به گزارش خبرنگار ایمنا، حدود هفت سال پیش سگی که صاحبانش آن را بدون آب و غذا رها کرده بودند، از طریق یکی از دوستانم پیدا کردم و با درمان آن توسط دامپزشک او را به خانه بردم و با قبول مسئولیت نگهداری این حیوان نجیب، آرامش را به زندگی‌اش بازگرداندم، علاوه بر این روزی گربه‌ای را که به شدت کتک خورده بود در خیابان پیدا کردم، آنقدر به آن آزار و اذیت رسانده بودند که تمام دندان‌هایش شکسته بود و پایش نیز آسیب جدی دیده بود، به مداوا کردن این گربه پرداختم و از آن زمان حدود دو سال است که برای غذا خوردن به حیاط خانه‌ام می‌آید و بعد دوباره به محیط آزاد بازمی‌گردد، با دیدن و شنیدن آزار رساندن به حیوانات از انسان بودن خودم خجالت می‌کشم و برای حمایت از مصادیق انسانیت از حیوانات حمایت می‌کنم.
این‌ها بخشی از حرف‌های ارسلان حامی حیوانات است که به شدت مخالف آزار حیوانات است، هر گونه حیوان آزاری را محکوم می‌کند و معتقد است: "حیوانات نیز زنده هستند و حق حیات دارند، خشونت علیه حیوانات تنها کتک زدن و آزار رساندن به جسم آنها نیست، گاهی تکثیر گونه‌ای خاص از حیوانات نیز حیوان آزاری محسوب می‌شود و باید با این کار به شدت برخورد شود."
حامی واقعی حیوانات باشیم
وی ادامه می‌دهد: " نگهداری حیوانات نباید تنها برای سرگرمی باشد و بعد از مدتی بدون حامی رها شوند، اگر بخواهیم حیوان را نگهداریم، باید حامی واقعی او باشیم و شرایط زندگی مناسب از جمله آب و غذا، زیست مناسب، رسیدگی به بهداشت جسم و روان حیوان مورد توجه قرار بگیرد، در غیر این صورت به حیوان آزار خواهد رسید، حیوان آزاری یا حامی حیوانات بودن هر دو به فرهنگ افراد بازمی‌گردد، حیوانات بی‌پناه هستند و باید انسان‌های واقعی هر گونه که می‌توانند پناه آنها باشند تا ریشه آزار به حیوانات خشک شود. "
فرهنگ‌سازی برای حمایت از حیوانات لازمه دنیای امروز
شهناز نوایی، فعال حقوق حیوانات درباره حمایت از حیوانات به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: حدود پانزده سال است در رابطه با امدادرسانی به حیوانات فعالیت می‌کنم، حدود ۹ سال پیش برای جلوگیری از کشتار حیوانات، زمین محصوری را در جنوب اصفهان خریداری کردم و حیوانات مجروح، بیمار، معلول و حامله یا مادر و توله‌های رها را در آنجا نگهداری می‌کنم، در واقع این مرکز نقاهتگاه حیوانات است.
وی ادامه می‌دهد: در این سال‌ها با مراجعه و برگزاری جلسات در ارگان‌ها، منابع طبیعی، جهاد کشاورزی، فرمانداری شهرداری‌ها، بخشداری، دهیاری، مدارس و انجمن‌ها با انتشار و توزیع بروشورها، پوستر، سی دی، سخنرانی در رابطه با تعامل صحیح انسان با محیط زیست، طبیعت و حیوانات فرهنگ‌سازی کردم به امید روزی که بذرهای آن در جهت حمایت از حیوانات در نسل‌های بعد به بار بنشیند.
این فعال حقوق حیوانات خاطرنشان می‌کند: حدود هفت سال پیش مؤسسه "حق حیات حیوانات" و سازمان مردم نهاد "فریاد آوارگان طبیعت" را به ثبت رساندم و سرپرستی مرکز ساماندهی حیوانات را تحت نظارت شهرداری اصفهان بر عهده دارم. مرکز ساماندهی "پروسه" که چند سال است در کشورهای پیشرفته اجرا می‌شود و موفق بوده است، سگ‌های بی‌صاحب را توسط تیم زنده‌گیری گرفته، عقیم سازی و سپس در محیط زندگی‌اش رهاسازی می‌کند، اما در کشور ما به دلیل بافت سنتی و فرهنگی این پروسه تاکنون آنطور که باید موفق نبوده و اراده، اختیار، غریزه و حقوق عمده آنها به دلیل همزیستی با انسان‌ها پایمال شده و نادیده گرفته شده است به طوری که انسان‌ها با خودخواهی حتی حق حیات را از حیوانات سلب کرده‌اند و اکثر شهروندان با حضور فیزیکی حیوانات حتی بعد از واکسیناسیون و عقیم سازی مخالف هستند و تیم زنده‌گیری مجبور می‌شوند بعد از عقیم‌سازی، حیوانات را در مناطق دوردست رهاسازی کنند.
حیوانات در طبیعت خوشبخت هستند
وی در خصوص مخارج مرکز ساماندهی حیوانات، می‌افزاید: مخارج مصروف جهت حیوانات در مرکز ساماندهی از جمله امور عمرانی، خرید دارو و شیر، نیمی از حقوق کارگران، غذا و لوازم مصرفی و لباس کارگران خرید واکسن‌ها، لوازم جراحی، داروهای بیهوشی و هزینه‌های جانبی دیگر از کمک‌های مردمی و از طرف خودم بوده و شهرداری اصفهان نیز هزینه‌های مانند هزینه زنده‌گیری و برخی از هزینه‌های مرکز ساماندهی را برعهده گرفته است.
نوایی با توضیح اینکه تا کنون با همکاری تمام همکاران حدود پنج هزار قلاده سگ را پذیرش کرده‌ایم، تصریح می‌کند: حدود چهار هزار قلاده سگ را عقیم‌سازی، بیش از دوهزار سگ را به حامیان داوطلب داده‌ایم و سگ‌های بیمار فراوانی را درمان کرده‌ایم، فعالیت سازمان ما عام المنفعه و در راستای ارتقای بهداشت و سلامت جامعه و حفظ و حراست از محیط زیست و حیوانات است، همچنین فرهنگ‌سازی در این رابطه را جزئی از دغدغه‌های خود و سازمان می‌دانم، در حال حاضر ۳۵۰ قلاده سگ در مرکز وجود دارد، سگ‌های معلول نیز تا زمانی که زنده هستند در مرکز از آنها مراقبت و نگهداری می‌شود، چرا که آنها نمی‌توانند بدون حامی در محیط زیست زندگی کنند.
وی با اشاره به اینکه جمع‌آوری تعداد زیادی از حیوانات در یک مکان باعث انتشار بیماری و درگیری آنها با یکدیگر می‌شود و به جز مرگ و شکنجه برای آنها پیامدی ندارد، می‌افزاید: برخی افراد سودجو برای منافع شخص با تجمع سگ‌های مظلوم و نمایش و تبلیغات باعث بیماری و مرگ آنها می‌شوند، بعد از چند سال تجربه کاری به این نتیجه رسیدم که حیوانات در طبیعت خوشبخت هستند و نیازی به جمع‌آوری نیست، چرا که طبیعت قدرتمندترین نیرو در مدیریت و کنترل جمعیت موجودات کره زمین است و اگر غیر از این بود این کره خاکی تاکنون سرنگون شده بود.
مافیای تجارت حیوانات؛ برای صادر کردن آنها
این فعال حقوق حیوانات می‌گوید: عده‌ای برای استفاده‌های شخصی مافیا راه انداخته‌اند و حیواناتی مانند سگ‌ها و گربه‌ها را به ماشین توله کشی تبدیل کرده و باعث بیماری و مرگ نابهنگام آنها می‌شوند و با جداسازی مادران و توله‌ها باعث افسردگی، مشکلات و عفونت غدد شیری مادر می‌شوند، همچنین گروهی نیز سگ‌ها و گربه‌ها را به خارج از کشور صادر کرده و از این راه تجارت می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه خواهان آزادی حیوانات در طبیعت، جمع‌آوری حیوانات بیمار و معلول و درمان آنها و موافق غذارسانی به آنها هستم، اضافه می‌کند: برخورد افراد جامعه با حیوانات متعادل نیست بعضی محبت بیش از حد و افراطی دارند و حتی از ظرف غذا و قاشق خود برای حیوان استفاده می‌کنند که باعث سرایت بیماری بین انسان و حیوان می‌شود و بعضی با حیوانات خشونت‌آمیز و وحشیانه برخورد می‌کنند، گاهی فقر فرهنگی نیمی از افراد جامعه بیش از فقر غذایی آنها است، ایجاد فرهنگی متعادل و عادلانه سبب حمایت حیوانات و نبود حیوان آزاری خواهد شد.
حیوان آزاری از مصادیق بیماری‌های روحی و روانی است
محمد حسین پورعبائیان اصفهانی، روانشناس در خصوص دلایل حیوان آزاری به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: حیوان آزاری یکی از مصادیق بیماری‌های روحی و روانی است، باید به افراد حیوان آزار با دیده ترحم نگاه کنیم، زیرا زیربنای هرگونه حیوان آزاری خشم است، در واقع از نظر روانشناسی رفتار کودک یا بزرگسال حیوان‌آزار عادی نیست و نیازمند درمان هستند.
وی ادامه می‌دهد: اولین بارقه‌های حیوان آزاری در کودکی شکل می‌گیرد و در بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند، خانواده‌ها باید به رفتار کودکانشان دقت کنند و نشانه‌های حیوان‌آزاری را در آنها تشخیص دهند، گاهی بر اثر داد کشیدن، بدرفتاری و طرد شدن کودک سعی خواهد کرد تا خشم خود را روی یک موجود ضعیف‌تر از خود خالی کند، برخی از بچه‌ها عروسک‌های خودشان را توبیخ می‌کنند اما بعضی دیگر به این مقدار بسنده نمی‌کنند و عقده‌های خشم خود را بر سر حیوانات خالی می‌کنند.
این روانشناس بالینی خاطرنشان می‌کند: آزار رساندن به حیوانات باعث تخلیه روانی زودهنگام و ایجاد حس کاذب قدرت در کودکان می‌شود، اما از طرف دیگر دایره خشم را تقویت می‌کند و کودک دفعات بعد بلایی بدتر بر سر حیوانات خواهد آورد، یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده این بیماری الگوهای رفتاری نادرست در برخی فرهنگ‌ها است.
وی با اشاره به اینکه ایران از دیرباز مهد گونه‌های مختلف حیوانی بوده است، می‌افزاید: همین امر عده‌ای سودجو را به شکار کردن این گونه‌ها ترغیب می‌کند، چرا که شکار برای انسان همیشه همراه با شهوت قدرت و تسلط بوده و نوعی ارضای نفسانی را همراه داشته است، البته انسان موجود شکارگری نیست و گاهی برای حفظ گونه خود نیاز به جنگ و شکار دارد، اما باید بدانیم هرگونه رفتار اشتباه که ادامه یابد جزئی از خصلت فرد خواهد شد.
اکثر " سادیستیک"ها حیوان‌آزاری می‌کنند
پورعبائیان اصفهانی می‌گوید: گاهی رفتارهای خشونت‌آمیز با حیوانات در افراد نهادینه شده و کودکان به ناگزیر از این رفتارها تقلید می‌کنند، به طور مثال به جای مسدود کردن لانه مورچه‌ها آنها را می‌کشیم، گربه‌ها را در خیابان می‌زنیم، گنجشک‌ها را با تفنگ شکاری مورد اصابت قرار می‌دهیم، وقتی به این حد ساده انگارانه با موضوع برخورد می‌کنیم قطعاً فرهنگ حیوان آزاری را به کودکانمان هم القا کرده‌ایم.
وی با اشاره به برخی اختلالات روانی مربوط به حیوان‌آزاری، تصریح می‌کند: گاهی گونه‌ای از اختلالات روانی مانند افراد " سادیستیک" نیز اکثراً حیوان آزاری می‌کنند، این اختلال به دیگر آزاری نیز مشهور است و افرادی که در درون خود به مرز از هم پاشیدگی روانی رسیده‌اند و تنها احساس بودن خود را با آزار دیگران تجربه می‌کنند دیگر آزار هستند و این افراد تنها زمانی هویت می‌یابند که موجودی را بیازارند.
این روانشناس با تاکید بر اینکه گونه‌ای دیگر از حیوان آزارها، شخصیت‌های ضد اجتماعی هستند، اضافه می‌کند: شخصیت‌های ضد اجتماعی کلاً جامعه گریز هستند و بی‌رحمانه با موجودات ضعیف‌تر از خود برخورد می‌کنند و برای آنها حیوان و غیر حیوان مطرح نیست و حتی گاهی که قدرتشان به انسان‌ها نرسد با حیوانات مبارزه می‌کنند، این نوع رفتارها در برخی کشورها مانند نمونه بارز حیوان آزاری جمعی در اسپانیا به فرهنگی نابجا تبدیل شده است، همینطور هر ساله هزاران نفر برای کشتن گاوهای بی‌گناه تحت عنوان مراسم گاوبازی گرد هم جمع می‌شوند و از کشته شدن یک موجود زنده لذت می‌برند، باید بدانیم عواقب حیوان آزاری به ضرر همه انسان‌ها تمام می‌شود.
عواقب حیوان آزاری به ضرر همه انسانهاست
وی تاکید می‌کند: وجود هر حیوانی برای چرخه طبیعت لازم است و باعث تعادل چرخه حیات می‌شود، زمانی در چین کمونیست، گنجشک‌ها زیاد شده بودند و محصولات کشاورزی را استفاده می‌کردند، حاکم وقت حکم کشتن گنجشک‌ها را صادر می‌کند تا جایی که نابودی هر گنجشک جایزه داشت، این حکم به نحو چشمگیری باعث کاهش گنجشک‌ها شد و حمله ملخ‌ها که جمعیت آنها توسط گنجشک‌ها متعادل می‌شد را به همراه داشت تا جایی که قطحی ماحصل از نابودی محصولات کشاورزی باعث مرگ هزاران انسان شد و چینی‌ها را مجبور به همه چیزخواری کرد، این تنها یک نمونه کوچک از جهان بدون حیوانات است.
راهکارهای مقابله با حیوان‌آزاری چیست؟
پورعبائیان اصفهانی در خصوص راهکارهای مقابله با حیوان‌آزاری، اظهار می‌کند: تربیت درست کودکان و آموزش مهربانی با حیوانات به آنها، فرهنگ صحیح کمک و غذارسانی به حیوانات که باید توسط نهادهای ذی‌ربط به شدت تقویت و تبلیغ شود، اجرای قانون‌های سختگیرانه و قابل اجرا توسط دولت در رابطه با حیوان آزاری و تقویت بودجه‌های سازمان‌های حمایت از حیوانات، تجهیز مراکز حمایت و نگهداری از حیوانات می‌تواند به حمایت از حیوانات و مقابله با حیوان‌آزاری کمک مؤثری بکند، حیوانات باید بتوانند به راحتی در کنار انسان‌ها زندگی کنند تا هیچ نوع حیوان آزاری وجود نداشته باشد.
خلأهای قانونی مجازات حیوان‌آزاری در کشور
محمدامین بصیری، وکیل دادگستری و حقوقدان در خصوص قوانین جزایی مربوط به منع حیوان آزاری در کشور به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: تا این تاریخ به غیر از ماده ۶۷۹ و ۶۸۰ در فصل بیست و پنجم قانون مجازات اسلامی و بخشنامه‌های اجرایی مربوط به آن هنوز قانون مصوب و لازم الاجرایی در زمینه مجازات حیوان‌آزاری وجود ندارد.
وی ادامه می‌دهد: در ماده ۶۷۹ قانون مجازات اسلامی بیان شده است که "هر کس به عمد و بدون ضرورت حیوان حلال گوشت متعلق به دیگری یا حیواناتی که شکار آنها توسط دولت ممنوع اعلام شده است بکشد، مسموم، تلف و یا ناقص کند به حبس از ۹۱ روز تا شش ماه یا جزای نقدی از یک میلیون و ۵۰۰ هزار ریال تا سه میلیون ریال محکوم خواهد شد."
این حقوقدان با اشاره به ماده ۶۸۰ قانون مجازات اسلامی، تصریح می‌کند: در این ماده از قانون مقرر شده "هر کس بر خلاف مقررات و بدون مجوز قانونی اقدام به شکار یا صید حیوانات و جانوران وحشی حفاظت شده کند به حبس از سه ماه تا سه سال و یا جزای نقدی از یک میلیون و ۵۰۰ هزار ریال تا هجده میلیون ریال محکوم خواهد شد. " با نگاهی به متن این دو ماده مشخص می‌شود این قانون عملاً حیوان آزاری به معنای واقعی خود را جرم انگاری ننموده و با یک نگاه حداقلی صرفاً مسموم، تلف و ناقص کردن حیوان و شکار غیرمجاز آن را جرم و برای آن مجازات تعیین کرده است.
قوانین منع آزار حیوانات همچنان در انتظار تصویب
وی با توضیح اینکه در سال‌های اخیر خلأهای قانونی درباره حیوان‌آزاری مورد توجه بسیاری از حقوق‌دانان و فعالان حمایت از حقوق حیوانات و محیط زیست قرار گرفته است، اظهار می‌کند: قوانینی در جهت حمایت از حقوق حیوانات و منع حیوان آزاری به صورت پیش نویس تدوین شده و به صورت لایحه و طرح از سوی دولت و نمایندگان مجلس ارائه شده و در انتظار تصویب نهایی و اجرایی شدن است.
این وکیل دادگستری می‌افزاید: در این خصوص می‌توان به پیش‌نویس قانون منع حیوان‌آزاری که تهیه پیش نویس آن از سال ۱۳۹۱ آغاز شده و نهایتاً در سال ۱۳۹۴ در قالب لایحه‌ای از سازمان حفاظت محیط زیست به هیئت دولت فرستاده شد اشاره کرد که تعلل دولت در ارسال آن به مجلس سبب شد این پیش‌نویس نهایتاً سال گذشته با پیگیری‌های فراکسیون محیط زیست مجلس در قالب طرح (در هشت ماده و شش تبصره) و با امضای بیش از یکصد نماینده به مجلس ارائه شود، اما این طرح نیز که شهریور سال گذشته در مجلس اعلام وصول شد تا امروز در کمیسیون حقوقی مجلس معطل مانده است و مجلس جدید با وجودی که چندین ماه از آغاز شروع به کار آن می‌گذرد هنوز در این خصوص اقدام مؤثری انجام نداده است.
اجرای قوانین عامل بازدارنده ارتکاب جرم و کاهش حیوان‌آزاری است
بصیری تصریح می‌کند: معاونت حقوقی رئیس جمهوری نیز لایحه قانونی حمایت از حیوانات را مشتمل بر ۲۳ ماده و ۱۵ تبصره تدوین و برای سیر مراحل قانونی در آبان ماه ۱۳۹۸ به هیئت دولت ارائه کرده که آن لایحه نیز با سرانجامی مشابه طرح قانونی منع حیوان آزاری نمایندگان مجلس مواجه شده است، با بررسی پیش‌نویس این قوانین می‌توان گفت تقریباً همه مصادیق حیوان آزاری در آنها پیش‌بینی شده و برای مرتکبان آنها مجازات‌هایی نسبتاً مناسب در نظر گرفته شده است که در صورت تصویب نهایی و لازم الاجرا شدن لایحه دولت یا طرح مجلس می‌توان آن را هشداری جدی به افراد حیوان آزار و حتی اشخاص حقوقی و مسئولان ذی‌ربط دانست که موضوع حیوان آزاری از نگاه حاکمیت محکوم و مطرود بوده و اراده‌ای محکم شکل گرفته تا در صورت مشاهده و گزارش هرگونه از موارد حیوان آزاری برخورد قاطعی با آن بشود. این رویکرد می‌تواند عامل مؤثر بازدارنده‌ای از ارتکاب جرم باشد و تأثیر مستقیمی بر کاهش آمار حیوان آزاری در سطح جامعه داشته باشد.
مصادیق حیوان آزاری در قانون چیست؟
وی می‌گوید: مثلاً در یکی از پیش‌نویس طرح قانون منع حیوان آزاری مقرر شده است از تاریخ تصویب این قانون حیوان آزاری به هر شیوه و با هر انگیزه ممنوع است و مرتکب یا مرتکبان علاوه بر الزام به جبران خسارت، به مجازات مندرج در این قانون محکوم شوند و در ماده دو همان قانون مواردی مانند ضرب و شتم، شکنجه، مجروح کردن عمدی، جراحی‌های غیرضروری، مثله کردن، ربودن، زندانی کردن، رها کردن حیوان صاحب‌دار و یا گونه‌های غیربومی در محدوده و حریم شهر و روستا و طبیعت، هر نوع سوءاستفاده و بهره‌کشی نامتعارف، جنگ انداختن، نسل کشی، به کار کشیدن و یا استفاده خارج از توان و یا غیرمتعارف همانند تربیت و استفاده از حیوانات در مقاصد غیرقانونی از مصادیق حیوان آزاری دانسته شده‌اند.
این حقوقدان با اشاره به سایر مصادیق حیوان آزاری در قانون، خاطرنشان می‌کند: نسل کُشی و استفاده از ابزارهای کشتار گروهی، تخریب مکان زیست یا آشیانه، مسموم کردن حیوان، آب یا خوراک آن و یا تلف کردن حیوان به هر روش از جمله موارد حیوان آزاری به شمار می‌رود که در قوانین پیش‌نویس به آن پرداخته شده و همچنین رعایت نکردن ضوابط مربوط به تکثیر و پرورش، نگهداری، حمل و نقل، خرید و فروش، واردات و صادرات که برحسب مورد در آئین‌نامه اجرایی این قانون جدید و یا سایر آئین نامه‌های مربوطه آورده شده و استفاده از روش‌های خشن در تربیت یا آموزش حیوان، به کارگیری حیوان برای انجام کارهای نمایشی در معابر و اماکن عمومی و سیرک‌ها یا به کارگیری حیوان در آزمایشگاه‌ها، مراکز آموزشی یا تحقیقاتی بدون رعایت دستورالعمل‌ها و کدهای رفتاری مربوطه که به درد و رنج یا آسیب حیوان منجر شود، حیوان‌آزاری خواهد بود و هرگونه معاونت، مشارکت در شروع به اقدام اعمال بندهای فوق، تبلیغ، ترویج و آموزش و تشویق به این اعمال به هر شیوه و نیز صدور مجوز برای انجام این اعمال در حکم حیوان زاری محسوب و مرتکب یا مرتکبان به جبران خسارت و یا مجازات مقرر در این قانون محکوم می‌شوند.
مجازات حیوان آزار چیست؟
این وکیل پایه یک دادگستری تصریح می‌کند: در این قانون برای حیوان آزاری مجازات تعزیری درجه شش در نظر گرفته شده است که شامل حبس بیش از شش ماه تا دو سال و جزای نقدی بیش از ۲۰ میلیون ریال تا ۸۰ میلیون ریال و شلاق تعزیری از ۳۱ تا ۷۴ ضربه، محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از شش ماه تا پنج سال، انتشار حکم قطعی در رسانه‌ها، ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال است و برحسب مورد متخلفان به ضبط حیوان، الزام به پرداخت هزینه اقدامات بهداشتی، درمانی و نگهداری حیوان ضبط شده تا پایان مرحله انتقال آن به مکان مناسب، ضبط و مصادره اشیا و اموال اختصاص یافته به یا تحصیل شده از جرم و متعلقات آن محکوم می‌شوند، همچنین به دادگاه این اختیار داده شده است که در مواردی حسب تشخیص مقام قضائی مرتکب به انجام خدمات عمومی رایگان در حوزه حیوانات به عنوان مجازات تکمیلی محکوم شود، همینطور در تمامی موارد فوق، مرتکب علاوه بر پرداخت جزای نقدی به خزانه دولت، باید خسارات وارده به مالک حیوان را در صورتی که حیوان مالک خصوصی داشته باشد بپردازد.
گزارش از فهیمه نظری_ خبرنگار سرویس جامعه ایمنا
نظر شما