اقتصاد باید به سمت تولید واقعی حرکت کند

حامد مهرجو در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا درباره شرایط فعلی بورس اظهار کرد: به عقیده من، رفتار شماری از سرمایه گذاران در بورس ایران احساسی است؛ همانطور که افزایش آن هیجانی است، نزول هیجانی را نیز تجربه می‌کند و بر اساس تحلیل‌های بنیادین و ارزش واقعی شرکت‌ها نیست.

وی افزود: هر بالا رفتن بی حساب و کتابی یک پایین آمدن بی حساب و کتاب نیز دارد. افرادی که به صورت احساسی و اصطلاحاً با جریان آب حرکت کردند، با فروش سرمایه‌های خود به بورس وارد شدند و سودهای کلان به دست آوردند، با اولین تلنگر نیز بازار را ترک می‌کنند؛ ضربه‌ای که سقوط این بازار به ما وارد می‌کند، غیرقابل جبران است.

لزوم توجه به دو عامل ریسک و بازده

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: درصد قابل توجهی از افزایش نرخ دلار به دلیل حبابی است که در بورس ایجاد شده است، زیرا بدون هیچ حساب و کتابی درآمدزایی می‌کند؛ درآمدی که پشتوانه تولید ندارد و بر اساس ارزش افزوده اقتصادی نیست. در چنین بازاری گاه شرکتی که فعالیت آن‌چنانی ندارد، با افزایش روزانه چهار یا پنج درصد مواجه می‌شود. همین تقاضا باعث می‌شود قیمت دلار افزایش یابد و کسانی که به این حالت بورس را بالا کشیدند، آن را ترک می‌کنند و بورس به همان سرعت که بالا رفته، پایین می‌آید.

مهرجو در پاسخ به این سوال که در شرایط کنونی بازار سرمایه محلی مناسب برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود؟ گفت: اگر کسی تصمیم به سرمایه‌گذاری داشته باشد باید به دو عامل توجه کند، اول ریسک و سپس بازده. سرمایه‌گذار منطقی، ریسک گریز است اما اکنون در بازار منطق وجود ندارد.

وی افزود: بازاری که حجم اقتصاد آن از سال ۸۲ رشدی نداشته، بر چه اساسی تا این اندازه بزرگ شده است؟ با یک بررسی ساده متوجه می‌شویم که قیمت‌ها واقعی نیست؛ قیمتی است که بر اساس سفته بازی در بازار ایجاد شده است و اگر کسی منطقی باشد سرمایه‌اش را برای آن به خطر نمی‌اندازد.

در کدام بازار سرمایه گذاری کنیم؟!

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذار منطقی ریسک‌گریز است و وارد کاری که ریسک بیشتری دارد، نمی‌شود. در ایران سرمایه‌گذار منطقی نداریم؛ همه احساسی عمل می‌کنند. از نظر من در حال حاضر ریسک سرمایه‌گذاری در بازار بورس آنقدر بالاست که به هیچ عنوان منطقی نیست.

مهرجو در پاسخ به این سوال که در شرایط فعلی بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری چیست؟ اظهار کرد: متأسفانه وضعیت بازارهای موازی، از بورس بدتر است؛ پول‌های سرگردانی که در بازارهای مسکن، طلا و ارز در یکی دو سال اخیر، به لطف بورس ایجاد شده است، به هر بازاری وارد شود، آن را منهدم می‌کند.

وی افزود: فکر نمی‌کنم جایگزینی برای ارزش پول وجود داشته باشد مگر اینکه واقعاً کار تولیدی و ایجاد ارزش افزوده را شروع کنید. متأسفانه مردم در کشور ما به تجربه دریافتند که تولید فایده‌ای ندارد و همه به دنبال سفته بازی و دلالی هستند بنابراین به نظر می‌رسد در شرایط فعلی کشور، محل مناسبی برای حفظ ارزش پول وجود نداشته باشد و اقتصاد باید به سمت تولید واقعی حرکت کند.