فضای مجازی زمینه فریبکاری رمالان و فالگیران را تسهیل کرده است

سمیه طاهری جامعه‌شناس در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه رمال‌ها و دعانویسان از بحران کرونا ویروس سوءاستفاده می‌کنند، اظهار کرد: شگرد رمال‌ها و دعانویسان این است که ادعای حل مشکل به وجود آمده را دارند و افراد هم در شرایط سخت دنبال حلال مشکلات هستند تا مشکلشان را هر چه زودتر حل کرده و از خودشان در برابر مشکلات محافظت کنند، رمال‌ها و دعانویسان نیز ادعای حل مشکلات را دارند و به افراد اطمینان می‌دهند که هرچه زودتر مشکلشان را رفع خواهند کرد.

وی ادامه داد: در این روزهای بحرانی نیز شاهد موارد اخاذی و فریب افرادی هستیم که ادعا می‌کنند، با رمالی و دعانویسی می‌توانند کرونا را درمان کنند، چرا که شرایط کرونا ترس و دلهره خاصی در افراد ایجاد کرده که باعث می‌شود تا مردم دست به دامن چنین افرادی بشوند و به خاطر رهایی از استرس ابتلا به بیماری کرونا، بدون اطلاع داشتن از منبع خاص یا حتی آگاهی از مضرات این کارها، دست به چنین اقداماتی بزنند، افراد ناآگاه رمال‌ها و دعانویسان را پناهگاهی برای رهایی از معضلات می‌دانند و این افراد هم از سادگی برخی افراد سوء استفاده کرده و از آن‌ها اخاذی‌های هنگفتی می‌کنند و نجات و رهایی از استرس و دلهره ابتلا به کرونا ممکن است، برای برخی افراد چند میلیون آب بخورد.

دلایل مراجعه افراد به رمال‌ها باید سبب‌شناسی شود

این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه گرایش افراد به دعانویس، رمال و فالگیر یک معضل اجتماعی است که باید سبب شناسی شود، افزود: علاقه افراد به این موضوعات در خصوص اثر " بارنوم" است، مفهوم " بارنوم" این است که انسان‌ها برای پذیرش توصیه‌های کلی مانند توصیه‌های طالع بین‌ها و فالگیرها که در مورد خود آنان صدق می‌کند، آمادگی دارند؛ این اثر به نام فردی که صاحب سیرک بوده و نمایش‌هایش به داشتن "چیزی برای همه" شهرت داشته، نامگذاری شده است. بارنوم در زمینه طالع بینی و رمالی نیز فعالیت داشته است و همیشه در آموزش به شاگردانش بر این موضوع تاکید می‌کرده است که ویژگی‌ها و مشکلات کلی و عمومی را برای مردم بیان کنید، زیرا آن‌ها موارد کلی را به صورت خاص در مورد خودشان برداشت می‌کنند، این ویژگی در اکثر رمال‌ها، دعانویس‌ها و فالگیران وجود دارد که در ابتدا یک سری ویژگی و مباحث کلی را بیان می‌کنند و افراد برخی از این توضیحات را به صورت خاص به خودشان اختصاص می‌دهند.

وی تصریح کرد: خرافات از قدیم وجود داشته و بسیاری از افراد از سادگی مردم سوءاستفاده کرده و برای خود درآمدی کسب می‌کردند، اکنون وضعیت بدتر شده و دامنه فعالیت این افراد فریبکار به فضای مجازی نیز رسیده است، یکی از دلایل روی آوردن برخی از مردم به رمال‌ها این است که آن‌ها به دلیل اینکه برای گذراندن زندگی نیاز به کار کردن و ادامه حیات بدون بیمار شدن دارند، پیش خود تصور می‌کنند که با هزینه‌ای که به رمال‌ها می‌دهند، نوشته و نسخه‌ای را با خود حمل می‌کنند تا در برابر کرونا محافظت شوند و مصونیتی خاص در برابر ویروس کرونا داشته باشند، البته این موضوع داستان واهی دعانویسان برای خالی کردن جیب افراد است.

اکثر افراد به سندرم نتیجه فوری مبتلا هستند

طاهری با اشاره به ویژگی‌های دعانویسان و رمال‌ها، گفت: افرادی که رمال و دعانویس هستند خصوصیاتی مثل اعتماد به نفس بالا، تسلط زیاد بر حرف زدن و قانع کردن افراد دارند، افراد وقتی از نظر روانشناختی تحت فشار باشند، در پی کاهش اعتماد و خودباوری دنبال این هستند که هرچه سریع‌تر با ابتدایی‌ترین روش خود را آرام کنند و از طرفی هم به سراغ کسانی می‌روند که ادعا می‌کنند، پیشگو و طالع بین هستند و می‌توانند از آینده شخص و حل مشکلات خبر دهند، همین امر اثر بارنوم را تقویت می‌کند و افراد بر همین اساس تصمیم می‌گیرند تا با مراجعه به این اشخاص شرایط بدی که در آن قرار دارند یا مشکلی که در حل کردنش به بن بست برخورده‌اند را خیلی زود با توصیه‌های دعانویس و رمال که به اصطلاح مورد تأیید دیگران است حل کنند و از گره کوری که در زندگی‌شان به وجود آمده رهایی یابند.

وی با بیان اینکه در روانشناسی قضیه‌ای به نام سندروم نتیجه فوری وجود دارد و همه به دنبال گرفتن نتیجه فوری هستند، اضافه کرد: با توجه به اینکه درمان کرونا زمان خاصی از انسان می‌گیرد، افراد ترجیح می‌دهند تا پول خود را خرج چنین خرافه‌هایی کنند تا مبتلا نشوند، بنابراین لازم است با این مسئله ریشه‌ای برخورد شود و سندروم نتیجه فوری را بین افراد جامعه کمتر کنیم و به افراد زمان‌بر بودن حل مسائل را آموزش دهیم، چنین روش‌هایی که مردم به خیال زود بازده بودن به سراغ آن‌ها می‌روند، پیشینه علمی ندارند و ما باید این آگاهی را به مردم بدهیم که برای انجام هر کاری صرف زمانی لازم است و نمی‌توان به یکباره بهبود یافت و مشکل را حل کرد.

آگاهی‌رسانی مهم‌ترین نکته برای مراجعه نکردن به دعانویسان

این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: مهم‌ترین نکته در این زمینه آگاه کردن مردم است و باید به مردم آموخته شود برای رفع مشکلات زندگی ابزار علمی مربوط به آن را پیدا کنند و به استفاده از ابزار واقع‌گرایانه برای حل مشکلات و بحران‌ها ترغیب شوند، اما شاید رسیدن به این ابزار برای افراد سخت باشد و نسخه‌های رمال‌ها در نظر آن‌ها راحت‌تر باشد تا جایی که مردم راحت‌تر می‌توانند رمال‌ها را از طریق فضای مجازی یا دوست و آشنا پیدا کنند و در مقابل، ممکن است دادن تست کرونا یا پیدا کردن دارو برای افراد با مشکل همراه باشد.

وی در خصوص راه حل برای مراجعه نکردن به دعانویسان و رمال‌ها برای درمان بیماری کرونا، اظهار کرد: به عنوان راه حل می‌توان به این موضوع اشاره کرد که مردم می‌توانند از طریق ارتباط با پزشکان و کادر درمان و روانشناسان، اطلاعات علمی دقیق‌تر و وسیع‌تری به دست آورند. باید به افراد آموخت که سهل‌الوصول بودن رمالی‌ها دلیلی برای اثرپذیری بیشتر آن‌ها نیست و علاوه بر پررنگ‌تر کردن نقش پزشکان و روانشناسان و روش‌های علمی، باید مضرات چنین اقداماتی را در اختیار مردم قرار دهیم و با آگاهی رسانی افراد را متوجه کنیم که چنین اقداماتی اثربخشی خاصی ندارد و نیاید گول کلاهبرداران را بخورند.

طاهری با تاکید بر اینکه رمال‌ها و دعانویسان علت مشکلات را بیشتر به عوامل بیرونی زندگی شخص ربط می‌دهند، افزود: رمال‌ها داشتن فلان طلسم یا جادو را راه حل درمان بیماری یا حل دیگر مشکلات زندگی عنوان می‌کنند و هیچ گاه نمی‌گویند که برای رفع یک مشکل باید شخص ابتدا از خودش شروع کند، برای هر انسانی خوشایند این است که فرد دیگری را مقصر و مسئول اتفاقات بد زندگی خود بداند یا راهی سریع برای درمان بیماری‌ها در دسترس داشته باشد و رمال‌ها و دعانویسان این کار را به بهترین شکل ممکن از طریق " خود افشایی" افراد و تسلط بر حرف زدن به نوعی که دلنشین باشد انجام می‌دهند.