به گزارش خبرنگار ایمنا، درآمد پایدار برای هر سازمان چه در حوزه مسائل شهری و چه در سایر حوزه‌ها اهمیت زیادی دارد و پایه اساسی برای انجام درست و هدفمند فعالیت‌های یک ارگان است. از این جهت تلاش مدیران هر سازمان بر آن است تا منابع مشخصی برای بودجه سالانه خود در نظر داشته باشند و در صورت نیاز حتی منابع جایگزینی تعیین و در صورت لزوم از آن استفاده کنند.
نبود این منابع یا نامشخص بودن آن موجب می‌شود تا درآمد یک سازمان در طول یک سال یا حتی سال‌های متمادی با نوسان همراه شود و بسته به حوزه فعالیت آن ارگان، بخشی از اهداف محقق نشده و بهره برداران از خدمات و فعالیت‌های آن سازمان را تحت تأثیر قرار دهد.
شهرداری از جمله سازمان‌هایی است که وظیفه ارائه بسیاری از خدمات در شهر را بر عهده دارد، این نهاد که مدت مدیدی است از بودجه دولتی سهمی ندارد با چالش‌هایی در مدیریت خود مواجه شده که زندگی شهروندان و کیفیت آن را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. مدیریت شهری و در رأس آن شهرداری چندین دهه است که بدون توجه به منابع پایدار درآمدی شهر را اداره می‌کنند اما قطعاً توجه نداشتن به پایداری منابع درآمدی ضررهای جبران ناپذیری را متوجه شهر و زیرساخت‌های آن می‌کند.
شهر فروشی به یک عادت تبدیل شده است
حسن سجاد زاده، دکترای طراحی شهری می‌گوید: مباحث مربوط با درآمدهای پایدار شهری بسیار مطرح شده است اما در عمل اتفاق خاصی نمی‌افتد در حالی که این یک جراحی ضروری و قابل تأمل است و هر جراحی نیز تبعات خاص خودش را دارد.
وی می‌افزاید: متأسفانه در حوزه مدیریت شهری کمتر شهرداری یا مدیر شهری بنا بر ملاحظات سیاسی و اقتصادی که وجود دارد حاضر است خطر را بپذیرد و در حوزه درآمدهای پایدار قدمی بردارد.
سجاد زاده تصریح می‌کند: سیستم شهر فروشی به یک عادت تبدیل شده و کمتر کسی در حوزه درآمدهای پایدار قدم جدی برداشته است. همانطور که اداره کشور از طریق فروش نفت و مواد خام اولیه انجام می‌شود در شهر نیز از طریق فروش منابع، فروش تراکم و فروش فضاهای سبز و تغییر کاربری‌ها درآمدهای لازم کسب و شهر مدیریت می‌شود در حالی که این نوع اداره شهر پایدار نیست.
وی با اشاره به تجارب کشورهای در حال توسعه اضافه کرد: شهر یک موجود زنده و دارای ظرفیت‌ها، استعدادها و ویژگی‌های درونی است و درآمدهای پایدار می‌تواند بر همین اساس تعریف شود، به طور مثال در شهر همدان و بیشتر شهرهای تاریخی ایران اصولاً اقتصاد و درآمد پایدار به صنعت گردشگری باز می‌گردد.
کسب درآمد پایدار به تدریج اتفاق می‌افتد
این کارشناس طراحی شهری اظهار می‌کند: اصولاً کلمه پایداری دو مفهوم آهسته و پیوسته را می‌رساند بدین معنا که وقتی صحبت از درآمد پایدار می‌شود، صرفاً منظور کسب درآمد کلان در بازه زمانی کوتاه نیست بلکه این کسب درآمد به تدریج اتفاق می‌افتد، اما پایدار است.
سجاد زاده تاکید می‌کند: مسئله برندها و ظرفیت‌های شهری در طرح‌های توسعه راهبردی مورد توجه قرار نگرفته است در حالی که این طرح مشخص می‌کند راهبرد توسعه شهر بر اساس کدام مفهوم اقتصادی بوده؛ صنعت و گردشگری و یا حتی حوزه‌های دیگر مطرح است.
وی با بیان اینکه چنانچه محور توسعه شهر گردشگری باشد همه برنامه‌ها باید پیوست گردشگری داشته باشد، می‌گوید: یکی از فرصت‌های مطلوب برای کسب درآمدهای پایدار در شهرهای تاریخی و طبیعی، وجود بافت‌های تاریخی است.
این کارشناس طراحی شهری یادآور می‌شود: بافت‌های تاریخی دارای بناهای زیبا و منحصر به فرد است که شامل کاروانسراها، خانه‌ها و حمام‌های قدیمی می‌شود و بهترین فرصت است که با احیا و بازآفرینی بناها و تبدیل این بافت‌ها به فضاهای امروزی، شرایط برای درآمدزایی مطلوب فراهم و از فروش تراکم و آسیب به محیط زیست شهری جلوگیری شود.
سجاد زاده ادامه می‌دهد: نیاز است تمامی مولفه‌هایی که به کسب درآمد پایدار شهری کمک می‌کند، در نظر گرفته و بررسی شود.
وی با بیان اینکه این مولفه‌ها به اجتماع، فرهنگ و دارایی هر شهر مربوط می‌شود، اظهار می‌کند: محور توسعه شهری، گردشگری و شهر دیگر کشاورزی است بنابراین نباید نسخه‌ای یکسان برای همه شهرها تجویز کرد بلکه هر شهری در راستای کسب درآمدهای پایدار باید بر مبنای خصوصیات خاص خودش دیده شود.
این کارشناس طراحی شهری عنوان می‌کند: متأسفانه همیشه همه مسائل به شهرداری موکول می‌شود در حالی که مدیریت یکپارچه شهری نیز بسیار مهم است و نمی‌توان از شهرداری‌ها انتظار داشت که همه برنامه‌ها برای کسب درآمدهای پایدار را خود به تنهایی برنامه ریزی کنند زیرا در بسیاری از حوزه‌ها، مسئولیت ها به درستی توزیع نشده و هماهنگ شده نیست و هر ارگان و سازمانی برنامه خودش را دنبال می‌کند.
آخرین تصمیمات در راستای تحقق درآمد پایدار برای شهرداری
ابراهیم جمشیدزاده، پژوهشگر مدیریت شهری به تصویب لایحه درآمدهای پایدار شهری اشاره می‌کند و می‌گوید: در صورت تصویب این لایحه اتفاقات بسیار خوبی برای مدیریت شهری می‌افتد و برای نخستین بار در کشور «عوارض محلی» تعریف می‌شود در حالی که قبلاً هیچ قانونی عوارضی به این نام وجود نداشت.
وی خاطرنشان می‌کند: واگذاری‌های دارایی‌های مالی و سرمایه‌ای و درآمد حاصل از سرمایه گذاری و مشارکت در سرمایه گذاری به عنوان منابع درآمد جدید شهرداری تصویب شد در حالی که پیش از این شهرداری در انتشار اوراق مشارکت و یا اوراق اسلامی مشکل قانونی داشت.
این پژوهشگر مدیریت شهری می‌افزاید: این اتفاق می‌تواند به رونق سرمایه گذاری در شهر و اقتصاد آن منجر شهر شود و درآمدهای شهرداری را افزایش دهد.
جمشیدزاده اظهار می‌کند: از دیگر اتفاقات این لایحه تسهیل استفاده از ابزارها و روش‌های مالی برای شهرداری‌ها و «تدوین مصادیق وضع عوارض توسط شوراها» است که برای اولین بار است قانون گذار عوارض مربوط به جرایم راهنمایی و رانندگی را در کلانشهرها به رسمیت شناخته و بر آن تصریح کرده و در بحث صدور و تمدید گذرنامه نیز تسهیلات بهتری برای شهرداری فراهم شده است.
وی تصریح می‌کند: علی رغم تأخیر ۳۶ ساله در مجموع، رویکرد جدیدی نسبت به نظام مالی شهرداری‌ها اتخاذ شده، اما تا رسیدن به وضع مطلوب فاصله است البته تاکنون گام خوبی نیز برداشته شد.
نظر شما