به گزارش خبرنگار ایمنا، عبارت «شهر هوشمند» مفهوم جدیدی نیست در واقع رویکردی است خلاقانه و سیستماتیک که با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهت بهتر کردن عملکرد مدیریت شهری و رشد انسانی گام بر می‌دارد.
حرکت شهرها به سمت هوشمند شدن ضرورت حرکت شهروندان در این راستا را ضروری می‌کند و افراد در مواجه با پیشرفت تکنولوژی نمی‌توانند خود را جدا از آن بدانند و پیشرفت نکنند چراکه هوشمندی هر فردی در استفاده درست و برنامه ریزی شده از این تکنولوژی‌ها برای رشد و تعالی خود و جامعه اش مشخص می‌شود.
در ادامه در خصوص شناخت مؤلفه‌های شهروند هوشمند و نقش مدیران شهری در هوشمندسازی با «حمیدرضا نیلی» کارشناس ارشد شهرسازی گفت وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
مؤلفه‌های یک شهروند هوشمند چیست؟
در واقع ابتدا باید به این مهم اشاره کرد شهری هوشمند است که با به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات موجب ارتقای کیفیت عملکرد خدمات شهری، کاهش هزینه‌ها و منابع شده و در عین حال موجب افزایش مؤثر فعالیت‌ها و بهره‌مندی شهروندان می‌شود حال چنین شهری نیاز به شهروندانی هوشمند دارد.
شهروند یک انسان است و انسان نیز ویژگی‌های برجسته‌ای دارد که او را از تمام مخلوقات متمایز می‌کند، اما می‌توان گفت زمانی که از واژه «هوشمند» استفاده می‌شود این تمایز بیش از پیش مشخص خواهد شد چراکه توانایی انسان‌ها برای برقراری هوشمندسازی و ارتباط آن با عناصر زندگی اجتماعی اصل موضوع است.
به چه کسی شهروند هوشمند گفته می‌شود؟
قرن حاضر به نوعی به سمت پیشرفت و تکامل حرکت دارد که می‌توان گفت به طور چشمگیری در حال الکترونیکی شدن تمامی ابعاد شهری هستیم. همچنین دنیای مجازی است که در حال سوق پیدا کردن و در آمیختن با دنیا و جامعه سنتی است این مهم لزوم هماهنگی بین گروه‌های مختلف شهروندان را ضروری می‌کند در واقع مردم یک جامعه باید تلاش کنند تا به صورت یکسان از فناوری‌هایی که محصول تلاش انسان است بهره ببرند و خود را با تکنولوژی‌ها هماهنگ کنند.
پس عملاً شهروند هوشمند کسی است که برای گذران زندگی اجتماعی خود در کنار دیگران در زندگی اجتماعی و شهری می‌تواند بیشتر و بهتر از ملزومات و فناوری‌ها و تکنولوژی‌های روز استفاده کند و برای انجام امور خود اهل فکر و برنامه ریزی و استفاده حداکثری از فناوری اطلاعات باشد و برای صرفه‌جویی در وقت و افزایش بهره‌وری در انجام امور روزانه، قابلیت ارزیابی و تصحیح فرآیندهای روزمره را داشته باشد.
هوشمند کردن تمامی شهروندان چگونه محقق می‌شود؟
این تعاملات شهر و شهروندی یعنی همان حفظ کرامت انسانی که باید در اختیار انسان قرار گیرد تا او به رشد و کمال برسد. در موضوع فرهنگ شهروند هوشمند باید به این نکته توجه داشت که کسانی که کم برخوردارتر و محدود تر از تکنولوژی و فناوری‌های هوشمند سازی قرار دارند احساس ضعفی در این راستا نداشته باشند و از کرامت انسانی خود باز نمانند. زیرا به طور تدریجی شاهد این هستیم برخی شهروندان به خصوص سالمندان دچار گوشه گیری می‌شوند به این دلیل که توان و دانش استفاده کامل از این تکنولوژی‌ها را ندارند. به طور کلی در این هوشمند سازی شهروندان باید به گونه‌ای عمل کنند که نسل‌های گذشته و افراد کم برخوردار نیز بتوانند بهترین بهره را ببرند.
دوره گذار چه نقشی در به وجود آمدن شهروند هوشمند دارد؟
همگام سازی انسان با تکنولوژی را دوره «گذار» می‌نامند که در تمام طول پیشرفت‌ها و فناوری‌های بشریت این دوره وجود داشته است، اما نکته مهم اینجاست که در این دوره که چرخ پیشرفت در حال چرخیدن است و انسان‌ها از یک مرحله به مرحله بالاتر می‌روند و از یک فناوری قدیمی به سوی فناوری جدید گام بر می‌دارند باید در طی این مراحل با احتیاط کامل گذر کنند و خود را با نیل‌های بالاتر تکنولوژی همسو کنند.
البته سرعت علم و سرعت تبادل آن در جهان به کمک فضای اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی افزایش می‌یابد، اما عبور از دوره گذار باید به نحوی باشد که هم به فکر کسانی باشیم که در استفاده از فناوری پیش قدم هستند و هم کسانی که نمی‌توانند خود را با سرعت به این فناوری برسانند و چون شهر و سازه‌های آن یک مکان و جایگاه اجتماعی است و برای همه افراد جامعه بوده پس همه شهروندان باید در دامان شهر الگو بگیرند و رشد کنند.
در اینجا یک واکنش رفت و برگشتی بین شهر و شهروند ایجاد می‌شود که انتظارات شهروند متناسب با رشد و ارتقای علمی و تکنولوژی که داشته است بالاتر می‌رود، پس شهر نیز ملزم به پیشرفت می‌شود تا بتواند نیازهای شهروندان را تأمین کند در واقع هنگامی که یک شهروند به وسیله علم و تکنولوژی پیشرفت می‌کند به این نتیجه می‌رسد تا بتواند با بهره گیری از این فناوری‌ها جان دوباره‌ای به شهر بدهد تا شهر و شهروند در کنار یکدیگر هوشمند شوند.
این هوشمندی چه معایب و مزایایی دارد؟
اصولاً هر تکنولوژی که وارد عرصه شهری می‌شود اگر باعث تعامل اجتماعی انسان‌ها شود و آنها را در کنار هم جمع کند و متناسب با نیاز فطری خود به طور جمعی و گروهی یک فعالیت را انجام دهند نشان دهنده رشد و پیشرفت پیوسته آنهاست، اما اگر این تکنولوژی و هوشمند سازی باعث جدایی و تفرقه بین اجتماع و افراد جامعه شود به صلاح جامعه و شهروندان نیست و به نوعی از معایب تکنولوژی به حساب می‌آید.
نقش مدیریت شهری برای شهروندان هوشمند چیست؟
مدیران و برنامه ریزان شهری برای ایجاد شهر و شهروندان هوشمند در شهرهای مختلف باید عملکرد مختلفی داشته باشند برای مثال شهر تاریخی مانند اصفهان با یک شهر جدید و امروزی تفاوت‌های بسیاری دارد و هرکدام از آن را باید در چهارچوب خود مدیریت کرد تا به این سمت حرکت کنند.
مدیریت شهر باید بتواند از نیازها، انتظارات و ویژگی‌های مختلف افراد یک شهر مراقبت کند و به آن جهت مثبت دهد در این مرحله از کار شهر و شهروند با یکدیگر ایجاد تعامل و همبستگی می‌کنند و رشد بهتر و مفیدتری برای خود و زندگی شهری خواهند داشت.
در واقع شهر، سازه‌ها و شهروندان هوشمند به یک مدیریت شهری هوشمند خوب نیاز دارند تا در کنار هم بتواند به رشد و بهره‌وری کامل برسند.
مدیریت شهری هوشمند باید به میزان دسترسی از ملزومات و تکنولوژی هوشمند مسلط باشد و اولویت بندی برای انجام طرح‌های خود در قسمت‌های مختلف داشته باشد. برای مثال هر منطقه از شهر برای استفاده از تکنولوژی‌های جدید مناسب نیست یا مسئله مهم‌تر اینکه شهروندان نقاط مختلف چگونه و در چه زمانی از این امکانات استفاده کنند که با رعایت عدالت همه از شهر هوشمند خود استفاده بهینه و کامل را ببرند.
شهروندان در دوران کرونا چگونه می‌توانند نقش خود را به خوبی ایفا کنند؟
با شرایط کنونی که جامعه و دنیا در حال دست و پنجه نرم کردن با مسائل شیوع ویروس کروناست اگر شهر هوشمند امکاناتی مناسب برای شهروند امروزی ایجاد می‌کرد تا مجبور نشود برای تمامی کارهای خود دائماً در حال تردد در سطح شهر باشد و اغلب انتظاراتی که افراد جامعه دارند در بستر خدمات هوشمند برآورده می‌شد شاهد این حجم از تردد مردم در زمان بحران کرونا نبودیم.
نظر شما