و هرکدام انتظاراتی از سازمان دارند، بدین سبب انتظار داریم در کنار توقعاتی که از سازمان دارند در مواردی که امکان دارد به یاری سازمان آرامستان‌ها بیایند چون باید باغ رضوان برای آینده شهر و توسعه‌ای که خواهد داشت آماده شود؛ به‌طور مثال سالن تطهیر این آرامستان سال ۶۷ با ظرفیت شست‌وشوی ۱۰ فوتی در روز ساخته شده که باید این ظرفیت به ۱۰۰ نفر برسد.
خواسته دیگر نیز پیش‌تر گفته شده و این بار نیز مطرح می‌کنیم که شایسته است برای ارج نهادن به خدماتی که کارکنان آرامستان‌ها در سراسر کشور انجام می‌دهند، پنج شنبه آخر هر سال با نام روز آرامستان‌ها نامگذاری شود که امیدواریم مقدمات این نامگذاری در سطح کشور زودتر اتفاق بیفتد.
نظر شما