به گزارش خبرنگار ایمنا، تامین امنیت در اجتماعات انسانی به عنوان یک نیاز اساسی، از جایگاه خاصی برخوردار است و به همین دلیل شهرها در تلاشند تا بتوانند تغییراتی را در بستر فضاهای عمومی برای ارتقای مؤلفه‌های امنیت ایجاد کنند.
در تکاپوی چون و چرای وجود امنیت و برقراری آن در محل زندگی، زنان قشر آسیب‌پذیرتری هستند که اگر محیط‌های اجتماعی و فضاهای عمومی برای آنها ایمن نباشد قطعاً دچار آسیب‌های فیزیکی و روحی خواهند شد. شیراز به دلایل مختلفی مانند تنوع فرهنگ و آداب و رسوم، مهاجرت پذیری از نقاط مختلف کشور و عوامل کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، با معضلاتی روبه‌رو است که می‌تواند امنیت زنان را تحت الشعاع قرار دهد.
لیلا دودمان، عضو شورای اسلامی شهر شیراز درگفت‌وگو با خبرنگار ایمنا موانع ارتقای امنیت زنان و اقدماتی که برای رفع آن در شیراز شده را تشریح کرده که متن آن را در ادامه می‌خوانید:
به نظر شما مؤلفه‌های امنیت در چند بخش تقسیم بندی می‌شوند؟
تمام مولفه‌هایی که در ارتباط با مسئله امنیت مطرح می‌کنیم یک بعد کالبدی و یک بعد فرهنگی و اجتماعی دارند و می‌توان گفت در بعد کالبدی منظور شهرسازی است؛ اینکه چه میزان از برنامه‌ها و چشم اندازهای شهری و اتفاقاتی که در شهرسازی رخ می‌دهد به ارتقای امنیت جامعه و زنان کمک می‌کند.
در چشم اندازهایی که شهر را انسان محور می‌کند باید به معنای واژه امنیت توجه بیشتری داشته باشیم و از همه مهم‌تر در کنار توجه به نکاتی که شهر را به سمت انسان محوری می‌کشاند نگاه ویژه به مسائل زنان، کودکان، سالمندان و همچنین معلولان داشته باشیم. در واقع همه اینها مسیرهایی است که باید در ساخت بهتر و ایمن تر کالبد شهر توجه ویژه ای به آن شود در حالی که خیلی کم این اتفاق می‌افتد یعنی شهرها به نحوی درحال رشد و گسترش هستند که فقط از لحاظ جمعیتی افزایش پیدا می‌کنند و از لحاظ کالبد فیزیکی عملاً از محتوای انسان محوری تهی هستند، درنتیجه در چنین شهرهایی، مسیر شهرسازی به گونه‌ای که بتواند امنیت زنان را محقق کند رقم نمی‌خورد.
کدامیک از این مشکلات کالبدی و فیزیکی در شیراز وجود دارد و چه اقداماتی برای رفع آنها شده است؟
یکی از مشکلات عمده و عمومی اکثر شهرهای کشور مسئله تامین روشنایی در فضاهای عمومی است، وقتی که در یک جامعه رفت و آمد کنید اکثر مواقع به این موضوع برخورد خواهید کرد، برای مثال عوامل شهرداری بدون توجه به روشنایی یا سایر عناصر ایمن سازی محیطی، شهرکی را می‌سازند یا خیابانی را احداث می‌کنند که این موارد مؤلفه امنیت را به چالش می‌کشد؛ نمونه دیگر پیاده‌روهایی که ناهمواری‌های بسیار زیادی دارند و در این ناهمواری‌ها یک زن سالمند یا زن باردار یا مادرانی که کودک خود را با کالسکه حمل می‌کنند دچار مشکل می‌شوند؛ به هر حال یکی از مشکلات اصلی درباره امنیت زنان، مسائل شهرسازی و کالبد فیزیکی و روشنایی فضاهای عمومی شهر است.
اگر به سمتی درست و برنامه‌ریزی شده می‌رفتیم و می‌توانستیم شهر و جامعه را از نظر کالبدی و فیزیکی آماده و متناسب با رفع نیاز زنان می‌کردیم یا حتی برای کودکان، کودکانه می‌کردیم خیلی بهتر و اصولی‌تر می‌توانستیم موازین امنیت شهری را اجرا کنیم.
از دیگر منابع امنیت‌ساز شهر، کالبد فرهنگی و اجتماعی است که باید از نظر امنیت زنان و خشونت علیه آنان صحبت کنیم، خشونتی که زنان ما در مرکز خانواده و اجتماع به آن دچار می‌شوند و اینکه مقابل واژه امنیت، خشونت برای زنان وجود داشته باشد، قطعاً شاخصه امنیت را زیر سوال می‌برد و آن را به چالش می‌کشد.
شعار شورای پنجم شهر شیراز را انسان محوری قرار داده‌ایم اما خیلی طول کشید که دقیقاً متوجه شویم که تنها بسترهایی مثل ایجاد پارک‌ها نیست که می‌تواند امنیت را برقرار کند؛ خیلی زمان برد تا بفهمیم که اگر در حال احداث پل هستیم یا بستر کالبدی شهر را بهسازی می‌کنیم در واقع باید به نیازمندی‌های جمعیت ساکن در نزدیک پل‌ها نیز توجه کنیم؛ زمان زیادی صرف شد تا به سمتی پیش رویم که توجه گسترده‌ای به حوزه زنان داشته باشیم و این هم به این دلیل که شیراز شهر پایلوت دوستدار کودک است و یکی از شاخص‌های بسیار مهم انسان محوری، توجه کردن به نیازهای شهروند و شهروند محوری است که در واقع توانستیم از این منظر در آن ورود پیدا کنیم.
برای مثال، پیش از این پارکی را مخصوص بانوان داشتیم ولی بعد از مدتی تبدیل به دو قسمت شد و آن قسمت خوبش که آباد و بهتر بود به پارک خانواده تبدیل شد و آن قسمتی که عملاً ناکارآمد بود به بخش بانوان که آن هم با زدن پل تقاطع غیر همسطح کوشن رفت و آمد خودروها روی باغ بانوان مسلط شد و دیگر کاربری خود را از دست داد اما مدیریت شهری در نقاط مختلف شیراز، منطقه ۶ و منطقه ۹ که طراحی‌های آن از قبل انجام شده بود باغ بانوان را احداث کرد.
این باغ در حال حاضر آماده است اما هنوز به طور رسمی افتتاح نشده با این حال برخی از شهروندان که آن را به‌طور مجازی دیده‌اند از اجرای این پروژه رضایت داشتند و بانوان سایر مناطق و حتی مناطق کم برخوردار نیز در خواست داشتند که اگر این امکان وجود دارد شرایط و امکانات را برای آنها نیز فراهم کنیم که شورا و شهرداری در آن مناطق نیز در صدد ساخت باغ‌های بانوان جدیدی است.
این پارک‌های بانوان، یک باغ کاملاً طبیعی و بسیار سرسبز است و کار خاصی قرار نیست در آن انجام شود صرفاً یک فضای تعاملی زیبا برای نشستن و اینکه زنان بتوانند راحت با دوستان و کودکانشان در محیطی با آرامش برای چند ساعت تعامل داشته باشند.
ضعف در روشنایی و کمبود وسایل نقلیه عمومی مؤلفه و نقص مهمی بود که بیشتر زنان شیراز و شهرک‌های اطراف که کمی دورتر از شهر هستند بر آن تاکید دارند و این درخواست را داشتند که به تامین روشنایی اماکن عمومی بیشتر رسیدگی شود در ادامه همین موضوع با اداره برق تعامل شد و تصمیم گرفته شد تا در بسیاری از نقاطی که این مسائل از طرف زنان مطرح می‌شود، توجه بیشتری شود و به همین ترتیب نقاطی که حمل و نقل عمومی برای زنان مشکل بود قابل دسترس‌تر شد.
شاید باغ‌های بانوانی را داشته باشیم اما همه آنها در دسترس همه زنان نیستند و به نوعی در همه جای شهر و کشور وجود ندارد قطعاً اگر مکانی با آزادی کامل برای زنان وجود داشته باشد، امینت نیز در هر نقطه بدون جداسازی اماکن و وسیله‌های نقلیه عمومی برایشان ممکن است و راحت تر هستند.
شیراز چه مقدار حلقه امنیت را برای زنان پررنگ‌تر کرده است؟
این یک امر چشمی است و در حال حاضر نمی‌توانم برای شما درصد و آماری بیاورم اما هر اقدامی که برای زنان در شهر بشود به دلیل شرایط فرهنگی و اجتماعی، باورها، رفتارها، چشم‌اندازها و حاکمیت‌ها در ابتدای مسیر است.
می‌توانم بگویم که تا ساختن جامعه‌ای که در واقع زنانه باشد و اهمیت نیازمندی‌های یک زن در آن لحاظ شود هنوز فاصله داریم. هر اقدامی هم که می‌شود به نظر خیلی مقدماتی است و در آغاز مسیر توسعه قرار دارد که باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشیم ولی اینکه بگویم به عنوان یک شهر توانسته‌ایم امنیت شهر را برای زنان ایجاد کنیم یا در مقایسه با سایر شهرها از امنیت بشتری برای زنان برخوردار هستیم اصلاً نمی‌توانم به طور قطعی و با اطمینان کامل پاسخ بدهم چون باید از قبل آمارگیری دقیقی انجام بدهیم که بخشی از آن به مسائل شهری مربوط می‌شود که باید شهرمان را در ابتدا برای زنان و کودکان ایمن کنیم و بخشی دیگر آن به باورهای اجتماع و بخشی دیگر نیز به امنیت اجتماعی باز می‌گردد که نیروی انتظامی باید برای جامعه زنان ایجاد کند.
برای حمایت از زنان آسیب دیده در شیراز چه راه‌هایی وجود دارد؟
خشونت علیه زنان در ایران امور مشخصی ندارد و خیلی هم نباید منتظر فرهنگ سازی باشیم که مردان و زنان به مرور رویکرد فرهنگی خود را نشان دهند و باید قانون را در این زمینه محکم‌تر کنیم. در زمان شیوع کرونا خشونت‌های خانوادگی بسیاری رخ داده است و معمولاً ۶۶ درصد زنان یکی از انواع خشونت‌ها را در ایران تجربه می‌کنند با وجود این می‌توان در ۲۵ شهر کشور برای مقابله با خشونت علیه زنان خانه‌های امن را ایجاد کرده و هنگامی که زنی مورد خشونت یا تجاوز قرار گرفت بتواند به این خانه‌ها مراجعه و از امکانات آنها استفاده کند.
زنان می‌توانند با اورژانس اجتماعی تماس بگیرند یا خودشان می‌توانند به این محل‌ها بروند و در آن مشاوره و امکاناتی وجود دارد که بتوانند خود را پرورش دهند.
زنان معتاد و متجاهر سهمی از اسکان گرمخانه‌ها دارند؟
امسال اتفاقات خوبی درباره گرمخانه‌ها رخ داده است که زنان متجاهر و معتادان نیز از امکانات این خانه‌ها برخوردار خواهند بود که قرار شده معتادان را جمع آوری کنند و به مدت هشت ماه در کمپ برای ترک اعتیاد از آنها نگهداری شود که در شورا مصوب شده تا هزینه چهار ماه از این دروه را شهرداری بپردازد و پس از آن زنان می‌توانند به خانه‌های امن بروند و از مشاوران و فرصت‌های بازپروری که برایشان وجود دارد استفاده کنند.
نظر شما