غدیرِ علامه امینی؛ منادی وحدت میان امت اسلام

به گزارش خبرنگار ایمنا، سیره امامان معصوم همواره حفظ وحدت میان مسلمانان بوده و ایشان امر الهی و صلاح مسلمانان را در یکپارچگی میان امت تکه پاره شده پیامبر می‌دانستند و پیروان خود را از هر اقدام تفرقه افکنانه‌ای بر حذر می‌داشتند.

حضرت علی (ع) در خطبه ۱۲۷ نهج‌البلاغه آنچنان سختگیرانه بر امر وحدت میان مسلمانان تاکید می‌کنند که راه تردید برای پیروان آن حضرت باقی نمی‌ماند؛ در این خطبه آمده است: "…ملازم راه میانه باشید و با سواد اعظم (اکثریت جامعه) همراه شوید که دست خدا بر سر جماعت است و از تفرقه بپرهیزید که یکسو شده از مردم بهره شیطان است چنانکه گوسپند دور از گله افتاده طعمه گرگ است. هان هر که به این شعار (تفرقه) دعوت کند او را بکشید حتی اگر زیر عمامه من باشد."

همچنین در نامه آن حضرت به مالک اشتر با اشاره به وقایع پس از ارتحال پیامبر، تصریح شده است: "در برابر شیخین، ابتدا دست خود را پس کشیدم، تا اینکه دیدم گروهی از مردم، از اسلام بازگشته و مردم را به نابودی دین محمد (ص) دعوت می‌کنند، در نتیجه ترسیدم که اگر به یاری اسلام و مسلمین برنخیزم، شکاف یا انهدامی در اسلام پدید می‌آید که مصیبت آن از فوت خلافت چندروزه، بسی بیشتراست."

تصریح قرآن کریم بر چنگ زدن جمیع مسلمانان به ریسمان الهی و پرهیز از تفرقه، وحدت را به اعتقادی مشترک میان تمام فرق اسلامی تبدیل کرده و گفتار پیشوایان شیوه به وضوح پایبندی به آن را حکم کرده است.

با این توضیح عیان می‌شود که اگر فردی شیعه قصد پای نهادن در راه ترویج فرهنگ علوی را میان امت اسلامی دارد، وحدت را باید بسان کلیدواژه‌ای عظیم در مناسبات خود قرار دهد؛ امری که علامه مرحوم، عبدالحسین امینی به خوبی بدان واقف بود و براساس همین رویکرد، اثر جاویدان خود در دفاع از ولایت امیر مؤمنان را با نام الغدیر به رشته تحریر درآورد.

در سال‌هایی که تالیف‌های بسیار علیه شیعیان و اعتقادات آن‌ها در سراسر ممالکت اسلامی دست به دست می‌شد، رسالت امینی در تحریر الغدیر، زدودن تهمت‌ها از چهره پیروان علی (ع) و تذکر به مخالفان مکتب شیعه برای انصاف به خرج دادن در نقد آرا و افکار امامیه است.

او در کتاب بارها در برابر کسانی که به شیعه تهمت حدیث‌سازی زده‌اند، انتقاد می‌کند. امینی حدود هفتصد نفر از روّات عامه را نام می‌برد که حدیث‌ساز بوده‌اند و تنها از ۴۳ نفر آن‌ها، حدود نیم میلیون حدیث جعلی نقل می‌کند تا بدین سبب کسی به خود اجازه تهمت‌های بی پایه و اساس به اعتقادات تشیع را ندهد.

او با این کار بی نظیرش، به همه نویسندگان مسئول و متعهّد این درس را داد که هیچ‌گاه نباید در برابر تحریف حقایق و انحراف افکار عمومی ساکت نشست. همین دفاع شجاعانه علامه در برابر انحرافات در وهله اول منادی وحدت است زیرا نشان دادن راه به انحراف رفته مقدمه دعوت به حقیقت است که علامه امینی آن را به بهترین شکل ترسیم کرد.

برای رسیدن به وحدت کامل و پایدار امت اسلام در عرصه نظر و عمل، راه بر بحث و گفتگوی آزاد و بی‌طرفانه علمی میان دانشمندان فریقین، برای حل اختلافات فکری و اعتقادی باز است.

بنابراین برای رسیدن به اتحاد، نخست باید عوامل تفرقه و موانع اتحاد را از سر راه برداشت و به فریقین، شناختی صحیح از عقاید و افکارِ یکدگر بخشید و این جز با بحث و مذاکره علمی بین دانشمندان ممکن نیست.

حال علامه با دانستن این امر میراثی را از خود به‌جای گذاشت که هر جویای حقیقتی، با تمسک به آن می‌تواند به وضوح حقانیت را درک و اختیار کند و بدین سبب به ریسمان الهی که همان حقیقت محض است دست یابد.

شهید مرتضی مطهری از جمله کسانی است که این نقش ارزشمند علامه امینی را دیده و با دفاع از الغدیر او معتقد است: "نقش مثبت الغدیر در وحدت اسلامی از این نظر است که اولاً منطق مستدل شیعه را روشن می‌کند و ثابت می‌کند که گرایش در حدود صد میلیون مسلمان به تشیع -برخلاف تبلیغات زهرآگین عده‌ای مولود جریان‌های سیاسی یا نژادی و غیره نبوده است، بلکه یک منطق قوی متکی به قرآن و سنت موجب این گرایش شده است.

ثانیاً ثابت می‌کند که پاره‌ای اتهامات به شیعه که سبب فاصله گرفتن مسلمانان دیگر از شیعه شده است، از قبیل اینکه شیعه غیرمسلمان را بر مسلمان غیرشیعه ترجیح می‌دهد و از شکست مسلمانان غیرشیعه از غیرمسلمان شادمان می‌گردد، و از قبیل این که شیعه به جای حج به زیارت ائمه می‌رود، یا در نماز چنین می‌کند و در ازدواج موقت چنان، به کلی بی‌اساس و دروغ است.

ثالثاً شخص شخیص امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام را که مظلوم‌ترین و مجهول‌القدرترین شخصیت بزرگ اسلامی است و می‌تواند مقتدای عموم مسلمین واقع شود، و همچنین ذریه اطهارش را به جهان اسلام معرفی می‌کند."

آری؛ امینی قدمی بزرگ برای شناساندن چهره واقعی علی (ع) و ظلم‌ها و تحریف‌هایی که در خصوص او شده، برداشت و تأثیری شگرف در پژوهش‌های تاریخی شیعی از خود به‌جای گذاشته به حدی که خرده یافته‌های او مجهولات عظیم تاریخی درباره شیعیان به بهترین شکل روشن می‌کند.

تاکنون شاید تنها قطره‌ای از عظمت الغدیر، این اثر یگانه جهان شیعه به مسلمانان شناسانده شده و شایسته است بیش از آنچه تاکنون الغدیر در برابر دیدگان مسلمانان قرار گرفته، ترویج و تبلیغ شود تا بدین وسیله وحدت، این آرزوی دیرین اسلام در جوانب مختلف محقق شود.