به گزارش خبرنگار ایمنا، سفر رافائل گروسی در شامگاه روز چهارشنبه _۵ شهریورماه_ با انتشار بیانیه مشترکی مبنی بر همکاری سازنده آژانس و تهران به پایان رسید.
بر اساس این بیانیه، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به بازرسی دو مرکز هسته‌ای در اطراف شهرضای اصفهان و نزدیکی تهران دسترسی خواهد داشت، اما هیچ سوال و درخواستی برای دسترسی به مکان‌های دیگر در ایران نمی‌کند؛ از سوی دیگر، آژانس ضمن احترام به نگرانی‌های امنیتی ایران بر ضرورت تقویت همکاری طرفین تاکید کرده است.
اختلاف طرفین چند ماه پیش و پس از انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر وجود دو مرکز مخفی هسته‌ای در ایران، شدت گرفت که حتی برخی گروسی را متهم به جانبداری از واشنگتن و تل‌آویو کردند؛ اما به نظر می‌رسد اوضاع کمی آرام‌تر شده، زیرا هلگا اشمید، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در توئیتی نوشت که "اخبار خوبی از تهران در زمینه همکاری میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رسیده است."
سفر گروسی به تهران و دیدار با مقامات تهران با توجه به قطعنامه اخیر شورای حکام بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا در قطعنامه معروف به تروئیکا که توسط سه کشور اروپایی عضو برجام مطرح شد و از سوی اعضای شورای حکام به تصویب رسید، از ایران خواسته شد با آژانس نهایت همکاری را داشته باشد.
هر چند که ایران مدعی است در چهارچوب قوانین، بیشترین همکاری را با آژانس داشته و بازرسان این نهاد بیشترین تعداد بازرسی را از تأسیسات هسته‌ای ایران داشته‌اند، اما در شرایط کنونی و با توجه به فشارهای آمریکا بر سازمان ملل متحد برای تمدید تحریم تسلیحاتی و استفاده از مکانیسم ماشه، همکاری با آژانس و رفع بهانه‌های واهی از طریق گفت‌وگو یک ضرورت است.
می‌توان دریافت که دستگاه دیپلماسی ایران تشخیص داده تا بار دیگر روش اعتمادزایی را در پیش بگیرد و اعتماد میان تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را که از زمان رفتن یوکیا آمانو، کمرنگ شده بود بار دیگر تقویت کند. این سفر در موقعیت و زمان خوبی رخ داد؛ زیرا با توجه به حضور پمپئو در خاورمیانه و تلاش برای تخریب ایران، این سفر می‌تواند نگاه‌ها به جمهوری اسلامی در جهان را تغییر دهد؛ چرا که باقی ماندن هر گونه اتهام حل نشده می‌تواند از سوی آمریکایی‌ها مورد سوء استفاده قرار گیرد.
از دیدگاه برخی، سفر گروسی به تهران تنها به‌منظور کسب موافقت ایران جهت بازدید از دو مرکز هسته‌ای مذکور نبوده و اهداف دیگری هم داشته است و برخی آن را به طرح آمریکا برای فعال سازی مکانیسم ماشه مرتبط می‌دانند؛ اما محمدجواد ظریف در واکنش به این ادعاها در صفحه توئیتر خود نوشت که "سفر گروسی هیچ ارتباطی با مکانیسم ماشه ندارد. اجازه نمی‌دهیم آمریکا و اسرائیل اهداف آژانس را به مسخره بگیرند."
اما برخی دیگر نیز ارتباط حضور گروسی در تهران با برجام و مکانیسم ماشه قطعی می‌دانند و معتقدند که این سفر در راستای حفظ برجام صورت گرفته است. حال باید دید که آیا شرکای برجام و اتحادیه اروپا حفظ این توافق را منوط به شفافیت بیشتر برنامه هسته‌ای ایران دانسته و بدین منظور گروسی را به تهران فرستاده‌اند؟ سفر مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چه تأثیری در مواضع آژانس در قبال ایران دارد؟
سفر گروسی به ایران تمام نقشه‌های آمریکا را برهم زد
حسن هانی زاده، کارشناس روابط بین‌الملل معتقد است که سفر رافائل گروسی به تهران و دیدار با مقامات جمهوری اسلامی تأثیر زیادی در تصمیم گیریهای شورای حکام خواهد داشت و امکان دارد مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارشی با محوریت تایید اقدامات تهران را به این شورا ارائه دهد.
به گفته وی، علی‌رغم تلاش‌های آمریکا برای تأثیرگذاری بر گزارشات آژانس بین‌الملل انرژی اتمی، رافائل گروسی تمامی نقشه‌های مقامات این کشور را برهم زد؛ زیرا در سفر اخیر خود به ایران به تقابل با هژمونی سیاسی واشنگتن علیه تهران پرداخت.
این کارشناس روابط بین‌الملل خاطرنشان می‌کند: نقشه دونالد ترامپ در تحمیل سیاست‌های خود به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از بین رفت و ترامپ اثر تمامی ابزارهای خود را برای تحریک کردن افکار عمومی علیه تهران از دست داد.
سفر گروسی به تهران دستاوردهای بسیاری داشت
علی امیدی، کارشناس روابط بین‌الملل معتقد است که سفر رافائل گروسی به تهران دستاوردهای بسیاری داشت؛ زیرا گروسی به دلیل شناخت نداشتن لازم از منطقه، مواضع نسبتاً تندی علیه ایران داشت، اما در سفر به کشورمان به طور کامل نسبت به تهران و منطقه شناخت پیدا کرد و در این راستا بیانیه‌ای را به صورت مشترک با ایران منعقد کرد.
به گفته وی، در طی این سفر مقرر شد که کارشناسان آژانس از مراکزی که جمهوری اسلامی ایران تا به امروز اجازه بازرسی آنها را نمی‌داد، بازدید کنند و در مقابل نیز مقامات تهران تاکید کردند که پرونده بازدید دوره‌ای از مراکز هسته‌ای را مختومه اعلام کند.
این کارشناس روابط بین‌الملل خاطرنشان می‌کند: رفتار گروسی نشان می‌داد که از همکاری با جمهوری اسلامی ایران خرسند و راضی است.
گروسی تهران را با رضایت کامل ترک کرد
جلال ساداتیان، دیپلمات سابق وزارت امور خارجه معتقد است که در سال‌های گذشته اسناد امنیتی از ایران توسط رژیم صهیونیستی ربوده شد که به همین دلیل در این باره گزارشاتی را به آژانس بین‌المللی انرژی ارائه کرد. بر اساس این گزارشات ایران بر خلاف معاهده بین‌المللی برجام، در حال انجام فعالیت‌های هسته‌ای است که این ادعا باعث شد بازرسان آژانس درخواست بازدید از برخی مراکز هسته‌ای ایران را مطرح کنند که با مخالفت جمهوری اسلامی مواجه شد.
به گفته وی، بعد از فوت آمانو، مدیر سابق آژانس انرژی اتمی، رافائل گروسی در اولین اقدام خود با ارائه گزارشی به شورای حکام باعث شد قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران تصویب شود که بر مبنای آن تهران باید اجازه بازدید کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از مراکز اعلام شده را بدهد.
به گفته این دیپلمات سابق وزارت امور خارجه، گروسی جهت بازدید از مراکز هسته‌ای ایران با دعوت وزارت امور خارجه به تهران سفر کرد و مقامات دیپلماسی ایران نیز در دیدار با وی تاکید کردند که برخی از این مراکز صرفا کارکرد نظامی دارد و ربطی به مسائل هسته‌ای ندارد.
ساداتیان خاطرنشان می‌کند: عدم همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل باعث می‌شد دستاویز جدیدی برای ترامپ و پمپئو ایجاد شود تا فرآیند مکانیزم ماشه را فعال کنند، اما دستگاه دیپلماسی ایران تصمیم به همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گرفت و در این راستا رافائل گروسی تهران را با رضایت کامل ترک کرد.
نظر شما