به گزارش ایمنا فلج مغزی (Cerebral Palsy) گروهی از اختلالات حرکتی غیر پیش‌رونده است که در ظاهر فرد نیز تغییراتی را به وجود می‌آورد. این بیماری مادرزادی می‌تواند ناشی از آسیب‌هایی باشد که در دوران جنینی بر نوزاد وارد شده است.
تاریخ روز جهانی فلج مغزی ۹۹
روز جهانی فلج مغزی، ۶ اکتبر ۲۰۲۰ همزمان با سه شنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۹ در ایران است.
شعار روز جهانی فلج مغزی ۲۰۲۰
در سراسر جهان، مردم و جوامع مجبور شده‌اند خود را با تغییرات بزرگ ناشی از کرونا سازگار کنند. افراد مبتلا به فلج مغزی در کنار آمدن با تغییرات، شکستن موانع و ارائه راه حل‌های خلاقانه در تمام زندگی خود تسلط داشته‌اند و می‌توانند از پس کرونا نیز به خوبی برآیند.
شعار روز جهانی فلج مغزی در سال ۲۰۲۰ این است که"این روز را به عنوان روز جهانی فلج مغزی به همه نشان دهید." به همه نشان دهید که چگونه با نوآوری‌های خود هر روز، خود را با شرایط جدید و سخت سازگار می‌کنید.
علت و ریسک فاکتورهای فلج مغزی
برخی از وقایع یا مشکلات پزشکی در دوران بارداری می‌تواند خطر فلج مغزی مادرزادی را افزایش دهد. این عوامل خطر عبارتند از:
- وزن کم نوزاد هنگام تولد یا زایمان زودرس: نوزادانی که با سن کمتر از ۳۷ هفته متولد می‌شوند و نوزادانی که هنگام تولد کمتر از ۲.۵ کیلوگرم وزن دارند بیشتر از نوزادانی که در پس از ۳۷ هفته متولد می‌شوند یا وزن بیشتری دارند، در معرض خطر فلج مغزی قرار دارند.
- چندقلوزایی: دوقلوها، سه‌قلوها و سایر زایمان‌های چند قلویی در معرض خطر بیشتری برای ابتلاء فلج مغزی هستند.
- درمان‌های ناباروری: نوزادانی که از حاملگی پس از برخی روش‌های درمانی ناباروری متولد می‌شوند، در معرض خطر بیشتری برای فلج مغزی هستند که به این دلیل است که درمان‌های ناباروری احتمالاً منجر به زایمان زودرس و حاملگی‌های چند قلویی می‌شود.
- عفونت در دوران بارداری: توکسوپلاسموز، سرخچه، سیتومگالوویروس و تب خال می‌توانند رحم و جفت را آلوده کرده و منجر به ایجاد آسیب مغزی در جنین شوند.
- تب در دوران بارداری: گاهی اوقات تب مادر در دوران بارداری یا هنگام زایمان می‌تواند منجر به آسیب مغزی در جنین و در نتیجه فلج مغزی شود.
- سازگاری نداشتن فاکتور خون بین مادر و جنین: کسانی که پروتئین Rh را در گلبول‌های قرمز خون خود دارند، دارای Rh مثبت هستند و برعکس. اگر فاکتور Rh مادر با جنین متفاوت باشد(مثلاً مادر آ مثبت و جنین آ منفی باشد)، سیستم ایمنی بدن او ممکن است به سلول‌های خونی جنین حمله کند، از جمله به سلول‌های خونی در مغز جنین که می‌تواند منجر به آسیب مغزی شود.
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی: اگر مادری در معرض ماده سمی مانند مقادیر بالای متیل جیوه (در برخی از دماسنج‌ها و برخی غذاهای دریایی یافت شود) قرار گیرد، در دوران بارداری جنین در معرض خطر بیشتری برای فلج مغزی است.
- زایمان سخت و پیچیده: مشکلات قلبی یا تنفسی نوزاد در دوران بارداری و هنگام زایمان، خطر فلج مغزی را افزایش می‌دهد.
- زردی: زردی هنگامی اتفاق می‌افتد که ماده‌ای به نام بیلی‌روبین سریع‌تر از آنکه کبد بتواند آن را از بدن پاک کند، تولید شود. این وضعیت شایع است و معمولاً جدی نیست. با این حال، در موارد زردی شدید و درمان نشده، بیلی‌روبین اضافی می‌تواند به مغز آسیب رسانده و باعث فلج مغزی شود.
- تشنج: در نوزادانی که دچار تشنج می‌شوند، ممکن است در دوران کودکی فلج مغزی تشخیص داده شود.
- جراحت یا آسیب: رعایت نکردن برخی اقدامات احتیاطی ایمنی برای نوزادان یا عدم نظارت بزرگسالان می‌تواند منجر به آسیب دیدگی شده و باعث باعث فلج مغزی شود.
علاوه بر این موارد برخی شرایط مادری نیز در ایجاد فلج مغزی نقش دارند از جمله:
- عملکرد غیر طبیعی تیروئید
- ناتوانی ذهنی و رشد
- وجود مقدار زیاد پروتئین در ادرار
- تشنج
علائم فلج مغزی
- بیش از حد سفت یا شل شدن عضلات
- رفلکس‌های عضلانی
- عدم تعادل و هماهنگی ماهیچه‌ای
- حرکات غیرارادی
- حرکات آرام یا پریشی
- تأخیر در انجام حرکات مختلف مانند بالا بردن دست و نشستن و برخاستن
- تکیه کردن بر یک سمت بدن، مانند کشیدن یک پا روی زمین
- سختی در راه رفتن
- بلع دشوار و نداشتن کنترل بر آب دهان
- مشکل در غذا خوردن
- تأخیر یا سختی در صحبت کردن
- مشکلات یادگیری
- تشنج
عوارض فلج مغزی
- انقباض شدید ماهیچه‌ها: اسپاسم عضلانی در نهایت باعث مهار رشد استخوان، خمیدگی استخوانی، تغییر شکل مفصل‌ها و تغییر مکان آن‌ها می‌شود.
- پیری زودرس
- سو تغذیه: به علت مشکلات در بلع معمولاً این افراد سوءتغذیه پیدا می‌کنند. در برخی موارد نیز مجبور به لوله گذاری می‌شوند.
- مشکلات روانی: افسردگی یکی از مشکلاتی است که افراد مبتلا به فلج مغزی را درگیر می‌کند.
- بیماری‌های قلب و ریه
- آرتروز
- کاهش تراکم استخوان: به علت کم تحرکی، کمبود مواد مغذی و مصرف داروهای ضد صرع کاهش تراکم استخوان اتفاق می‌افتد.
درمان فلج مغزی
درمان‌های دارویی:
- داروهای ضد اسپاسم و کنترل سایر علائم فلج مغزی
- تزریق داروی بوتاکس به ماهیچه‌ها یا اعصاب
- داروهای خوراکی شل کننده عضلات همچون دیازپام، دانترولن، باکلوفن و تیزانیدین هیدرو کلراید
درمان‌های غیردارویی:
- فیزیوتراپی
- کاردرمانی
- گفتار درمانی
- تفریح درمانی
درمان جراحی برای فلج مغزی
جراحی ارتوپدی: این جراحی برای اصلاح تغیرات ساختارهای قامتی کودکان و به منظور قرار دادن استخوان‌ها و مفاصل در جای درست خود انجام می‌گیرند.
طول عمر کودکان فلج مغزی
اکثر کودکان فلج مغزی سالم هستند و می‌توانند طول عمر طبیعی داشته باشند فلج مغزی دائمی است، اما پیش‌رونده نیست. به این معنی که علائم در طول زمان بدتر نمی‌شود و با درمان، بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی می‌توانند رشد کنند و زندگی مستقل داشته باشند. طول عمر فرد در درجه اول بستگی به شدت علائم و موفقیت درمان دارد. از آنجا که اختلاف زیادی بین علائم فردی فلج مغزی وجود دارد، برآورد طول عمر فلج مغزی بسیار دشوار است.
نظر شما