ناصر کرمی اقلیم شناس و استاد دانشگاه برگن نروژ در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا به وضعیت اقلیمی کشور در سال آبی پیش رو اشاره و اظهار کرد: بر اساس الگوهای هواشناسی، ایران پاییز خشکی خواهد داشت و بارندگی‌ها خیلی دیر آغاز خواهد شد.
وی افزود: با توجه به اینکه کشاورزان از نیمه آبان ماه و بر اساس بارش‌های این ماه وارد فصل کشت و کار پاییزی می‌شوند باید از هم اکنون بدانند که نیمه آبان احتمال دارد که اصلاً بارشی در کار نباشد.
کرمی ادامه داد: همچنین براساس الگوهای هواشناسی پیش بینی می‌شود که پاییزی گرم پیش رو داریم و این گرما تا آذرماه ادامه دارد و اوایل زمستان در دی ماه نیز شاید حجم بارش‌ها خیلی قابل توجه نباشد.
روند ۲ سال ترسالی در حال تغییر به سال آبی نرمال تا خشکسالی
استاد دانشگاه برگن نروژ به ترسالی دو سال اخیر ایران اشاره کرد و گفت: حجم بارش‌های پاییز دو سال گذشته نسبت به زمستان قابل توجه بود و میزان بارش‌های بهاری از پاییز بیشتر بود و حتی بهار ۹۸ به وقوع سیلابهای مخرب منجر شد اما با توجه به اینکه امسال، پاییز کم بارشی خواهیم داشت روند دوسال ترسالی در حال تغییر است و یک سال آبی بین نرمال تا خشکسالی پیش روست.
کرمی اضافه کرد: از هم اکنون نمی‌توان درباره احتمال خشکسالی شدید اظهار نظر کرد زیرا برای هفت ماه آینده پیش بینی دقیقی نیست اما در بهترین و خوشبینانه‌ترین پیش بینی، ایران سال آبی نرمالی را به لحاظ بارش‌ها خواهد داشت و در بدبینانه‌ترین فرضیه احتمال خشکسالی نیز در سال آبی پیش رو وجود دارد.
لزوم صرفه‌جویی در منابع آب و اعمال سیاست‌های سختگیرانه در کشاورزی
این اقلیم شناس خاطرنشان کرد: خشکیدگی تالاب‌ها و دشت‌ها، وضعیت نامطلوب محیط طبیعی، محدودیت‌ها در کشاورزی و جنبش‌های در سطح خیابان‌ها به دلیل کمبود آب را در دو سال ترسالی اخیر نیز شاهد بودیم زیرا ۳۰ سال خشکسالی انباشته با دو سال ترسالی جبران نمی‌شود و به محض اینکه یک سال نرمال و خشک آغاز شود مشکلات به صورت تشدید شده بازمی گردد چون در این مدت تقاضا برای مصرف آب نیز افزایش یافته است.
کرمی گفت: از این رو سال آینده، سال آبی پرمسئله و پر چالشی پیش رو خواهیم داشت.
استاد دانشگاه برگن نروژ صرفه‌جویی در مصرف منابع آب و اعمال سیاست‌های سختگیرانه در کشاورزی را راهکاری برای جلوگیری از بروز بحران در سال آبی پیش رو دانست و اظهار کرد: از هم اکنون کشاورزان باید توجیه شوند که سال آبی خوبی در پیش نیست و برای کشت و کار طبق برنامه‌ریزی مناسب آمادگی داشته باشند.
وی افزود: کشاورزان باید توجیه شوند؛ اینگونه نباشد که بکارند، ضرر کنند و دولت نیز امکان پرداخت خسارت نداشته نباشد؛ عملاً ضرر و زیان آن مرحله بسیار بیشتر است تا اینکه به کشاورز اعلام شود با توجه به منابع محدود آب محصول نکارد.
مشکل تأمین آب شرب در نقص زیرساخت‌هاست
این استاد دانشگاه در ادامه به تأمین آب شرب اشاره و تصریح کرد: برای تأمین آب شرب شهری با توجه به سرمایه‌گذاری شده، حتی در خشکسالی نیز نباید مشکلی وجود داشته باشد زیرا تأمین آب شرب سه درصد از کل منابع آب است در حالی که میزان بارش‌ها در زمان خشکسالی ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر می‌شود.
وی با بیان اینکه مشکل در حوزه تأمین آب شرب در نقص زیرساخت‌های استخراج، انتقال و تصفیه آب است، ادامه داد: در خوزستان که طولانی‌ترین رودخانه ایران، کرخه، از یک سو و کارون پرآب‌ترین رودخانه ایران از سوی دیگر می‌گذرد، منطقه جلگه‌ای است و هر نقطه که چاه حفر کنید به آب می‌رسید مردم در حاشیه شهر اهواز آب ندارند؛ این مشکل از نبود آب نیست بلکه زیرساخت‌ها در خوزستان پوسیده و قدیمی است.
کرمی افزود: خوزستان پیش از انقلاب توسعه شهری یافت در حالی که بسیاری از استان‌ها و مناطق ایران بعد از انقلاب، همچنین خوزستان سال‌ها درگیر مسائل جنگ بود و پس از جنگ نیز زیرساخت‌های آن تجدید نشده است؛ مردم حاشیه شهر اهواز آب ندارند یا آب آلوده مصرف می‌کنند زیرا زیرساخت‌های مناسب تأمین آب شرب فراهم نشده است.
آب از طبیعت دریغ می‌شود
این اقلیم شناس و کارشناس محیط زیست گفت: سال آبی پیش رو با توجه به کاهش بارندگی‌ها درباره وضعیت طبیعت خوشبین نیستم چراکه متأسفانه آب از طبیعت دریغ می‌شود و به بخش کشاورزی داده می‌شود؛ اولویت دولت تأمین آب روستاییان و کشاورزان است، سدها، مزارع و چاه‌ها سیری ناپذیر است از این رو آبی برای طبیعت نمی‌ماند.
کرمی خاطرنشان کرد: در ترسالی‌ها به طبیعت آبی داده نشد و امسال اگر وارد خشکسالی شویم دیگر آبی نخواهند داد و دولت ناچار است باقی مانده آب طبیعت را نیز رایگان به کشاورزی اختصاص دهد.
استاد دانشگاه برگن نروژ در پاسخ به این پرسش که آیا امسال وضعیت جوی زمین از پدیده النینو (El Niño) وارد چرخه آب و هوایی لالینا (La Niña) می‌شود و کاهش بارش‌ها در پاییز حاصل این تغییرات خواهد بود؟ گفت: براساس پدیده‌های النینو و لالینا نمی‌توان به یک پیش بینی دقیق و واضح درباره وضعیت اقلیمی و میزان بارش سال آینده رسید.
وی ادامه داد: النینو و لالینا وضعیت‌های معمولی در اقلیم هستند و هنوز بشر الگویی ندارد به طور دقیق مشخص کند چه زمانی پدیده النینو یا لالینا بر جو زمین حاکم می‌شود زیرا در دوره‌های اقلیمی متفاوت بوده است.
نمی‌دانیم" النینو و لالینا "چه تأثیری بر اقلیم ایران دارد
کرمی با بیان اینکه این دو، پدیده‌های جوی جدیدی به شمار می‌روند، اظهار کرد: پنج هزار سال پیش نشانه‌ای از هیچ کدام وجود نداشته است، همزمان با انقلاب صنعتی لالینا پدید آمده و پس از آن النینو حاکم شده است، به مرور النینو بیشتر شده و هر هفت یا یازده سال یکبار فعال می شده است در حال حاضر این پدیده یک سال در میان رخ می‌دهد.
این اقلیم شناس افزود: با حاکم شدن النینو متوسط درجه دمای زمین نیم درجه گرم‌تر می‌شود؛ این پدیده افزایش تبخیر، انباشت ابر و افزایش رطوبت و بارش در برخی مناطق و کاهش همزمان بارش را در مناطق دیگر به همراه دارد.
وی به افزایش فعالیت پدیده النینو اشاره و خاطرنشان کرد: در اصطلاح علمی این موضوع به بیش فعالی النینو معروف شده است که از پدیده‌های پیچیده در تغییر اقلیم به شمار می‌رود و بحث‌هایی در خصوص تأثیر النینو و گرمایش زمین بر یکدیگر در جوامع علمی مطرح است.
کرمی با بیان اینکه بی شک پدیده‌های النینو و لالینا بر وضع اقلیم ایران اثرگذار است، گفت: با وجود این هنوز نمی‌دانیم چه تأثیری بر اقلیم دارد زیرا الگویی وجود ندارد.
بین پدیده النینو و کرونا هیچ موضوع قابل اثباتی وجود ندارد
استاد دانشگاه برگن نروژ در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه پدیده جوی النینو با گسترش شیوع انواع بیماری‌های واگیر همراه است، آیا شیوع ویروس کووید- ۱۹ با این پدیده می‌تواند مرتبط باشد یا خیر؟ گفت: پدیده‌های اقلیمی به طور مستقیم ویروس ایجاد نمی‌کنند و گسترش نمی‌دهند اما با تأثیر گذاشتن بر شرایط عمومی محیطی باعث شیوع می‌شود؛ به طور طبیعی اگر در یک منطقه بارش زیادی رخ دهد و مرطوب شود ویروس‌ها ممکن است فرصت تازه ای برای رشد پیدا کنند یا برعکس در مناطقی که دچار کم آبی یا خشکیدگی می‌شود بیماری‌های دیگر امکان رشد پیدا می‌کنند.
این اقلیم شناس و کارشناس محیط زیست افزود: به طور طبیعی النینو بر خلاف لالینا آشوب و بی نظمی ایجاد می‌کند؛ در یک منطقه بارش زیاد رخ می‌دهد و در منطقه دیگر خشکسالی، یا در یک محل طوفان‌ها و رخدادهای اقلیمی از قاعده خارج می‌شوند و بیشتر از قبل رخ می‌دهند. هر کدام از این رخدادهای اقلیمی با خود یک بیماری‌های محیطی را گسترش دهد یا حتی برعکس کنترل می‌کند.
استاد دانشگاه برگن نروژ تصریح کرد: درباره ارتباط بین النینو و بیماری کرونا هیچ موضوع قابل اثباتی وجود ندارد؛ می‌دانیم بیماری کرونا از کجا شروع شده است و خط جغرافیای انتشار آن حمل و نقل هوایی بوده که مستقیم و غیر مستقیم از ووهان به سایر نقاط جهان منتشر شد.
کرمی افزود: این بیماری ارتباط مستقیمی با تحولات اقلیمی ندارد تا امروز نیز خیلی ثابت نشده که عامل اقلیم به عنوان مؤلفه اصلی بر گسترش یا کنترل آن اثر گذار است در عین حال طبق گزارش دانشگاه هاروارد گرمای هوا تا ۲۰ درصد می‌تواند باعث کاهش سرعت انتشار یا همه گیری این ویروس شود.
نظر شما