به گزارش ایمنا شمس لنگرودی شاعر پیشکسوتی است که ضمن روایت خود در اشعارش، مخاطب را با آثارش همراه می‌کند. وی در عرصه بازیگری و خوانندگی نیز نظر مخاطبان و منتقدان را جلب کرده است.
زندگینامه شمس لنگرودی
محمدتقی جواهری گیلانی معروف به محمد شمس لنگرودی در ۲۶ آبان ۱۳۲۹ در محله آسید عبدالله لنگرود به دنیا آمد. شمس لنگرودی در خانواده‌ای مذهبی بزرگ شد. پدرش، آیت‌الله جعفر شمس لنگرودی، از روحانیان و امام جمعه لنگرود بود. علاقه پدر به شعر و کتاب خوان بودن مادر سبب شد محمد به شعر و ادبیات علاقه‌مند شود.
محمد در سال ۱۳۳۶ وارد دبستان کورش در سبزه میدان لنگرود شد و در سال ۱۳۴۲ به دبیرستان امیر کبیر لنگرود رفت. شمس لنگرودی سال بعد از آن به دبیرستان ملی محمدیه رفت. در سال ۱۳۴۶ در دبیرستان خیام برای تحصیل در رشته ریاضی، ثبت نام کرد و در سال ۱۳۴۸ موفق به دریافت دیپلم در این رشته شد. در سال ۱۳۴۶ اولین شعر شمس لنگرودی که تقلیدی از اشعار نادر نادرپور بود در هفته‌نامه امید ایران چاپ شد.
وی پس از گرفتن دیپلم ریاضی، به مدرسه عالی بازرگانی رشت رفت و در سال ۱۳۵۳ مدرک لیسانس خود را در رشته اقتصاد از این دانشگاه گرفت. شمس لنگرودی از سال ۱۳۵۲ در مدارس رشت، ادبیات فارسی تدریس می‌کرد.
شمس لنگرودی در سال ۱۳۵۳ به مدت ۱ سال به تهران رفت و در آنجا به تدریس ادبیات فارسی در دبیرستان خوارزمی تهران پرداخت. سپس دوباره به رشت بازگشت و در اداره‌ی کل کشاورزی رشت با سمت کارشناس اقتصاد کشاورزی، مشغول به کار شد. شمس لنگرودی در سال ۱۳۵۶ برای کار در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به تهران بازگشت. محمد شمس لنگرودی به مدت ۲ سال در این کانون فعالیت کرد و سرانجام اخراج شد و دوباره کار تدریس را پیش گرفت.
محمد شمس لنگرودی از سال ۱۳۷۱ سفرهای بین کشوری و سخنرانی‌هایش را در سراسر دنیا آغاز کرد. وی اکنون در مؤسسه رخداد تازه تدریس می‌کند و از سال ۱۳۹۵ در درس آشنایی با ادبیات کهن ایران و جهان در دانشگاه مشغول تدریس است.
- بیشتر بخوانید: شاعری با کارنامه رنگارنگ
همسر شمس لنگرودی
محمد شمس لنگرودی در سال ۱۳۵۸ با فرزانه داوری ازدواج کرد.
فرزند شمس لنگرودی
حاصل ازدواج محمد شمس لنگرودی و فرزانه داوری، الیانا است که در سال ۱۳۶۷ متولد شد.
سبک شمس لنگرودی
محمد شمس لنگرودی در ابتدا تحت تأثیر زبان و نگاه فریدون توللی، فریدون مشیری و به ویژه نادر نادرپور بود. مدتی بعد به احمد شاملو متمایل شد و در نهایت پس از کتاب قصیده لبخند چاک چاک از تحت تأثیر دیگران بودن فاصله گرفت.
آثار شمس لنگرودی
محمد شمس لنگرودی در سال ۱۳۵۴ نخستین دفتر شعر خود را منتشر کرد، پیش از آن اشعار وی در مجلات زن روز، تهران مصور، جوانان، فردوسی چاپ شدند اما نام او از سال ۱۳۶۵ با انتشار شعر بلند خاکستر و بانو و مجموعه جشن ناپیدا بر سر زبان‌ها افتاد.
کتاب‌های شمس لنگرودی
- رفتار تشنگی (۱۳۵۵)
- در مهتابی دنیا (۱۳۶۳)
- خاکستر و بانو (۱۳۶۵)
- جشن ناپیدا (۱۳۶۷)
- قصیده لبخند چاک چاک (۱۳۶۹)
- نت‌هایی برای بلبل چوبی (۱۳۷۹)
- پنجاه و سه ترانه عاشقانه (۱۳۸۳)
- باغبان جهنم (۱۳۸۳)
- توفانی پنهان شده در نسیم (۱۳۸۵)
- ملاح خیابان‌ها (۱۳۸۶)
- چوپانی سایه‌ها گزیده شعرها با انتخاب کریم رجب زاده (۱۳۸۷)
- مجموعه اشعار (۱۳۸۷)
- هیچکس از فردایش با من سخن نگفت گزیده شعرها با انتخاب و مقدمه آزاده کاظمی (۱۳۸۸)
- ۲۲ مرثیه در تیر ماه (۱۳۸۸)
- مرا ببخش خیابان بلندم گزیده شعرها با انتخاب غلامرضا بروسان (۱۳۸۸)
- لب‌خوانی‌های قزل‌آلای من (۱۳۸۹)
- رسم کردن دست‌های تو (۱۳۸۹)
- از جان گذشته به مقصود می‌رسد
- می‌میرم به جرم آن‌که هنوز زنده بودم (۱۳۸۹)
- شب نقاب عمومی است (۱۳۹۰)
- آوازهای فرشته بی‌بال (۱۳۸۲)
- تعادل روز بر انگشتم (۱۳۹۲)
- حکایت دریاست زندگی (۱۳۹۲)
- منظومه بازگشت و اشعار دیگر کتاب برگزیده جایزه شعر احمد شاملو (۱۳۹۳)
رمان‌های شمس لنگرودی
- رژه بر خاک پوک
- آن‌ها که به خانهٔ من آمدند
قصه‌های کودکانه شمس لنگرودی
- شبی که مریم گم شد
- رومی و بومی
تحقیق شمس لنگرودی
- تاریخ تحلیلی شعر نو در ۴ جلد، نشر مرکز
- گردباد شور جنون، تحقیقی در سبک هندی و احوال و اشعار کلیم کاشانی، نشر چشمه
- مکتب بازگشت بررسی شعر دوره‌های افشاریه، زندیه، قاجاریه، نشر مرکز ۱۳۷۵
- از جان گذشته به مقصود می‌رسد (زندگی نیما یوشیج)، فرهنگ ایلیا رشت ۱۳۹۰
- رباعی محبوب من، نشر مرکز ۱۳۸۸
- روزی که برف سرخ ببارد، نشر مرکز ۱۳۸۹
درباره شمس لنگرودی
- سخت مثل آب، فیلم مستندی نود دقیقه‌ای دربارهٔ زندگی و شعر شمس لنگرودی به کارگردانی آرش سنجابی و تهیه‌کنندگی سعید اردهالی
- بازتاب زندگی ناتمام، مجموعه مصاحبه‌ها به کوشش مژگان معقولی
- تاریخ شفاهی زندگی‌نامهٔ شمس لنگرودی از سری کتاب‌های تاریخ شفاهی ایران زیر نظر محمد هاشم اکبریانی، مصاحبه‌کننده: کیوان باژن، نشر ثالث ۱۳۸۷
فیلم‌های شمس لنگرودی
- دوباره زندگی (۱۳۹۶)
- رفتن (۱۳۹۵)
- احتمال باران اسیدی (۱۳۹۳)
- پنج تا پنج (۱۳۹۲)
- فلامینگو شماره ۱۳ (۱۳۸۹)
جوایز شمس لنگرودی
- سال ۱۳۸۱ جایزه بنیاد بیژن جلالی در عرصهٔ تحقیق
- جایزه شعر احمد شاملو - برای منظومه بازگشت و اشعار دیگر
شعر شمس لنگرودی
دلم به بوی تو آغشته است
سپیده دمان
کلمات سرگردان بر می‌خیزند و
خواب آلوده دهان مرا می‌جویند
تا از تو سخن بگویم
کجای جهان رفته‌ای
نشان قدم‌هایت
چون دان پرندگان
همه سویی ریخته است
باز نمی‌گردی، می‌دانم
و شعر
چون گنجشک بخارآلودی
بر بام زمستانی
به پاره یخی
بدل خواهد شد.
پاییز
جنون ادواری سال است
پیرهنش را ریز ریز می‌کند
در ملافه‌ای به سفیدی برف
خواب می‌رود
با انگشتانی
که از لبه تخت بیرون است...
نظر شما