مجتبی رفیعیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: تاب آوری مفهومی کلی است که از سال ۱۹۹۰، مطرح شده است، اما تاب آوری به صورت سیستماتیک، به عنوان مفهومی که بتواند زمینه را برای افزایش میزان پایداری شهرها فراهم و شهری متعادل را پشتیبانی کند، نزدیک به سه دهه بوده که در ادبیات متون برنامه ریزی و توسعه شهری وارد شده است.
وی افزود: تاب آوری چهارچوبی است برای اینکه شهرها در مقابل اتفاقات پیش بینی نشده و در مقابله با بحران‌هایی که ممکن است تاریخی بوده یا در حال حاضر به وجود آمده باشد، مقاومت کنند.
دانشیار گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه تاب آوری آستانه تحمل شهر را در کلانشهرها و شهرهایی که آستانه بحران در آنها بالا است بالا می‌برد، عنوان کرد: تاب آوری آستانه کاربری شهر و زیرساختها، آستانه تاب آوری اجتماعی؛ الگوها، هنجارها و نگرش‌ها را به نوعی تحت تأثیر قرار می‌دهد و مقاومت اقتصادی شهر را در مقابل رکود بالا می‌برد.
رفیعیان خاطرنشان کرد: زمانی که صحبت از تاب آوری می‌شود، منظور شوک‌های محیطی و لحظه‌ای وارد شده به نظام شهری است که خارج از توان لحظه‌ای شهر است و موجب فروپاشی عملکردها و فعالیت‌هایی می‌شود که به صورت معمول در شهر انجام می‌شود.
وی افزود: زمانی که مفهوم تاب آوری در حوزه شهری وارد شد، بیشتر در سطح کلی مطرح بود اما به تدریج که زمینه بروز و حضور مفهوم تاب آوری در مدیریت و توسعه شهری فراهم شد، ابعاد این مفهوم نیز گسترده‌تر شد و اجزای یک سیستم شهری که به نوعی سلول‌های تشکیل دهنده شهر هستند نیز مورد توجه بیشتری قرار گرفت.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه محلات به عنوان سلول‌های اجتماعی، سلول‌های مکانی و سلول‌های حیات شهروندی مورد توجه بیشتری قرار گرفتند، ادامه داد: بر این مبنا شهری می‌تواند تاب آور باشد و بهترین واکنش را در مقابله با بحران‌ها و فشارهای آنی، ضعف‌ها و تأثیرات محیط بیرونی داشته باشد که اجزای تاب آور نیز در درون خودش داشته باشد.
رفیعیان تاکید کرد: این اجزا باید بتواند ظرفیت لازم را برای شهر در بعد زیست محیطی و اجتماعی فراهم کند تا پایداری لازم ایجاد شود، یک شهر هنگامی می‌تواند به معنای واقعی تاب آور باشد که عناصر و ساختارهای تاب آور در درون آن به خوبی وجود داشته باشد و محلات شهر جزئی از این ساختارهای تاب آور است.
تفاوت تاب آوری شهری با تاب آوری محلات
وی افزود: وقتی صحبت از تاب آوری شهری می‌شود بیشتر منظور سیستم‌های نگه دارنده، پشتیبان و کلان حیات شهری از جمله اقتصاد کلان شهری، سیستم ارتباطی و حمل و نقلی شهر و سیستم‌های حرکت درون فضایی شهر است اما وقتی به سمت تاب آوری محلات شهر حرکت می‌کنیم، اجزا خرد می‌شود و مفاهیم کلی حوزه شهر در این مقیاس چندان معنا پیدا نمی‌کند.
دانشیار گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس گفت: وقتی نگاه خود را به سمت محلات شهر سوق می‌دهیم، ارزش اجتماعی محلات افزایش پیدا می‌کند و تاب آوری اجتماعی در کنار تاب آوری کالبدی اهمیت پیدا می‌کند، مفاهیمی مثل انسجام اجتماعی، میزان مشارکت، همبستگی و سرمایه اجتماعی در حوزه تاب آوری محلات شهر مفهوم پیدا می‌کند.
نظر شما