به گزارش خبرنگار ایمنا، سه مقوله پول، ارز و بانکداری از جمله مهم‌ترین مباحث موجود در علم اقتصاد است و فهم آن در دنیای امروز یکی از نیازهای بشر محسوب می‌شود. در همین راستا، فردریک میشکین، یکی از سرشناس‌ترین اقتصاددانان آمریکایی، کتابی را به رشته تحریر درآورده که به کوشش علی جهانخانی و علی پارسائیان به فارسی برگردانده شده است و بخشی از مناسب‌ترین مطالب آن را در سلسله خلاصه کتابهای اقتصادی بیان خواهیم کرد.
در این بخش به ادامه مبحث ارز و تأثیر شرایط اقتصادی بر آن پرداخته می‌شود. پیشتر گفته شد که تغییرات نرخ ارز می‌تواند بر قیمت کالاهای صادراتی و وارداتی اثر بگذارد بنابراین نرخ ارزهای خارجی به ویژه دلار از اهمیت قابل توجهی در اقتصاد برخوردار است. از طرفی در بلندمدت چهار عامل عمده بر نرخ ارز اثر خواهد داشت. این عوامل عبارتند از سطح نسبی قیمت‌ها، تعرفه و حقوق گمرکی، ترجیح دادن و یا برتر شمردن کالاهای دخالی در برابر کالاهای خارجی و بهره‌وری. در بخش گذشته تأثیر بازده مورد انتظار سپرده‌های داخلی و خارجی بر نرخ ارز که جزو عوامل مؤثر در کوتاه مدت به شمار می‌رود شرح داده شد بنابراین در این بخش به بررسی شرط بهره یکسان پرداخته می‌شود.
در حال حاضر در دنیای زندگی می‌کنیم که سرمایه‌ها به راحتی می‌توانند جابه‌جا شوند و بنابراین افراد خارجی می‌توانند به آسانی دارایی‌های آمریکایی مانند سپرده‌های دلاری و آمریکایی‌ها نیز می‌توانند سپرده‌های فرانکی (فرانک فرانسه) را خریداری کنند. از آنجا که سپرده‌های موجود نزد بانک‌های آمریکایی و غیرآمریکایی دارای ریسک و قدرت نقدشوندگی یکسانی هستند و هیچ مانعی نیز برای جابه‌جایی سرمایه وجود ندارد، می‌توان به شیوه‌ای معقول فرض کرد که این سپرده‌ها جایگزین‌های کاملی برای یکدیگر هستند به عبارت دیگر این سپرده‌ها مطلوبیت یکسانی دارد.
در چنین شرایطی اگر سرمایه بتواند به راحتی جا به جا شود، پول‌های کشورهای مختلف (سپرده‌های بانکی) جایگزین کاملی برای یکدیگر باشد و بازده مورد انتظار سپرده‌های دلاری از سپرده پول‌های خارجی بیشتر باشد، هر دو گروه آمریکایی‌ها و خارجی‌ها علاقه بیشتری برای داشتن سپرده‌ای دلاری از خود نشان می‌دهند و تمایل کمتری برای خرید سپرده‌های غیر دلاری خواهند داشت. عکس این موضوع نیز صادق است. اگر بازده مورد انتظار سپرده‌های خارجی از سپرده‌های دلاری بیشتر باشد، هر دو گروه آمریکایی‌ها و خارجی‌ها تمایل بیشتری برای داشتن سپرده‌های غیردلاری خواهند داشت و علاقه زیادی برای سپرده‌های دلاری از خود نشان نمی‌دهند.
در نتیجه برای اینکه میزان عرضه هر دو پول حفظ شود، بازده مورد انتظار آن‌ها نباید از همدیگر متفاوت باشد، یعنی بازده مورد انتظار نسبی باید برابر با صفر باشد. به این رابطه شرط یکسان بودن بهره می‌گویند که بیانگر این موضوع است که نرخ بهره پول رایج کشور برابر است با نرخ بهره پول‌های خارجی منهای افزایش ارزش مورد انتظار پول رایج کشور.
این رابطه را می‌توان به صورت شهودی نیز بیان کرد. در این صورت نرخ بهره پول رایج کشور برابر است با مجموع نرخ بهره پول‌های خارجی و افزایش ارزش مورد انتظار پول خارجی. اگر نرخ بهره پول رایج کشور از نرخ بهره پول خارجی بیشتر باشد بدین معنی است که انتظار می‌رود ارزش پول خارجی افزایش یابد تا بتواند کم بودن نرخ بهره خارجی را جبران کند. برای مثال اگر نرخ بهره پول رایج کشور ۱۵ درصد و نرخ بهره پول خارجی ۱۰ درصد باشد، نشان دهنده این موضوع خواهد بود که انتظار می‌رود ارزش پول خارجی به مقدار پنج درصد افزایش پیدا کند یا به عبارت دیگر انتظاراتی برای کاهش پنج درصدی ارزش پول رایج کشور وجود خواهد داشت.
از چندین زاویه می‌تون به شرط یکسان بودن بهره نگاه کرد. نخست، باید به این واقعیت توجه کرد که شرط یکسان بودن بهره این است که بازده مورد انتظار هر دو پول (پول رایج کشور و پول خارجی) یکسان باشد. در این شرایط سپرده‌های دلاری و غیردلاری زمانی مورد تقاضای سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرند که نرخ ارز به گونه‌ای تعیین شود که نرخ بازده مورد انتظار سپرده‌های دلاری و غیردلاری یکسان شود.
در بررسی تغییرات نرخ ارز مشخص شده است که عواملی مانند سطح نسبی قیمت‌ها، قوانین گمرکی، سهمیه بندی واردات، تقاضا برای واردات، تقاضا برای صادرات و بهره‌وری (البته به صورت نسبی) بر نرخ ارز مورد انتظار در آینده اثرگذار است.
نظریه خنثی بودن پول
یکی از موضوعات اصلی در تئوری پول، خنثی بودن پول است که این مسئله را بیان می‌کند که در بلندمدت، اگر عرضه پول به میزان یک درصد افزایش پیدا کند، در همان دوره زمانی، سطح قیمت‌ها هم یک درصد افزایش خواهد یافت بنابراین این رخداد بر عرضه واقعی پول و سایر متغیرهای اقتصادی مانند نرخ بهره هیچ اثری نخواهد داشت. تئوری خنثی بودن پول بیانگر این موضوع است که در بلندمدت افزایش عرضه پول به تغییر نرخ بهره سپرده‌های داخلی منجر نخواهد شد در نتیجه در بلندمدت نرخ بهره به سطح پیشین باز می‌گردد. این پدیده به نام تغییرات غیرعادی نرخ ارز شهرت دارد و از این جهت حائز اهمیت است که می‌توان به وسیله آن نوسانات شدید نرخ ارز را توجیه کرد.
خلاصه‌های بیشتر را از اینجا بخوانید:
نظر شما