به گزارش خبرنگار ایمنا، قرار بود نود و سومین دوره این رویداد سینمایی، ۲۸ فوریه ۲۰۲۱ (۱۰ اسفند ۱۳۹۹) برگزار شود، اما تبعات شیوع ویروس کرونا بر این مراسم مهم نیز سایه انداخت و برگزاری آن را با تأخیر چند ماهه به ۲۵ آوریل (۵ اردیبهشت سال ۱۴۰۰) موکول کرد.
از اولین دوره جوایز اسکار در سال ۱۹۲۹ تاکنون، تنها سه بار این مراسم به تعویق افتاده است. اولین بار در سال ۱۹۳۸ به دلیل سیل بزرگی که در لس‌آنجلس به راه افتاد، دومین بار در سال ۱۹۶۸ به دنبال ترور مارتین لوترکینگ و سومین بار در سال ۱۹۸۱ در پی سوءقصد ناموفق به جان رونالد ریگان، رئیس جمهور وقت آمریکا. حالا این چهارمین بار است که شیوع کرونا، مسئولان اسکار را وادار کرده است تا برگزاری نود و سومین دوره آن را به تعویق بیندازند.
چرا اسکار برای سینمای ایران مهم است؟
جایزه اسکار نه تنها برای سینمای ایران که برای همه دنیا مهم است. اسکار بخشی به نام بهترین فیلم بین‌المللی دارد که تا سال ۲۰۲۰ با نام بهترین فیلم خارجی زبان شناخته می‌شد و یکی از مهم‌ترین جوایز بود که از سوی آکادمی علوم و هنرهای سینما به فیلم‌های غیرآمریکایی و عمدتاً غیر انگلیسی زبان اهدا می‌شد. از میان فیلم‌های متقاضی شرکت در این بخش از سراسر دنیا، در نهایت تنها پنج فیلم به عنوان نامزدهای اصلی جهت رقابت در این بخش معرفی خواهند شد. قرار گرفتن در میان نامزدهای این بخش، برای سینمای هر مملکتی، دستاوردی مهم تلقی می‌شود و بر اعتبار آن می‌افزاید. سینمای ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، به ویژه از زمانی که توانست دو بار این مجسمه دوست داشتنی را توسط اصغر فرهادی به خانه بیاورد تا ویترین افتخارات سینمای ایران را کامل کند.
تاریخچه سینمای ایران در اسکار
نخستین بار فیلم «دایره مینا» در سال ۱۹۷۷، ساخته داریوش مهرجویی از سوی ایران به آکادمی علوم و هنرهای سینما ارائه شد. اما در میان پنج کاندیدای نهایی جایی نداشت. بعد از آن تا سال ۱۹۹۴، ایران دیگر فیلمی به اسکار نفرستاد. در این سال «زیر درختان زیتون» به کارگردانی عباس کیارستمی نماینده ایران در اسکار بود. از آن سال تا امروز به جز سال ۲۰۱۲، ایران هر سال نماینده خود را به اسکار معرفی کرده است.
«بچه‌های آسمان»، ساخته مجید مجیدی، نخستین فیلم ایرانی بود که به فهرست پنج کاندیدای فیلم خارجی زبان اسکار رسید اما در آن سال، این جایزه نصیب فیلم «زندگی زیباست» از ایتالیا شد.
در سال ۲۰۱۱ فیلم «جدایی نادر از سیمین» به کارگردانی اصغر فرهادی، دومین فیلم ایرانی بود که توانست در میان پنج کاندیدای نهایی جای گیرد و در نهایت این جایزه را از آن خود کرد تا سینمای ایران برای اولین بار صاحب اسکار شود. سومین و آخرین فیلمی که تا امروز به فهرست پنج کاندیدای نهایی راه یافته است «فروشنده» اثر دیگر اصغر فرهادی بود که در سال ۲۰۱۶، دومین اسکار را برای این کارگردان و سینمای ایران به ارمغان آورد. هر چند آن دوره از اسکار، همزمان با قوانین جدید مهاجرتی ترامپ علیه چند کشور از جمله ایران بود و فرهادی و گروهش نیز در اعتراض به قوانین، این مراسم را تحریم کرده و در آن حضور نیافتند، به همین دلیل عده‌ای این اسکار را سیاسی دانستند.
سال گذشته نیز در اقدامی بی سابقه، یک فیلم مستند از سوی ایران به عنوان نماینده کشور در اسکار معرفی شد. مستند «در جستجوی فریده» نماینده سینمای ایران در اسکار نود و سوم بود، هرچند از راهیابی به جمع پنج کاندیدای نهایی باز ماند.
رقابتی که چندان داغ نیست
چند روزی است که گمانه‌زنی‌ها برای معرفی نماینده سینمای ایران در اسکار نود و سوم آغاز شده است. اگرچه این گمانه‌زنی‌ها بیشتر در محافل سینمایی و رسانه‌ای داغ شده و هنوز مراجع رسمی در این باره اخباری را منتشر نکرده‌اند، اما به اتفاق شانس شش فیلم را به عنوان نماینده این دوره از سینمای ایران در اسکار بیشتر می‌دانند.
از آنجایی که اکران عمومی در یک بازه معین، شرط اصلی پذیرفته شدن فیلم‌هاست، تعطیلی سینماها به دلیل شیوع کرونا و ماندن بسیاری از آثار سینمای ایران پشت خط اکران، تنور رقابت برای معرفی جهت حضور در اسکار را از همیشه سردتر کرده است. در ادامه نگاهی داریم به ۶ فیلمی که به نظر می‌رسد شانس بیشتری برای حضور در این رویداد سینمایی را دارند.
خورشید
«خورشید»، آخرین ساخته مجید مجیدی، بیشترین بخت را برای معرف به اسکار دارد. مجیدی برای اعضای آکادمی اسکار، چهره‌ای شناخته شده است. تا کنون پنج فیلم از او به عنوان نماینده سینمای ایران در سال‌های مختلف به آکادمی اسکار معرفی شده است و بچه‌های آسمان این کارگردان، اولین حضور سینمای ایران در میان پنج کاندیدای نهایی این بخش را رقم زده است. به رنگ خدا، باران، آواز گنجشک‌ها و محمد رسول الله دیگر آثار معرفی شده مجیدی به اسکار هستند که هیچ کدام، توفیق بچه‌های آسمان را نداشتند.
خورشید بعد از شکست و ناکامی فیلم «محمد رسول الله» و «آن سوی ابرها»، بازگشت دوباره مجیدی به سینمای قصه‌گوی قدیمی خودش و در کوچه پس کوچه‌های جنوب شهر تهران با حضور بچه‌های کار به عنوان بازیگران اصلی است. حضور در جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز، امتیاز مثبت دیگر این فیلم برای معرفی به اسکار امسال است.
هر چند این فیلم تنها توانست جایزه فانوس جادویی در بخش جنبی و جایزه مارچلو ماسترویانی برای روح‌الله زمانی، بازیگر نوجوان این فیلم را از آن خود کند، اما همین حضور و نقدهای مثبتی که خورشید در این جشنواره گرفت، شانس او را برای حضور در رقابت اسکار بالا می‌برد. اما این فیلم هنوز فاکتور اصلی، یعنی اکران در کشور مبدا را ندارد و باید دید تهیه کنندگان این فیلم، چه برنامه‌ای برای اکران آن در فرصت باقی مانده دارند.
جنایت بی دقت
شهرام مکری و آخرین فیلمش «جنایت بی دقت»، دیگر نمایندگان سینمای ایران در جشنواره ونیز بودند. این فیلم مضمونی درباره سینما دارد و نیم نگاهی به واقعه تاریخی آتش سوزی سینما رکس آبادان می‌اندازد. البته همین نکته می‌تواند یک امتیاز منفی از سوی هیأت انتخاب باشد. مکری در جشنواره فیلم ونیز توانست جایزه بهترین فیلمنامه اورجینال را برای جنایت بی دقت از آن خود کند. اگرچه شیوه‌های نوآورانه این کارگردان جوان اقبال کمتری در مقابل تجربه و نام آشنای مجیدی دارد، اما جنایت بی دقت ویژگی مهم را برای خود رقم زده است. پخش کننده این فیلم در جشنواره ونیز با یک شرکت فرانسوی برای اکران فیلم در کشور فرانسه بست و پس از حضور در ونیز هم در جشنواره شیکاگو حضور خواهد داشت و این شانس بزرگی برای توجه به فیلم در آمریکای شمالی است.
جنایت بی دقت هم هنوز در ایران اکران نشده است و باید دید مکری به اکران آنلاین آن رضایت می‌دهد یا می‌خواهد فیلمش را در سال سینماها اکران کند.
درخت گردو
تازه‌ترین ساخته محمد حسین مهدویان، فیلمی ضد جنگ و در ستایش صلح است. فیلمی که قرار است قصه‌ای از یک حادثه تلخ در جنگ تحمیلی ایران و عراق روایت کند. واقعه تلخ بمباران شیمیایی سردشت و پدری که فرزندانش در این واقعه شیمیایی شده‌اند و تصاویر تلخ و عریانی که از این اتفاق وحشتناک مهدویان با علاقه زیادش به تاریخ معاصر به تصویر می‌کشد.
با علاقه‌ای که از اسکار به این دست از موضوعات سراغ داریم، شاید درخت گردو هم شانسی برای حضور در این رقابت داشته باشد. از سوی دیگر قرار است این فیلم به مدت یک هفته در کردستان به نمایش درآید تا شرط اکران در کشور مبدا نیز انجام شود. علاوه بر اینها درخت گردو یک امتیاز بزرگ دیگر نیز دارد و آن حضور پیمان معادی به عنوان کاراکتر اصلی آن است.
پیمان معادی با حضور در فیلم‌های مطرح هالیوودی از جمله کمپ ایکس ری، آخرین شوالیه‌ها و سریال آمریکایی آن شب، تبدیل به چهره‌ای بین‌المللی شده که این نیز به سهم خود، شانس این فیلم را بالا می‌برد.
آتابای
آخرین ساخته نیکی کریمی، فیلمی قصه‌گو و روایت محور است. فیلمی با تصاویر بکر از روستاهای شمال غرب کشور و قصه‌ای روان و ساده از یک عشق شاعرانه. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آتابای که می‌تواند شانسی برای آن در آکادمی اسکار قائل شود، حضور کم تعداد کاراکترهای زن این فیلم نسبت به کاراکترهای مرد آن و در عین حال، روایت قصه‌ای زنانه است که به مشکلات آنها می‌پردازد.
اما این فیلم تا کنون هیچ حضور بین‌المللی را تجربه نکرده و در ایران نیز اکران نشده است. براین اساس شانس آتابای نسبت به دیگر فیلم‌ها پایین می‌آید.
روز صفر
روز صفر، اولین ساخته سینمایی سعید ملکان در مقام کارگردان، در جشنواره سی و هشتم فیلم فجر مورد توجه قرار گرفت. تنها ویژگی مورد توجه این فیلم جهت حضور در اسکار، بیگ پروداکشن آن و ساختش در حد استانداردهای بین‌المللی است. اما آنطور که تا کنون مشخص شده است معمولاً آکادمی اسکار چندان روی خوشی به فیلم‌هایی که موضوعی ملی دارند نشان نمی‌دهد. از سوی دیگر، روز صفر هنوز در ایران اکران نشده و هیچ حضور بین‌المللی را به نام خود ثبت نکرده است.
شنای پروانه
اولین ساخته محمد کارت در مقام کارگردان فیلم بلند سینمایی با نام «شنای پروانه»، با استقبال خیره کننده‌ای در جشنواره فیلم فجر مواجه شد. فیلمی با موضوعی جالب توجه و روایتی ساده با یک قهرمان دوست داشتنی. به این مجموعه، یک ترکیب بی نظیر از بازیگران را نیز اضافه کنید که هر کدام در جای خود درخشیده‌اند. شنای پروانه توانست در جشنواره فیلم فجر، ۶ سیمرغ را از آن خود کند. این فیلم در میان گزینه‌های احتمالی، تنها فیلمی است که در شرایط شیوع کرونا اکران محدودی را تجربه کرد. اما شنای پروانه فیلمی است که با اِلمان داخل ساخته شده و تجربه نشان داده چنین فیلم‌هایی، چندان مخاطبی در میان منتقدان و مخاطبان سینمای بین‌الملل ندارد.
نظر شما