به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، هم‌چون ماه که سالانه کمی (حدود ۳.۸ سانتی‌متر) از زمین فاصله می‌گیرد، قمرهای سایر سیارات نیز رفتاری مشابه نسبت به میزبان خود دارند. دلیل این فاصله گرفتن این است که با چرخیدن یک قمر در مدارش، گرانش آن روی سیاره میزبان اثری کششی می‌گذارد که باعث می‌شود در لحظه عبور قمر، یک برآمدگی موقت روی سطح سیاره ایجاد شود. به مرور زمان انرژی ایجاد شده در اثر این برآمده‌شدن و فرورفتن‌ها، از سیاره به قمر منتقل شده و باعث فاصله گرفتن آن می‌شود.
تیتان (Titan)، دومین قمر بزرگ منظومه شمسی و یکی از ۸۲ قمر سیاره زحل است که تا مدت‌ها دانشمندان تصور می‌کردند با سرعت پایینی در حال دور شدن از سیاره میزبان خود است. بررسی‌های اخیر داده‌های فضاپیمای کاسینی حاکی است که تیتان با سرعتی صد برابر فراتر از تصورات قبلی دانشمندان در حال رانش است و باعث می‌شود این قمر سالانه ۱۱ سانتی‌متر از زحل دور شود. این کشف غافلگیرکننده نقش بسزایی در یافتن پاسخ سوالات قدیمی مربوط به چگونگی شکل گرفتن حلقه‌های زحل و سیستم اقمار آن دارد، زیرا با وجود آگاهی از سن چهار میلیارد و ۶۰۰ میلیون ساله این سیاره هنوز ابهامات فراوانی پیرامون اجرامی که در اطراف آن در گردش هستند، وجود دارد.
درحال‌حاضر تیتان یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار کیلومتر از زحل فاصله دارد و کشفیات جدید نشان می‌دهد رانش آن زمانی آغاز شده که در فاصله‌ای بسیار کمتر از این میزان قرار داشته است. بنابراین می‌توان گفت مجموعه فعلی زحل، حلقه‌ها و اقمار آن بسیار سریع‌تر از تصورات پیشین گسترش یافته است. این نتیجه‌گیری بخش مهمی از معمای بحث‌برانگیز سن این مجموعه و چگونگی شکل‌گیری اقمار آن را حل می‌کند. علاوه بر این یافته‌های اخیر نظریه جدیدی تحت عنوان "نظریه جیمز فولر" که توضیح‌دهنده چگونگی تأثیرگذاری سیارات بر مدار قمرهای خود و پیش‌بینی‌های مربوط به حرکت و رانش آن‌ها است را کاملاً تأیید می‌کند.
در طول ۵۰ سال اخیر، دانشمندان برای تعیین سن اقمار موجود در منظومه شمسی و تخمین میزان رانش آن‌ها از سیارات میزبان از همان فرمولی بهره برده‌اند که برای تعیین موقعیت ماه و زمین از آن استفاده شده است. در این فرمول‌ها ساختارهایی هایی مانند زحل که دارای ده‌ها قمر ریز و درشت گوناگون هستند، سرعت دور شدن قمرهای بیرونی هم‌چون تیتان، بسیار آرام در نظر گرفته می‌شود، چراکه آن‌ها از مرکز ثقل سیاره خود بسیار دورتر هستند. با این حال چهار سال پیش در تحقیقاتی منتهی به ارائه "نظریه فولر" این نظر کاملاً نفی شد.
نظریه فولر پیش‌بینی کرد که قمرهای خارجی می‌توانند همان میزان از سیارات میزبان خود فاصله بگیرند که اقمار داخلی از آن‌ها دور می‌شوند؛ چرا که این اقمار در مدارهای متفاوتی قرار گرفته‌اند که با نوعی نوسان خاص سیاره‌ای پیوند دارند؛ مدارهایی که آن‌ها را به قسمت‌های خارجی هدایت می‌کنند. دستیابی به این نتایج به کمک ترسیم تصاویر دریافتی از فضاپیمای کاسینی و ردیابی موقعیت تیتان و همچنین بررسی داده‌های رادیویی جمع‌آوری‌شده توسط این فضاپیما در فاصله سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ انجام گرفته است.
فضاپیمای کاسینی، یک مدارگرد فضایی پژوهشی به همراه کاوشگر هویگنس بود که پیش از پایان مأموریت خود در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۷ به مدت ۱۳ سال زحل و اقمار آن، خصوصاً تیتان را بررسی و اطلاعات مفیدی از سطح آن به زمین ارسال کرد.
نظر شما