به گزارش ایمنا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سعید نمکی روز سه شنبه در نشست مجازی نهمین شورای آموزش پزشکی عمومی که به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد، افزود: برای استقرار پزشک خانواده در کشور نیازمند تربیت پزشکان عمومی هستیم که به صورت ادغام یافته آموزش پزشک خانواده را برای حداقل‌هایی که در نظام ارائه خدمت لازم است، فراگیرند.
وی افزود: پزشکی عمومی دروازه‌بان اصلی نظام سلامت محسوب شده و آنچه در دوره آموزشی طب عمومی در کشور به عنوان مهارت آموزی و سایر ابعاد به دانشجوی طب منتقل می‌کنیم شاید مهم‌ترین و اساسی‌ترین رکن ما در آموزش علوم پزشکی باشد. همان‌طور که در نظام آموزشی ابتدایی نیز مهم‌ترین قسمت کار در کل نظام‌های آموزشی جهان، همان سال‌های ابتدایی است که دانش آموزان در مدرسه شروع به تحصیل می‌کنند.
دانش‌آموز باید دانش و مهارت کاربردی را فرا بگیرد
وزیر بهداشت اظهار کرد: متأسفانه در آموزش و پرورش کشورمان هنوز هم چیزی به عنوان Education نداریم و تنها به فراگیری و پر کردن حافظه بسنده می‌شود و از روز نخست آموزش و کسب مهارت‌های زندگی به دانش آموزان نادیده انگاشته می‌شود. برای مثال در کشورهای خارجی دانش‌آموز را از روز اول به پارلمان، اداره پلیس و ایستگاه‌های راهنمایی و رانندگی می‌برند تا از نزدیک بیاموزد، اما در نظام آموزشی ما، از روز اول واژه‌های سخت و پیچیده‌ای به دانش‌آموز آموزش داده می‌شود که بسیاری از آنها در زندگی اجتماعی کاربردی ندارند. امروزه در دنیا گفته می‌شود که دانش‌آموز باید دانش و مهارت کاربردی را به جای پر کردن حافظه فرا بگیرد و این موضوع یکی از نقص‌های آموزش ابتدایی تا آموزش دانشگاهی ما است.
بیشترین سرمایه گذاری را بر آموزش پزشک عمومی انجام بدهیم
نمکی ادانه داد: از نخستین روزی که به تدریس مشغول شدم، همواره این نگاه را داشته‌ام که بیشترین سرمایه گذاری را باید در آموزش پزشک عمومی داشته باشیم. متأسفانه هنوز هم نقص‌هایی می‌بینم که بارها نیز آنها را بیان کرده‌ام. اولین مشکلی که در آموزش علوم پزشکی وجود دارد، این است که هنوز آموزش‌های ما جامعه محور نیستند. ما هنوز نمی‌دانیم که طبیب با این سطح از مهارت برای کدام جایگاه نظام ارائه خدمت باید تربیت شود. پزشک ما باید بداند که به کدام جمعیت و در کجای مملکت و به کدام شیوه قرار است خدمت کند.
دانشجوی پزشکی باید جامعه محور تربیت شود
وی تصریح کرد: دانشجوی پزشکی باید جامعه محور تربیت شود. جامعه محور تربیت شدن دانشجوی پزشکی هم مستلزم درگیر شدن آنها در حل و فصل مسائل اجتماعی است. طرح «هر خانه، یک پایگاه سلامت» یکی از آرزوهای من بود که در راستای تحقق جامعه محور شدن موضوع سلامت طراحی شده و در حال اجرایی شدن بود، اما متأسفانه کرونا سرعت و نفس‌مان را در اجرای برنامه‌هایی که داشتیم گرفت، ولی همکارانم آنها را با جدیت پیگیری می‌کنند.
وزیر بهداشت افزود: دانشجویان علوم پزشکی باید با مؤلفه‌های اجتماعی مؤثر بر سلامت آشنا شوند، در غیر این صورت از حل و فصل مشکلات بیماران و مدیریت بیماری‌ها در مملکت عاجز خواهند شد. پزشکان ما به خوبی با تشخیص افتراقی بیماری‌ها از حیث درمان و دارو آشنا هستند، اما متأسفانه مؤلفه‌های اجتماعی مؤثر بر آن بیماری از بعد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و سیاسی را نمی‌شناسد.
نمکی ادامه داد: دومین نکته‌ای که همواره تقاضا کرده‌ام این است که پزشک عمومی را باید یک عنصر چند بعدی و آشنا به مسائلی که باید در فیلد مدیریت کند، تربیت کنیم. سالانه ۳۸۰ هزار مرگ داریم که ۳۱۳ هزار مرگ در رابطه با بیماری‌های غیر واگیر است، بنابراین پزشک تربیت شده ما باید راهکارهای Premonition، treatment و Rehabilitation بیماری را بداند. چگونه پیشگیری کند، چگونه بیماری را درمان کند و چگونه باز توانی و توانبخشی کند. پررنگ کردن مؤلفه‌های بیماری در آموزش‌ها باید دیده شوند. یعنی اگر برخی مؤلفه‌ها در برخی مناطق پررنگ‌تر است، دانشجوی علوم پزشکی باید با این مؤلفه‌ها آشنا شود. اگر امروز بحث کرونا را پیش رو داریم، دانشجوی طب باید ظرفیت کار کردن در بخش آی سی یو را پررنگ‌تر بیاموزد تا بتواند بعد از فارغ‌التحصیلی در اقصی نقاط مملکت آن را به کار گیرد.
آشنایی دانشجویان با دیرینه فرهنگی
وی گفت: نکته دیگری که از آموزش علوم پزشکی انتظار داریم، آشنایی دانشجویان با دیرینه فرهنگی و مبانی غنی فرهنگ این سرزمین است. دانشجویان ما کتاب‌های درسی مانند هاریسون را خوب می‌شناسند، اما به ندرت در مورد ابن‌سینا و رازی اطلاعات دارند. اگر دانشجوی این سرزمین این فرهنگ کهن را دریافت و به دیرینه‌ای غنی که صدها سال پیش بزرگان ارزشمندی را به دنیا تقدیم کرده، پیوست، به راحتی علاقه و پیوندش را با سرزمینش قطع نخواهد کرد.
وزیر بهداشت افزود: در علم توسعه مبحثی به نام development by invitation داریم که بر اساس آن، کشورهایی که دیرینه فرهنگی ندارند، توسعه یافتگی در آنها کپی برداری از سرزمین‌های دیگر است. پیوند دانشجویان ما در دوره پزشکی عمومی با بزرگان طب ایران زمین بسیار کم رنگ است و هرچه رنگ و لعاب این نگاه را در دانشجویان این سرزمین قوی‌تر کنیم، پیوستگی آنها با دیرینه فرهنگی‌شان نیز قوی‌تر خواهد شد. در روزگاران قدیم طبیبان ادیب یا ادیبان طبیب داشتیم، اما در حال حاضر هیچکدام از این‌ها را در افق این سرزمین نمی‌بینم و افرادی یک بعدی تربیت می‌کنیم که به ماشین‌های تشخیص و درمان و نسخه نویسی بدل می‌شوند.
پزشک عمومی باید مدیر تربیت شود
نمکی اظهار کرد: نکته دیگر اینکه باید به پزشک عمومی به عنوان مدیر تیم ارائه خدمت در کشور توجه کنیم. پزشک عمومی باید بتواند مثلاً بهداشت حرفه‌ای، برنامه واکسیناسیون، کارشناس بهداشت عمومی، بهداشت محیط، پرستار، ماما و بهورز را مدیریت کند. به همین دلیل است که پزشکان عمومی ما که می‌توانند قاعده‌های اصلی این هرم ارائه خدمت باشند، بعضاً از کار مدیریت کنار گذاشته می‌شوند و فردی غیر از آنها مدیریت مراکز جامع خدمات سلامت را برعهده می‌گیرد. بنابراین در دوره طب عمومی باید مدیریت نظام ارائه خدمت را در نظام سلامت به پزشک عمومی بیاموزیم. در غیر این صورت فردی را تربیت کرده‌ایم که مهارت کافی برای مدیریت تیم ارائه خدمت نخواهد داشت.
ادغام آموزش پزشک خانواده در دوره پزشکی عمومی
وی گفت: نکته دیگر آموزش پزشک خانواده است. معتقد نیستم که با رزیدنتی و دوره‌های طولانی پزشک خانواده تربیت کنیم. ما اگر به دنبال مدل تربیت پزشک خانواده در دوره چهار ساله رزیدنتی برویم، شاید ۲۰ سال آینده هم نتوانیم طرح پزشک خانواده را که سال‌هاست معطل مانده و دروازه‌بان اصلی نظام ارائه خدمت است را مهیا کنیم؛ از طرف دیگر با یک دوره آموزشی کوتاه مدت می‌توانیم پزشکان عمومی را آموزش دهیم تا کار پزشک خانواده را انجام دهند.
نظر شما