به گزارش خبرنگار ایمنا، گزارش‌های مالی می‌تواند اطلاعاتی درباره نتایج عملکرد وضعیت مالی، کارایی و صرفه اقتصادی، اثربخشی رعایت حقوق درون سازمانی و برون سازمانی و اطلاعاتی برای پیش بینی وضعیت آینده شهرداری‌ها را در اختیار شهروندان قرار دهد تا آنها بر مبنای این اطلاعات، عملکرد شهرداری را قضاوت کنند.
در این راستا شهروندان نیاز به اطمینان از کیفیت و درستی اطلاعات گزارش شده در گزارش‌های مالی دارند زیرا این گزارش‌ها از یک سو ابزاری برای ایفای مسئولیت پاسخگویی توسط مسئولان و از سوی دیگر مبنایی برای تصمیم‌گیری و ارزیابی عملکرد مسئولان توسط شهروندان است.
کارشناسان اقتصاد شهری معتقدند: «تشکیل کمیته حسابرسی زیر نظر شورای اسلامی شهر و استقرار واحد حسابرسی داخلی زیر نظر مستقیم شهردار به منظور ارتقای سطح ارزیابی مسئولیت پاسخگویی مالی و عملیاتی در شهرداری‌های کلانشهرها ضروری است.»
در این راستا اداره کل حسابرسی از سال ۱۳۹۶ در چارت تشکیلاتی شهرداری اصفهان قرار گرفت و در شهریورماه سال‌جاری با دستور شهردار تشکیل شد که برای اطلاع از وظایف و فعالیت‌های آن با «علیرضا بوژمهرانی» مدیر کل حسابرسی و مدیر واحد خزانه‌داری شهرداری اصفهان گفت و گویی انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
ضرورت تشکیل اداره کل حسابرسی در شهرداری چه بود؟
از سال ۹۶ این واحد در چارت تشکیلاتی شهرداری پیش‌بینی شد، اما تاکنون این مهم محقق نشده بود که در این دوره مدیریت شهری با توجه به اهمیت کنترل‌های داخلی مورد توجه قرار گرفت و از یک ماه پیش زیر نظر مستقیم شهردار اصفهان تشکیل شد.
در زمینه کنترل فعالیت‌های شهرداری از منظر حسابرسی، دو بخش شامل کنترل داخلی توسط پرسنل شهرداری و کنترل بیرونی یا حسابرسی مستقل توسط حسابرس بیرون از شهرداری وجود دارد که طبق قانون، حسابرس بیرونی توسط شورای اسلامی شهر انتخاب می‌شود و صورت وضعیت مالی شهرداری را بر اساس استانداردهای حسابرسی کنترل و بازبینی می‌کند و نظر خود را در مورد صورت‌های مالی و فعالیت‌های مرتبط شهرداری را اعلام می‌کند.
در بودجه دو بخش درآمد و هزینه وجود دارد که برای وصول درآمد و پرداخت هزینه، استانداردهای مالی باید رعایت شود؛ این اقدامات در قالب صورت‌های مالی و تفریغ بودجه به شورای شهر تقدیم و گزارش می‌شود، اما فردی باید از بیرون بر روی این صورت‌های مالی صحه بگذارد که به عنوان مثال وضعیت مالی شهرداری مطابق با استانداردها است.
این وظایف بر عهده حسابرس بیرونی است، اما درون شهرداری قبل از رسیدگی حسابرس بیرونی، ما حسابرسی‌های لازم را انجام می‌دهیم تا چنانچه اشکالی در فرآیند فعالیت‌ها وجود داشته را برطرف سازیم.
بعضی از این اشکالات ممکن است شکلی باشد، به عنوان مثال باید در ارتباط با موضوعی یک صورتجلسه یا امضا وجود داشته باشد که نیست، علاوه بر این اقدامات، کنترل ماهیت برخی اقلام که سند خرید و صورتجلسه آن وجود دارد باید بررسی شود که آیا هدف مورد نظر از خرید محصول محقق شده است؟
یکی از اقداماتی که در اداره کل حسابرسی شهرداری می‌شود، کنترل فرآیندهای اجرایی شهرداری در حوزه‌های مختلف است، البته واحدهای دیگری مانند بازرسی و رسیدگی به شکایات، واحد حراست شهرداری، حوزه مالی شهرداری در این مورد مسئولیت‌هایی بر عهده دارند.
بیشترین رسیدگی شکلی به اسناد هزینه و پرداخت‌ها توسط واحد مالی انجام می‌شود، اما در اداره کل حسابرسی، وارد حسابرسی ماهیت و فرآیند می‌شود چرا که نارضایتی مردم از شهرداری عمدتاً در مورد همین فرآیندهای طولانی و پیچیده است که ایستگاه‌ها و توقفگاه‌های زیادی دارد.
در اداره کل حسابرسی این فرآیندها بازبینی و با واحدهای ذی‌ربط همفکری می‌شود که با چه روشی می‌توان این اقدامات را با سرعت بالاتر و هزینه کمتر برای جلب هر چه بیشتر رضایت ارباب‌رجوع انجام داد.
واقعیت این است شهروندانی رضایت صددرصدی از شهرداری دارند که هیچ وقت به این نهاد مراجعه نمی‌کنند؛ به عنوان مثال خودرو یا منزل مسکونی ندارند که بخواهند عوارض پرداخت کنند، اما وقتی شهروند نیاز به پروانه ساختمانی دارد به قدری فرآیندها پیچیده است که نارضایتی او را همراه خواهد داشت. اگر این فرآیندها مورد بازبینی قرار گیرد، احتمال حذف بسیاری از ایستگاه‌ها و موانع وجود دارد، البته گاهی بعضی از شهروندان خواسته‌هایی بیش از حق قانونی خود در شهر دارند و شهرداری مکلف است حق مردم دیگر را حفظ کند.
با اصلاح فرآیندها می‌توان بعضی اقدامات را با استفاده از تکنولوژی روز انجام داد به طوری که شهروندان بدون نیاز به مراجعه حضوری به شهرداری درخواست‌های خود را از طریق سامانه‌ها و نرم‌افزارها با استفاده از بستر اینترنت انجام دهند.
نتیجه این اقدام افزایش رضایت شهروندان و صرفه‌جویی در هزینه‌ها را به همراه خواهد داشت؛ در اداره کل حسابرسی تلاش می‌کنیم چالش‌هایی که باعث نارضایتی مردم شده را رصد و رفع کنیم.
شرح وظایف پیشنهادی حسابرسی چیست؟
تهیه، تنظیم و اجرای برنامه حسابرسی داخلی طبق استانداردهای حرفه‌ای و اصول حسابرسی از عملیات اجرایی مالی (شامل منابع و مصارف) و نتایج حاصل از آن در همه واحدهای شهرداری، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته، برنامه‌ریزی به منظور بررسی، کنترل، تجزیه و تحلیل ماهانه ترازنامه و صورت‌های مالی شهرداری، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته بر اساس رویه‌های حسابرسی و تهیه گزارش نتایج حاصله از جمله این وظایف است.
از دیگر وظایف پیشنهادی، بررسی فرآیندهای کنترل داخلی تمامی دریافت‌ها و پرداخت‌ها (نقدی و غیرنقدی)، توافق و تهاتر در تمامی واحدهای شهرداری، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته، بررسی فرآیندهای کنترل داخلی سیستم‌های عملیاتی حفظ، نگهداری و بهره‌گیری از اموال، دارایی‌ها و امکانات شهرداری، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته همچنین پیگیری رفع موارد مندرج در گزارش حسابرس مستقل منتخب شورای اسلامی شهر از طریق برگزاری جلسات مستمر با واحدهای مختلف و حسابرس مستقل، تهیه گزارش‌های ضمنی و دوره‌ای حسابرسی داخلی و ارائه آن به شهردار، تلفیق اطلاعات مالی شهرداری با اطلاعات مالی سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته به صورت ماهانه برای تهیه ترازنامه تلفیقی و سالانه برای تهیه صورت‌های مالی، نظارت بر حل مسائل مربوط به حساب‌های بین واحدهای شهرداری، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته، انجام عملیات حسابرسی در خصوص گزارش‌ها، صورت‌های مالی و بودجه شهرداری، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته که توسط شهردار برای اعلام نظر به اداره کل حسابرسی و خزانه‌داری ارجاع می‌شود و ارائه گزارش نتایج به شهردار، شرکت در مجامع عمومی و فوق‌العاده شرکت‌های وابسته و تابعه شهرداری و ارائه گزارش آن به شهردار است.
نظارت بر اجرای مصوبات شورای سازمان‌ها و مجامع عمومی و فوق‌العاده شرکت‌های وابسته و تابعه و همچنین موارد ابلاغی از طرف شهردار، نظارت بر حفظ وحدت رویه در موضوعات مالی و حسابداری شهرداری، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته، همکاری با واحدهای ذی‌ربط شهرداری در تنظیم تفریغ بودجه سالانه، بررسی اقلام صورت‌های مالی شهرداری پیش از تسلیم آن به حسابرسان مستقل، همکاری با حسابرس مستقل منتخب شورای اسلامی شهر و جمع‌آوری اطلاعات و مستندات مورد نیاز حسابرس مستقل از واحدهای مختلف شهرداری، همکاری و تعامل با حوزه‌های نظارتی داخلی (نظیر اداره کل حراست، اداره کل بازرسی) در صورت نیاز حوزه‌های مذکور و همکاری با حسابرسان مستقل و بازرسان قانونی سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته به منظور رفع موارد مندرج در گزارش حسابرسی و بازرس قانونی در شرح وظایف پیشنهادی حسابرسی آمده است.
فعالیت اداره کل حسابرسی چه میزان در شفافیت مالی شهرداری تأثیر گذار خواهد بود؟
شهردار اصفهان تاکید دارد شهرداری متعلق به مردم است و هرکسی که در این شهر زندگی می‌کند و عوارض پرداخت می‌کند، حق دارد بداند که با پول پرداخت شده آنها چه فعالیت و اقدامی در شهر شده است که این موضوع نیاز به شفافیت دارد و اداره کل حسابرسی در راستای شفافیت گام بر می‌دارد.
یکی از چالش‌های شهرداری این است که مردم در بسیاری از موارد اطلاع ندارند که شهر به چه صورت اداره می‌شود، البته در شهرداری نیز همچون سایر دستگاه‌ها مشکلات درونی وجود دارد که باید در حل آنها کمک کرده و نواقص را رفع کنیم، اما شاید هیچ یک از شهروندان اطلاع نداشته باشند که به قیمت‌های سال ۹۷، شهر اصفهان یک هزار میلیارد تومان هزینه نگهداشت دارد.
به فرض اینکه با اصلاح فرآیندها، بهبود روش‌ها و صرفه‌جویی در هزینه‌ها ۲۰ درصد صرفه‌جویی در هزینه‌های سال ۹۷ انجام می‌شد، هزینه نگهداشت شهر ۸۰۰ میلیارد تومان می‌شد؛ این در حالی است که مجموع پولی که شهروندان در قالب عوارض خودرو، عوارض نوسازی، عوارض کسب و پیشه، عوارض پسماند به شهرداری اصفهان پرداخت می‌کنند با احتساب مالیات ارزش افزوده که از دارایی بر اساس معاملات مردم باز هم ۳۵۰ میلیارد کسری بودجه خواهیم داشت.
مردم باید بدانند که در صورت ادامه فعالیت‌ها با روال قبل، در نگهداشت وضعیت موجود شهر نیز دچار چالش خواهیم شد، اگر در بعضی از جاها برای فروش تراکم شهرداری مبالغی دریافت می‌کند باید هزینه‌ها نیز اعلام و شفافیت مالی نمود پیدا کند.
ما به مردم گزارش خواهیم داد که اگر در جریان صدور پروانه ساختمان پولی به شهرداری پرداخت کردید، این مبالغ در چه بخش‌ها و برای انجام چه اقداماتی هزینه شده است؛ البته هر شهروندی حق قانونی دارد که اگر اعتراضی به نوع عملکرد شهرداری دارد موارد را مطرح کند و چنانچه منطقی باشد در راستای رفع آن اقدام خواهیم کرد.
راه‌های مختلفی وجود دارد به عنوان مثال در پروژه‌های عمرانی مهندسی ارزش است که از این طریق آن دستاوردهای یک پروژه عمرانی را با هزینه کمتر به دست آوریم؛ این اقدامات در واحدهای مختلف صورت می‌گیرد که ما هم در واحد حسابرسی در این موضوع مشارکت خواهیم داشت.
واحد حسابرسی شهرداری به شفاف سازی مالی خرید اتوبوس های جدید کمک کرد؟
واحد حسابرسی از یک ماه پیش تشکیل شده و نمی‌توان انتظار داشت که در این مدت کوتاه اقدامات بزرگ و ویژه را انجام داده باشد، البته فعالیت از بخش‌هایی که نیاز به نظارت بیشتر داشت و باعث اعتراض بیشتر مردم بود، آغاز شده و به زودی گزارش کامل‌تری از رصدها و کنترل‌ها خواهیم داد.
البته واحدهای دیگری در شهرداری همچون واحد بازرسی، حراست وجود دارد که اگر تخلفی گزارش شود، پیگیر تخلف خواهند شد، ولی ما همه گیرتر عمل کرده و در واقع فرآیندها را به منظور بررسی تحقق دستاوردها کنترل می‌کنیم؛ به عنوان مثال خیابانی در نقطه‌ای از شهر با هدف کاهش بار ترافیکی احداث می‌شود، اما باید بررسی شود هدف مورد نظر حاصل شده یا خیر!
در بحث شفافیت مالی باید به مردم گزارش دهیم که اگر می‌خواهیم عملیات توسعه در شهر اتفاق بیفتد نیازمند منابع است، تأمین بخشی از منابع برای اجرای پروژه‌هایی همچون قطار شهری وظیفه دولت است، ولی بسیاری از پروژه‌ها از نظر دولت محلی است و هزینه‌های اجرای آن باید توسط مردم تأمین شود.
اگر ما مشارکت مردمی را در تأمین هزینه‌های شهر نداشته باشیم، به اهداف مورد نظر دست نخواهیم یافت.
تمام کارشناسان در تمام ادوار می‌دانستند فروش رخداد ناپسندی است که شهر را دچار چالش خواهد کرد؛ در چالش فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، خانه‌ها کوچک می‌شود، احداث آن در ارتفاع انجام می‌شود، فضای بازی کودکان و فضای سبز مورد نیاز تأمین نمی‌شود، البته شرایط اصفهان نسبت به دیگر شهرها بهتر است، اما شهرهای دیگر به دلیل فروش تراکم در حال نابودی است، هر چند شهرداری چاره‌ای ندارد و اگر این کار را نکند نمی‌تواند از پس هزینه‌های جاری شهر برآید.
این زنجیره‌ای از اتفاقات است که مردم می‌توانند کمک فکری به شهرداری دهند که چطور شهرمان را حفظ کنیم، زیبا نگهداریم، توسعه دهیم و آسیب هم نداشته باشیم و منابع مالی آن نیز تأمین شود؛ اگر منابع مالی نباشد خیلی از فعالیت‌ها را باید تعطیل کنیم.
در حال حاضر منبع حاصل از فروش تراکم نباشد، امور جاری شهر پیش نخواهد رفت.
نظر شما