به گزارش خبرنگار ایمنا، بحران کرونا و تبعات آن از دید بسیاری کارشناسان در تاریخ بشر بی سابقه بوده و اگرچه در ظاهر این پدیده، بحرانی بهداشتی است، اما تاثیرات بسیاری بر ابعاد انسانی، اقتصادی و سیاسی داشته است. طبق سنوات گذشته انتظار می‌رفت پس از انتخابات مجلس، کشمکش‌های جناح‌های سیاسی به اوج رسیده و گروه‌های سیاسی نسبت به نتایج انتخابات و همچنین عملکرد مجلس دهم واکنش‌های متفاوتی داشته باشند، شیوع بیماری کرونا باعث شد این شرایط بعد از انتخابات به حداقل رسیده و عملکرد انتخابات محور احزاب را به چالش کشید.
در شرایط فعلی کشور که خبری از جنجال‌های سیاسی نیست و همه با همدلی و همگرایی در راه شکست کرونا تلاش می‌کنند، احزاب می‌توانند با کمک به دولت و مجلس برای همفکری جهت ارائه طرح و لوایح مربوط به تقویت معیشت مردم، شرایط بهتری را برای آینده کشور رقم بزنند. افشین فرهانچی، قائم مقام حزب اراده ملت ایران معتقد است عدم ارتباط مستقیم احزاب با توده مردم در همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ موجب شده، این جریانات نتوانند در این دوران نقش آفرینی کنند در نتیجه ضعیف شده‌اند. آنچه در ادامه می‌آید گفت و گوی خبرنگار ایمنا با وی در خصوص تأثیر شیوع کرونا بر فضای سیاسی کشور و نقش احزاب در دوران پساکرونا است:
شیوع بیماری کرونا چه تأثیری بر فضای سیاسی کشور گذاشته و تا چه میزان توانسته باعث کاسته شدن کشمکش‌های سیاسی شود؟
بحران کرونا به طور مستقیم تأثیر شگرف و واضحی بر فعالیت احزاب نگذاشته، اما با توجه به اینکه زمان شیوع این بیماری با انتخابات مجلس همراه بود، باعث شد تنش‌هایی که معمولاً بعد از انتخابات‌ها رخ می‌داد و تا مدت‌ها فضای سیاسی را درگیر خود می‌کرد از میان برود. با توجه به بحران کرونا لازم بود دولت به صورت یکپارچه، متمرکز و منسجم تمام نیروهای خود را برای مقابله با شیوع این بیماری بسیج کند و هر دو جناح سیاسی کشور نیز به صورت یک توافق نانوشته تصمیم گرفتند حملات انتقالی خود را به دولت و بخش اجرایی کشور که درگیر مقابله با این بحران بود متوقف کنند؛ بنابراین در عمل با کاهش تنش‌ها در فضای سیاسی کشور روبرو بودیم.
در دوران شیوع بیماری کرونا فضای سیاسی آرام تر بود اما با توجه به اینکه شیوع کرونا مسائل و مشکلات جدیدی را ایجاد کرده و عملاً دولت را با مشکلات عمیقی روبرو کرده است، با پایان یافتن این بحران در کشور بخشی از تنش‌ها و جدل‌های سیاسی به صحنه سیاسی ایران باز خواهد گشت.
وظایف احزاب در دوران پساکرونا چیست؟
با توجه به اینکه قبل از شیوع بیماری کرونا در کشور، مبحث انتخابات مطرح بود و جناح اصلاح طلب به دلایلی نتوانست پیروز انتخابات باشد، مقوله بازسازی جناحی اصلاح طلبان بسیار مهم است.
کرونا نشان داد که در مدیریت بحران‌ها با مشکلات زیادی روبرو هستیم. اصلاح طلبان در تلاش هستند فعالیت خود را با بازسازی خرابی‌های دوران شیوع کرونا شروع کنند. در صورتی که علائم و نشان‌هایی دیده می‌شود که شکاف‌های داخلی جناح اصلاح طلب زیاد شده و آنها چون فرصت زیادی تا انتخابات ریاست جمهوری ندارند، باید هرچه سریع‌تر برای رفع آن راهکاری بیندیشند. از طرف دیگر علائم و نشانه‌هایی نیز دیده می‌شود که ممکن است گروه‌هایی که به اصلاح طلبان نزدیک هستند تصمیم بگیرند از ادامه همکاری با جریان اصلاحات کنارگیری کرده و با سازوکار معین خود وارد فعالیت در دوران پساکرونا شوند.
مهمترین مسئله‌ای که جناح اصولگرا در این مدت با آن درگیر بوده، تعیین ریاست مجلس و تعیین گزینه اصلح برای ریاست جمهوری است. آرامش سیاسی این جناح به دلیل قدرت سیاسی زیاد در این دوره و مشکلات کمتری که با آن روبرو هستند، بود اما شکاف‌های میان احزاب این جریان نیز بسیار عمیق شده است. در انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ شکاف‌های عمیق درون این جریان بیشتر نمایان شد؛ جریان اصولگرا در سال ۸۴ با توجه به اینکه اصلاح طلبان در قدرت بودند برای مقابله مشترک با آنها بسیج شدند، اما اکنون که مجدداً در قدرت هستند شکاف‌های عمیقی در این جناح مشاهده می‌شود.
احزاب در پساکرونا چه اقداماتی را می‌توانند در جهت بازگشت کشور به روال عادی انجام دهند؟
فرض بر این گرفته می‌شود وقفه یا شکافی بین فعالیت‌های احزاب قبل و بعد از شرایط همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ ایجاد شده است. البته معتقدم شکاف گسترده‌ای میان فعالیت‌های احزاب قبل و بعد از این شرایط رخ نداده؛ با انجام آسیب شناسی از احزاب متوجه می‌شویم که آنها در دوران شیوع کرونا بسیار ضعیف شدند زیرا با توده مردم به شکل مستقیم رابطه ندارند. در شرایط شیوع کووید ۱۹ تیم‌هایی که قدرت اجرایی داشتند مانند دولت و سمن‌هایی که با مردم ارتباط دارند نقش آفرینی کردند؛ اما احزاب هیچ یک این ارتباطات را نداشتند بنابراین در دوران بحران کرونا ضعیف شدند؛ اگر به رسانه‌های احزاب فعال کشور نگاه کنید طی دو ماه و نیم اخیر بسیار کم کار بودند زیرا ماهیت احزاب تنها جدل‌های سیاسی و تلاشی بوده که برای کسب قدرت می‌کردند. طی این مدت با توجه به شرایط چون این دو فاکتور حذف شده عملاً احزاب نقش آفرینی نکردند در حالی که در حکومت‌های دموکراتیک، بحران‌ها فرصت مناسبی برای نقش آفرینی احزاب است تا به گروه‌های محلی و اصنافی که دچار مشکل شدند کمک کنند. همچنین فعالیت‌هایی در زمینه آموزش و اطلاع رسانی داشته باشند. قطعاً احزابی که در حال حاضر به دنبال فعالیت واقعی هستند بلافاصله بعد از پایان کرونا باید دست به بازسازی جریان خود بزنند و خود را جامعه محورتر کنند.
آیا احزاب می‌توانند در زمینه کمک به مناطق محروم و مردم آسیب دیده ایفای نقش کنند؟
با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری به نظر می‌رسد جریان‌های صلاح طلب فرصتی برای بازسازی کشور ندارند، متأسفانه طی این فرآیند دعوای قدرت در ایران تکرار می‌شود و احزاب شانس تقویت ارتباط خود با جامعه مدنی را از دست خواهند داد. انتظار می‌رفت با توجه به شکست اصلاح طلبان در انتخابات مجلس، این جریان از فرصت استفاده کند، به جامعه مدنی نزدیک تر شود، به مناطق محروم کمک و در حوزه‌های محلی و منطقه‌ای فعالیت کنند اما بحران کرونا این فرصت را از این جناح گرفت، بعد از آن طبیعتاً کسانی که پیروز انتخابات ریاست جمهوری و شورا هستند در این زمینه فعال می‌شوند و احزاب اصلاح طلب نمی‌توانند از فرصتی که بعد از انتخابات به وجود آمده برای ارتباط با جامعه مدنی استفاده کنند.
نظر شما