به گزارش خبرنگار ایمنا، فقر منابع و محدودیت انرژی در ترکیه باعث شد این کشور درصدد استفاده از سایر ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خود از جمله موقعیت جغرافیایی و اقتصادی برای کسب درآمد باشد. در این راستا مقامات آنکارا همواره نیم نگاه خود را معطوف دریای مدیترانه و منابع موجود در شرق این پهنه آبی کرده و کشتی‌های اکتشافی آنها برای کشف گاز در این منطقه به راه افتاده است.
تلاش‌های ترکیه برای دستیابی به منابع انرژی در مدیترانه شرقی موجب واکنش شدید آتن شده است؛ زیرا یونان معتقد است محل فعالیت اکتشافی کشتی اروج رئیس ترکیه در منطقه موسوم به منطقه اقتصادی انحصاری اتحادیه اروپا قرار دارد و این موضوع نه تنها موجب تک‌روی این کشور در برداشت منابع از دریای مدیترانه می‌شود، بلکه آنکارا را به طور آشکار رودرروی اتحادیه اروپا قرار می‌دهد.
اما ترکیه مدعی است، گرچه جزایری مانند کرت دارای آب‌های سرزمینی هستند، اما منطقه اقتصادی انحصاری ندارند. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نیز اخیراً در یک سخنرانی تلویزیونی از یونان خواست از هر اقدامی در دریای مدیترانه که موجب تشدید تنش میان دو کشور باشد خودداری کند.
اردوغان مدعی شد هرگز از آنچه که متعلق به آنهاست کوتاه نمی‌آید و در ادامه تاکید کرد که کشورش آماده است تا همه اقدامات لازم را انجام دهد تا در دریای مدیترانه، اژه و دریای سیاه بتواند آنچه را که حق وی است به دست آورد.
اتحادیه اروپا به ویژه امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه هم در راستای منافع خود به حمایت از یونان پرداخته و ترکیه را تهدید کرده‌اند که در صورت ادامه دادن ماجرای اکتشاف گاز در شرق مدیترانه، آن را تحریم خواهند کرد.
در حال حاضر برخی کارشناسان معتقدند اردوغان در اظهارات اخیر خود تلویحاً به درگیری نظامی اشاره کرده و خود را برای آن آماده کرده است؛ اما آیا جهان و اروپا توان تحمل یک جنگ دیگر را دارد؟ باید دید ترکیه حاضر است تا چه اندازه بر سر منابع انرژی موجود در دریای مدیترانه با اتحادیه اروپا و یونان درگیر شود؟
ترکیه از مواضع خود در لیبی و قبرس عقب نشینی نمی‌کند
سیامک کاکایی، کارشناس مسائل ترکیه دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید که در طی چندین سال گذشته مناقشه ترکیه و کشورهای حاشیه دریای مدیترانه جنبه اقتصادی، سیاسی پیدا کرده است؛ زیرا پس از آنکه این منطقه به دلیل تقسیم منابع انرژی با شورایی شامل کشورهای مصر، یونان، ایتالیا و رژیم صهیونیستی تشکیل شد، ترکیه نسبت به نبود امکان حضورش در این شورا و دسترسی نداشتن به منابع انرژی این منطقه اعتراض کرد و مبحث حفاری در منطقه قبرس شمالی را پیش گرفت.
به گفته وی، آغاز حفاری در قبرس شمالی با واکنش کشورهای حاشیه دریای مدیترانه مواجه شد. همچنین ترکیه با انعقاد قرارداد اقتصادی با لیبی بر شدت مناقشه منطقه مدیترانه افزود که به دنبال آن برخی از کشورهای اروپایی مانند فرانسه به منظور پشتیبانی از یونان خواستار عقب نشینی آنکارا از مواضع خود شدند.
به گفته این کارشناس مسائل ترکیه، اردوغان بارها اعلام کرده که مشارکت ترکیه در حفاری قبرس شمالی و طرح انحصاری اقتصادی با لیبی در راستای تامین منافع ملی کشورش است و به نظر می‌رسد علیرغم مخالفت آتن و کشورهای حاشیه مدیترانه، ترکیه قصد عقب نشینی از مواضع خود در لیبی و قبرس را ندارد.
کاکایی معتقد است که اردوغان در راستای منافع ژئوپلیتیک کشورش در منطقه مدیترانه شرقی، حاضر به عقب نشینی نیست و حتی ممکن است وارد یک درگیری نظامی با یونان و کشورهای اروپایی شود. تنش‌هایی که میان پاریس و آنکارا در لیبی وجود دارد و همچنین اختلافات مصر و ترکیه، زمینه ساز درگیری گسترده در منطقه مدیترانه شرقی در طی سال‌های آینده است.
هیچ‌کدام از کشورهای سواحل مدیترانه هوادار ترکیه نیستند
ابراهیم فراهانی، کارشناس مسائل ترکیه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: ریشه مناقشات میان ترکیه و یونان از امپراطوری عثمانی آغاز می‌شود و در حال حاضر نیز اردوغان سعی دارد در راستای اهداف حکومت عثمانی در سال ۱۹۷۴ گام بردارد؛ زیرا در دهه ۷۰ نجم الدین اربکان، نخست‌وزیر اسبق ترکیه با حمله به قبرس این منطقه را تصرف و به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرد.
به گفته وی، لوزان، پیمان صلحی بود که در تاریخ ۲۴ ژوئیه ۱۹۲۳ میلادی در شهر لوزان سوئیس برای حل و فصل مناقشه‌ای که از جنگ جهانی اول بین نیروهای متفقین و متحدین آغاز شده بود امضا شد. در این معاهده، ترکیه از تمامی ادعاهایش نسبت به باقیمانده امپراتوری عثمانی صرف نظر و در عوض متفقین استقلال این کشور در درون مرزهای جدیدش را به رسمیت شناختند.
به گفته این کارشناس مسائل ترکیه، بعد از فروپاشی عثمانی، آتاتورک قرارداد سور را کنسل کرد تا بتواند دستاوردی از قرارداد لوزان داشته باشد؛ البته اردوغان اعتقاد دارد آتاتورک اشتباه کرده و دلیلش هم این است که جزایر دریای اژه و بسیاری از جزایر همچنان متعلق به ترکیه است یعنی بخشی از جزایر یونان متعلق به ترکیه و عثمانی است که باید فتح شود.
به عقیده فرهانی، منطقه مدیترانه شرقی به واسطه داشتن میادین انرژی از اهمیت بالایی برخوردار است و ترکیه به دلیل اینکه فاقد استقلال انرژی است، سعی دارد به منابع منطقه مدیترانه شرقی دست یابد.
وی معتقد است که حل مناقشات منطقه مدیترانه شرقی ممکن است بیش از دو دهه به درازا بکشد؛ زیرا اگر به کشورهای ساحلی مدیترانه نگاه کنیم، هیچ کدام از آنها هوادار ترکیه نیستند و برای آن نیز هیچ سهمی قائل نیستند.
نظر شما