به گزارش خبرنگار ایمنا، تا چندی پیش علت تعطیلی سینماها و تئاترها در صدر اخبار بود، زیرا با توجه به بازگشایی مشاغل پرخطرتر، سینما و تئاتر که پروتکل‌های بهداشتی سختی برایشان تعریف شده بود بازگشایی نشدند. حال که سالن‌های تئاتر و سینماها بازگشایی شدند جبران خسارت و ضررهای به وجود آمده بحران کرونا که هنوز هم سایه سنگین آن حس می‌شود، بحث این روزهای هنرمندان است. مسئله‌ای اصلی در این بحران این است که باید به دولت تکیه کرد یا با نگاه به بخش خصوصی این مسئله را پشت سر گذاشت.
چندی پیش ستاد مقابله با کرونا، پروتکل‌های چند بندی برای تئاترها تعریف کرد که بر اساس آن تنها به اندازه ۵۰ درصد ظرفیت سالن باید بلیط فروشی انجام شود و تماشاگران یک صندلی در میان و نسبت به ردیف جلو ضربدری بنشینند. همچنین ضدعفونی کردن سالن‌ها و داشتن ماسک و دستکش از موارد ضروری برای تماشا تئاتر است.
در میان گروه‌های مختلف تئاتر، افرادی که در میانه‌های اجرا درگیر شیوع کرونا و تعطیلی تئاتر شدند، بیشتر آسیب را دیدند. سوم اسفندماه سال ۱۳۹۸ روزی بود که دستور تعطیلی تئاترها و سینماها صادر شد و این تعطیلی تا یکم تیرماه ادامه داشت. بسیاری از گروه‌ها با صرف هزینه‌های گزاف مشغول اجرا نمایش در روزهای ابتدایی اسفند بودند و در پی تعطیلی ۱۱۲ روزه سالن‌ها ضرر بسیاری متحمل شدند.
قول‌هایی که محقق نشد
یکی از این گروه‌ها، گروه حبیب نریمانی در اصفهان بود که تئاتر "پریکلس" را در تماشاخانه ماه اصفهان بر روی صحنه داشت. این تئاتر پس از تنها پنج شب اجرا مجبور به تعطیل کردن اجراها شد.
حبیب نریمانی در این خصوص به خبرنگار ایمنا گفت: تئاتر خصوصی هزینه را از جیب خودش می‌دهد و هیچ مکان دولتی آن را حمایت نمی‌کند. هزینه اجرای تولیدکننده شخصی باید به سیستم برگردانده شود تا آن تئاتر دچار ضرر و زیان نشود.
وی افزود: گروه تئاتر ما به علت شیوع ویروس کرونا و تعطیلی اجرای "پریکلس" ضرر بیشتری نسبت به دیگر گروه‌های تئاتر متضرر شد؛ زیرا تنها پنج اجرا بر روی صحنه رفتیم و حتی هزینه پوستر و تراکت را باز نیافتیم. به همین دلیل زمانی که متوجه زمزمه بازگشایی تئاتر شده‌ایم، برای جبران ضرر و زیان این چند ماه تعطیلی تقاضا برای زمان تمرین و اجرای مجدد را داشته‌ایم.
این کارگردان تئاتر ادامه داد: در بحران کرونا قول جبران خسارت داده شد، اما هیچ اتفاقی رخ نداد. برای جبران خسارت در سامانه‌ای که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد فرم پر کرده و کد رهگیری گرفتم، اما هیچ خبری از حمایت نیست.
در این سرزمین به هنر بها داده نمی‌شود
وی با گلایه از نوع نگاه دولت به تئاتر، تصریح کرد: رئیس جمهور در رابطه با موسیقی و سینما صحبت می‌کند، اما در رابطه با تئاتر که مادر هنرها است صحبتی نمی‌کند. نمی‌دانم چرا در این سرزمین به هنرمند بها داده نمی‌شود و تئاتر را یک شغل محسوب نمی‌کنند. در دنیا هنر تئاتر یکی از اصلی‌ترین و قدیمی‌ترین شغل‌ها است و هنرمندان این رشته از یونان باستان تاکنون شخصیت‌های ماندگاری در نمایش‌ها خلق کرده‌اند.
نریمانی با بیان اینکه، "در این سرزمین به هنر بها داده نمی‌شود و اثر هنرمند بی‌ارزش است" تاکید کرد: نباید فراموش کرد که در دوران قرنطینه آثار هنرمندان تنها سرگرمی برای مردم بود. تئاتر، سینما و حتی کنسرت مکانی است که می‌توان کنترل بهتری نسبت به سایر مکان‌های مانند رستوران و شهربازی دیگر داشت، اما دلیل کم‌لطفی‌ها نسبت به این حوزه مشخص نیست.
این هنرمند تئاتر با اشاره به مشکلات بیمه هنرمندان در زمان شیوع ویروس کرونا، گفت: سال گذشته ۲۶۰ هزار تومان حق بیمه در صندوق اعتباری هنر بود، در حالی که الان هزینه بیمه ۳۱۰ هزار تومان شده است. این در حالی است که پیش تر قول‌هایی مبنی بر عدم افزایش حق بیمه برای سال ۱۳۹۹ داده شده بود و این برای هنرمند فاجعه است. هنرمند باید تسلی خاطر داشته باشد تا بتواند فضای فرهنگی جامعه را پیش ببرد، اما با این ذهن آشفته چگونه امکان پذیر است؟
اجرای تئاتر در این شرایط می‌صرفد؟
یکی از پیش شرط‌های اجرای تئاتر فروش تنها ۵۰ درصد از ظرفیت سالن نمایش است. در شهرهایی چون اصفهان سالن‌های تئاتر معمولاً محدود هستند و صندلی‌های پر شماری ندارند. در این شرایط اجرای تئاتر به نظر چندان به صرفه نمی‌آید ضمن اینکه در ابتدای امر برای جلب اعتماد مخاطبان باید راهکارهایی نظیر تخفیف در فروش بلیط و یا در اختیار قرار دادن رایگان ماسک، در نظر گرفته شود.
نریمانی دراین‌باره توضیح داد: جلب اعتماد تماشاگر در ابتدا بازگشایی تئاترها از اهمیت زیادی برخوردار است، چراکه مخاطب باید بداند بعد از یک وقفه چندماهه اکنون شرایط محیا و پروتکل‌های بهداشتی رعایت شده و می‌تواند در کمال آرامش بدون هیچ دغدغه‌ای به تماشای تئاتر بنشیند.
این تهیه کننده تئاتر گفت: بر فرض که مخاطب با استفاده از ترفندهایی مانند تخفیف، جذب تماشای تئاتر شده؛ در این شرایط اگر تأمین هزینه‌های بهداشتی مانند ماسک و دستکش و محلول‌های ضدعفونی بر دوش تهیه کننده بیافتد فاجعه رخ می‌دهد.
نریمانی خاطرنشان کرد: در بستر خصوصی تئاتر بحث کیفیت اهمیت دارد و برای بهتر شدن اثر هنری تمام تلاش صورت می‌گیرد تا بهترین اجرا بر روی صحنه برود و فروش خوبی حاصل شود با این اوصاف در سیستم خصوصی اگر هزینه‌های بهداشتی اضافه شود آن را کجای دلمان بگذاریم، چقدر باید بلیط فروخت تا بتوان هزینه تبلیغات، دستمزد و وسایل بهداشتی را تأمین کرد؟
بازگشایی سالن‌های تئاتر و سینماها به تلطیف فضای تلخ به بار برآمده از بحران کرونا در جامعه کمک می‌کند، اما داستان بازگشایی مشاغل پرخطرتر بسیار زودتر از سینماها و تئاترها برای هنرمندان، سینما داران، تهیه کنندگان و هنردوستان سوال برانگیز شده که نکند ماجرایی پشت تعطیلی‌ها وجود دارد. با این حال سالن‌های تئاتر و سینما از یکم تیرماه بازگشایی شدند و با توجه به پروتکل‌های بهداشتی کار سختی برای درآمدزایی و جلب اعتماد مخاطبان خواهند داشت. در این شرایط باید منتظر ماند و دید که آیا استقبال از اجراها می‌تواند خسارات وارد شده به تئاتر را جبران کند یا خیر.
نظر شما