به گزارش خبرنگار ایمنا، نیاز انسان به راهنمایی و مشورت با دیگران در تصمیم گیری، انتخاب و بکارگیری راه حل‌های مناسب در زندگی، بر کسی پوشیده نیست به خصوص در سنینی که فرد ناچار به انجام انتخاب‌های مهمی است، بیشتر موفق نشدن‌ها، شکست و در نیمه راه ماندن‌ها، ناشی از نداشتن اطلاعات کافی در زمینه موضوع و انجام انتخاب‌های نادرست است.
مشاوره و راهنمایی کمک قابل توجهی به انجام اقدامات درست و مناسب خواهد داشت و از خطا رفتن راه‌ها و تصمیمات انتخابی جلوگیری می‌کند. مشاوره در همه جوامع بشری مطرح بوده و انسان‌ها به نوعی خود را محتاج مشاوره با دیگران دانسته‌اند. امروزه به سبب ویژگی‌های خاص خود، ضرورت توجه به مشاوره در دنیای کنونی از اهمیت بسزایی برخوردار است به گونه‌ای که در کنار تخصصی شدن علوم، مشاوره نیز به صورت یک علم حیاتی درآمده است.
روانشناسی و مشاوره دو رشته مجزا هستند که در زمینه سلامت روان فعالیت می‌کنند. مشاوران معمولاً در زمینه مشکلات رایج زندگی نظیر مسائل تحصیلی، کاری و ازدواج راهنمایی‌های علمی به افراد ارائه می‌دهند. روانشناسان علاوه بر ارائه خدمات مرتبط با مشاوره در مسائل عمیق‌تر و دشوارتری نیز وارد می‌شوند. درمان اختلالاتی نظیر افسردگی، اضطراب، کمک به بهبود مشکلات شخصیتی و انجام تست‌ها و ارزیابی‌های روانی از جمله خدمات روانشناسان هستند. شاخه‌هایی نظیر زوج درمانی، خانواده درمانی و درمانگران بالینی کودک از جمله روانشناسانی هستند که به طور تخصصی در حوزه‌های مذکور فعالیت می‌کنند.
به منظور اطلاع از آخرین وضعیت فعالیت روانشناسان و مراکز مشاوره در استان اصفهان با سالار فرامرزی، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره استان اصفهان گفت‌وگویی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.
سازمان نظام روانشناسی استان اصفهان از چه سالی آغاز بکار کرد؟
سازمان روانشناسی و مشاوره کشور در سال ۸۲ تأسیس شد، شعب استانی این سازمان نیز همان سال آغاز تحت عنوان شورای نظام روانشناسی و مشاوره استان شکل گرفت و قرار شد که شوراهای استان روی فعالیت‌های حرفه‌ای و صنفی روانشناسان و مشاوران نظارت کنند. رسالت اصلی تشکیل سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ساماندهی فعالان این حوزه بود.
پروانه اشتغال حرفه‌ای روانشناسان چه اختیاراتی را برای فعالیت آنها مهیا می‌کند؟
پروانه اشتغال حرفه‌ای به این معنی است که فعالیت یک روانشناس و مشاور در یک مرکز یا بیمارستان یا به تنهایی در مطب سطح شهر با صدور این پروانه امکان پذیر است. اما سازمان نظام روانشناسی استان در خصوص این مساله و صدور پروانه اشتغال حرفه‌ای به روانشناسان، واگذاری مجوز مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره به افراد واجد شرایط لازم را نیز اعمال کرد.
با انجام این ساماندهی‌ها اکنون چه تعداد روانشناس حرفه‌ای و مرکز خدمات روانشناسی در استان فعال است؟
اولین قدمی که سازمان نظام روانشناسی استان برداشت این بود که روانشناسان و مشاورانی که صلاحیت‌های لازم را دارند پروانه اشتغال حرفه‌ای و شماره نظام روانشناسی و مشاوره را برای فعالیت‌های حرفه‌ای دریافت کنند. اکنون مطابق این برنامه تعداد روانشناسان و مشاورانی که دارای پروانه اشتغال حرفه‌ای هستند در استان اصفهان حدود ۷۰۰ نفر است همچنین علاوه بر این افراد ۳۰ مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره نیز با مجوز سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ارائه خدمات می‌کنند در این مراکز بیش از سه نفر روانشناس و مشاور فعالیت دارند.
فرایند صدور مجوز برای راه اندازی مراکز مشاوره به چه صورت است؟
در حال حاضر چهار دستگاه سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، سازمان بهزیستی، سازمان ملی جوانان و قوه قضائیه (صدور مجوز مرکز مشاوره خانواده) نسبت به صدور مجوز مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره در استان اقدام می‌کنند. باید در همه این مراکز روانشناسان و مشاورانی فعالیت کنند که دارای پروانه اشتغال حرفه‌ای باشند. چنانچه اشخاصی بدون شماره نظام روانشناسی در این مراکز فعالیت کنند متخلف محسوب می‌شوند.
نظارت بر عملکرد مراکز روانشناسی چگونه است؟
دو نوع نظارت اصلی بر روی این مراکز وجود دارد، اول اینکه دستگاه صادر کننده مجوز مرکز باید روی مراکز نظارت داشته باشد و نظام روانشناسی نیز بر روی فعالیت حرفه‌ای و صنفی همه روانشناسان و مشاوران نظارت کند در هر مکانی این روانشناسان مشغول به فعالیت باشند این نظارت‌ها ضروری است. اکنون در شرف پلمب هشت مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره دارای تخلف هستیم و امیدواریم به زودی دستگاه قضائی این کار را انجام دهد.
تخلفات این مراکز چه مواردی بوده است؟
بیشترین تخلف این مراکز نداشتن مجوز است، دومین تخلف این است که افرادی در این مراکز کار می‌کنند که صلاحیت‌های لازم را ندارند و روانشناس و مشاور نیستند و سومین تخلف اینکه مبالغی که این مراکز از مردم دریافت می‌کنند، تعرفه‌هایی غیر عادلانه و غیر منصفانه و خارج از عرف است.
سالانه چه تعداد روانشناس در استان اصفهان فارغ التحصیل می‌شوند؟
آمار دقیقی از آنها نداریم اما در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا آمار بالایی را داریم و در سطح استان بالغ بر تعداد ۲۰۰ نفر فارغ التحصیل حوزه روانشناسی و مشاوره داریم.
با توجه به شرایط بحرانی کرونا طی ماه‌های اخیر سازمان نظام روانشناسی چه اقدامات مقابله‌ای را در دستور کار داشته است؟
در این مدت بعضی از مراکز به طور کامل تعطیل شدند و هیچ خدمتی را ارائه نکردند اما تعدادی از مراکز هم به صورت آنلاین و تلفنی خدمات مشاوره را به مراجعه کنندگان ارائه کردند. بعد از تعطیلی به علت شیوع ویروس کرونا فعالیت مجدد مراکز روانشناسی و مشاوره از هفته چهارم فروردین ماه آغاز شد و این مراکز ملزم شدند که با ثبت در سامانه اصناف در وزرات بهداشت و رعایت پروتکل‌های مربوطه فعالیت خود را آغاز کنند و اکنون این مراکز به شکل حضوری در حال ارائه خدمات به مردم هستند.
در این شرایط بحرانی مسائل و مشکلات روانشناختی زیادتری را درون خانواده‌ها و حتی در سطح جامعه پیدا کردیم. مردم خلق پایینی دارند و به طور طبیعی دچار اضطراب و نگرانی و تنش شدند. خانواده‌ها هم با تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و مشاغل مشکلات اقتصادی، روانی و اجتماعی پیدا کردند؛ مجموع این شرایط باعث افزایش سه برابری تماس‌های تلفنی با اورژانس شد. این اتفاق به این معنی است که خشونت‌های خانگی و تنش‌های خانوادگی قبلاً در خانواده وجود داشته و بحران کرونا باعث تشدید بروز این موارد شده است. یعنی خانواده‌ها شرایط تنش زایی را داشتند اما سرگرم کار، مدرسه، دانشگاه و جامعه بوده و به نوعی از محیط خانه دور بودند و اکنون در دوران قرنطینه در محیط خانه هستند و بحران کرونا باعث بروز همه این تنش‌ها شد.
سازمان نظام روانشناسی استان در خصوص کاهش این موارد و مقابله با افزایش خودکشی‌ها با بروز بحران کرونا چه فعالیت‌هایی را انجام داد؟
سازمان بهزیستی به عنوان یک دستگاه حاکمیتی موظف به پیگیری این موارد است. نظام روانشناسی و مشاوره صرفاً در این مراحل وظیفه آگاهی بخشی و اطلاع رسانی را از طریق رسانه‌های اجتماعی و ارائه جزوه‌های آموزشی بر عهده دارد. در زمینه مشکلات روانی و بروز خودکشی‌ها، اورژانس اجتماعی تحت نظارت سازمان بهزیستی است و این سازمان بلافاصله مداخلات اجتماعی را انجام دهد. در زمینه خودکشی‌ها هم در این مدت آماری را نداشته ایم و خودکشی پروتکل‌های مخصوص به خود را دارد و در فضای رسانه‌ای هم شاهد مواردی نبودیم.
توصیه شما به شهروندان برای بهره بردن از مشاوره و مراجعه به مراکز روانشناسی برای حل اختلافات خانوادگی چیست؟
ضروری است که شهروندان خدمات مطمئن دریافت کنند و به مراکز خدمات روانشناسی و مشاوره دارای مجوز و روانشناسانی که شماره پروانه نظام روانشناسی دارند و مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفتند مراجعه کنند. نکته دیگر اینکه روانشناسان و مشاوران فقط برای این تربیت نشده‌اند که به اختلالات روانی و مشکلات روانی رسیدگی کنند در حقیقت روانشناسان و مشاوران برای کمک به بهبود زندگی مردم تربیت شده‌اند و این که در ارتقای بهداشت روانی و سلامت آحاد جامعه کمک کنند.
نظر شما