علی عجمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه سه نوع تست برای تشخیص کرونا وجود دارد، اظهار کرد: تست اصلی ما که بسیار دقیق است، تست تشخیص مولکولی یا همان تست پی سی آر (PCR) است. این تست بر اساس یافته‌های ژنتیک ویروس است و تقریباً دقت بسیار بالا و خوبی دارد.
وی افزود: این تست به عنوان تست اصلی تشخیص کرونا در همه دنیا در حال انجام است و در کشور ما نیز مراکزی که مجوز برای انجام این تست دارند، از این روش برای تشخیص کرونا استفاده می‌کنند.
مسئول آزمایشگاه‌های استان اصفهان عنوان کرد: نوع دیگر تست تشخیص کرونا، تست سرولوژی است که بر اساس اندازه گیری آنتی بادی‌های آی جی جی (IgG) و آی جی‌ام (IgM) انجام می‌شود. این تست تقریباً در تشخیص کووید -۱۹ بی ارزش است و صرفاً برای مطالعات اپیدمولوژی و تشخیص آلوده شدن درصد مشخصی از جمعیت استفاده می‌شود.
عجمی در بیان علت بی‌ارزش بودن این تست، تصریح کرد: معمولاً بعد از اینکه عفونتی در بدن ایجاد شده و ویروس، انگل یا باکتری وارد بدن می‌شود، بعد از مدتی آنتی بادی به عنوان واکنش سیستم دفاعی ترشح شده و سطح آن بالا می‌رود، اما در زمینه ویروس کووید -۱۹، میزان این آنتی بادی‌ها به شکل کاملاً ناامن و نامشخصی تغییر پیدا می‌کند. در برخی افراد آنتی بادی افزایش پیدا می‌کند و در برخی افراد افزایش پیدا نمی‌کند و الگوی افزایش آن نیز کاملاً نامشخص است.
مسئول آزمایشگاه‌های استان اصفهان تاکید کرد: گاهی برخی پزشکان از این تست برای تشخیص استفاده می‌کنند که ارزش چندانی ندارد، زیرا در بسیاری از مبتلایان به بیماری کرونا، سطح آنتی بادی بالا نمی‌رود و الگوی کاملاً نامشخصی برای افزایش میزان آنتی بادی برای این ویروس خاص وجود دارد.
عجمی گفت: روش دیگر برای تشخیص کووید -۱۹، تست سریع آنتی ژن است که در حال حاضر در ایران وجود ندارد. این تست برای غربالگری اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل سرعت بالای آن، نتیجه طی چند ساعت مشخص می‌شود.
وی ادامه داد: این تست افراد منفی و مثبت را جدا کرده و سپس با استفاده از تست پی سی آر، تشخیص قطعی می‌دهد، اما در حال حاضر امکانات این تست در ایران وجود ندارد.
مسئول آزمایشگاه‌های استان اصفهان گفت: سازمان بهداشت جهانی تعدادی از این تست‌ها را در اختیار بعضی کشورها گذاشته است تا بررسی‌های لازم را انجام دهند. در صورت داشتن ارزش واقعی، از آن‌ها به عنوان تست اولیه و صرفاً برای غربالگری استفاده می‌شود تا بعد از اینکه افراد منفی جدا شدند، مثبت بودن سایر افراد با روش‌های دقیق‌تری تأیید شود.
عجمی تاکید کرد: روشی که در غالب مراکز آزمایشگاهی ایران در حال استفاده از آن هستیم، روش پی سی آر یا مولکولی است که در دنیا پذیرفته شده است.
علت منفی شدن کاذب تست پی سی آر ( PCR)
وی توضیح داد: میزان مثبت بودن این تست بسیار دقیق است و میزان کمی منفی کاذب دارد که آن هم به شرایط نمونه‌گیری بستگی دارد. نمونه‌گیری کووید -۱۹ حساس است و نمونه باید از ناحیه بینی و حلق گرفته شود و چنانچه این کار به درستی نشود، ویروس به اندازه کافی جمع نمی‌شود و آزمایش منفی خواهد شد.
مسئول آزمایشگاه‌های استان اصفهان خاطرنشان کرد: موارد ناشناخته منفی کاذب نیز به دلیل ذات تشخیص تست پی سی آر برای این ویروس وجود دارد. در چنین شرایطی فرد مبتلا است، اما نتیجه آزمایش او منفی می‌شود.
عجمی افزود: این گونه موارد جزو محدودیت‌های تست محسوب می‌شود که همه دنیا با آن مواجه است و در ذات این ویروس و ذات تست‌های تشخیص مولکولی وجود دارد و در تعدادی موارد منفی کاذب وجود دارد.
تست‌های سریع تشخیص کووید ۱۹ و کاربرد آن
وی به تست‌های سریع تشخیص کووید ۱۹ اشاره و عنوان کرد: در این نوع تست‌ها که تحت عنوان "آنتی ژن رپید" شناخته می‌شود، ترشحات گلو و حلق را روی کاست‌های مشخصی می‌گذارند و تست را می‌خوانند. این تست‌ها ارزش تشخیصی ندارند و صرفاً برای غربالگری استفاده می‌شود.
مسئول آزمایشگاه‌های استان اصفهان در توضیح این مطلب گفت: زمانی که ما با جمعیتی مواجه هستیم و شرایط انجام تست مولکولی برای همه وجود ندارد، ابتدا با این تست موارد منفی را جدا می‌کنیم و سپس با روش پی سی آر، تشخیص دقیق می‌دهیم.
عجمی ادامه داد: به طور مثال برای هزار نفر از یک جمعیت مشخص این تست انجام می‌شود و نتیجه آن ظرف مدت نیم ساعت مشخص می‌شود، سپس موارد مثبت با روش پی سی آر قطعی و برای درمان و قرنطینه اقدام می‌شود.
وی تاکید کرد: هنوز در ایران هیچ نوع تست تشخیص رپید یا سریع، مجوز نگرفته و در حال حاضر انجام آن غیر قانونی است.
میزان دقت آزمایش خون در تشخیص کرونا
مسئول آزمایشگاه‌های استان اصفهان تصریح کرد: آزمایش خون صرفاً برای روش دوم تشخیص کرونا یعنی روش آنتی بادی آی جی جی (IgG) و آی جی‌ام (IgM) استفاده می‌شود. این تست‌ها ارزش تشخیصی و علمی ندارد، زیرا به دلایل متعدد و ناشناخته در بسیاری از افراد آنتی بادی‌ها درست تشکیل نمی‌شود و در مدت زمان خاصی که قرار است افزایش پیدا کند این کار صورت نمی‌گیرد.
عجمی با بیان اینکه این روش در بسیاری موارد ممکن است گمراه کننده باشد، گفت: ممکن است پزشک، آی جی‌ام آنتی بادی فرد را درخواست کند. آی جی‌ام نوعی آنتی بادی است و در دورانی که ویروس داخل بدن است مثبت می‌شود، اما به خاطر اینکه در برخی افراد آنتی بالا نمی‌رود جواب تست منفی شده و پزشک تشخیص نادرست می‌دهد.
وی ادامه داد: در صورتی که تست پی سی آر مشخص می‌کند فرد بیمار است، آزمایشگاه‌ها و پزشکان به هیچ عنوان نباید از این تست به عنوان روش تشخیص بیماری کرونا استفاده کنند.
خبرنگار: بهناز عربزاده
نظر شما