به گزارش خبرنگار ایمنا، فرزانه سلیمانی کارشناس و کارآفرین صنایع دستی شامگاه گذشته _ دوشنبه هشتم اردیبهشت ماه_ در پخش زنده اینستاگرامی صفحه فرهنگسرای مجازی اصفهان که با موضوع "فرهنگ عامه، تجلی هنر و حیات اجتماعی مردم اصفهان" و به مناسبت هفته فرهنگی اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: فعالیت یک زن در استانی که می‌توان گفت رویکرد مردسالارانه دارد به خصوص در جامعه بومی محلی دچار فراز و فرودهای بسیاری است من هم مانند بسیاری از زنان سرزمینم که در چنین فضایی قرار می‌گیرند و به دنبال ترویج، توسعه و پژوهش هستند مشکلاتی داشتم.
وی ادامه داد: همیشه وقتی بحث توسعه را مطرح می‌کنیم گفته می‌شود سه بخش، خصوصی، مدنی و دولتی باید در کنار هم قرار گیرند، ولی متأسفانه این صرفاً یک شعار است و در عمل می‌بینیم که موازی کاری‌های بسیاری اتفاق می‌افتد. جامعه دولتی در استان اصفهان سختگیری های خاصی برای پذیرش افرادی که قصد دارند زیرساختی حرکت کنند، دارد. به همین دلیل به سختی توانستم با بخش دولتی ارتباط داشته باشم.
سلیمانی با بیان اینکه "امیدوارم این حرکت بتواند با حمایت بیشتری پیش رود"، گفت: متأسفانه اتقافی که در بحث جامعه بومی محلی می‌افتد، این است که همه فرم گرایانه و با شعارهای کلیشه‌ای به سمت پیشبرد فرایندهای توسعه‌ای حرکت می‌کنند. اما آنچه می‌تواند کار را به حقیقت برساند این است که حمایت وجود داشته یا حداقل ممانعت وجود نداشته باشد. متأسفانه گاهی نه تنها حمایتی نیست بلکه ممانعت‌های بسیاری وجود دارد.
بازخوانی فرهنگی، نیاز اصلی امروز جامعه
این کارشناسی صنایع دستی تصریح کرد: جامعه بومی و محلی معمولاً نسبت به آنچه از گذشته وجود دارد و حتی آنچه به آینده متصل است، مقاومت دارد. به این دلیل زمان زیادی صرف شد تا فضای شناسایی شده به همراه نقش و نمادها و افراد گذشته آن را به مردم محلی یادآوری کنم و با کمک مردم بازآفرینی و حتی احیای آن نماد و نشانه‌ها را پیش ببریم.
سلیمانی با اشاره به اینکه فرهنگ عامه ما ریشه در جوامع بومی و محلی دارد، تاکید کرد: شکاف عمیقی میان این فرهنگ و فرهنگ جدید شکل گرفته است. شاید ریشه همه اینها به باورهایی که در فرهنگ وجود دارد بازگردد و نیاز است که خوانش جدیدی از فرهنگ گذشته ارائه دهیم. در واقع من احساس می‌کنم که ما دچار یک هژمونی فرهنگی شده ایم، یعنی فرهنگ غالب و قدرتمندی به گونه‌ای نرم و آهسته در درون فرهنگ ما رخنه کرده و بدون هیچگونه مقاومتی آن را می‌پذیریم و یادمان رفته است که چگونه می‌توان از ریشه، گذشته و باورهای خود که ویژگی‌های خاصی دارند به جهانی تازه دست پیدا کنیم.
وی افزود: دریافتی از قدیم و جدید که بتواند ما را به یک خرد جمعی برساند هنوز وجود ندارد؛ یا دچار یک نخبه گرایی می‌شویم که فکر می‌کنیم جامعه‌ای که رویکردهای علمی و تکنولوژیک داشته باشد جامعه‌ای است که ما را به حقیقت می ساند یا اینکه آنقدر فضای باورهایمان را به خرافات نزدیک می‌کنیم که نسبت به فرهنگ عامه خود واپسگرا می‌شویم و نمی‌دانیم که چقدر می‌تواند برای ما روشنگری کند.
نباید دچار کلیشه شد
این کارشناسی صنایع دستی با بیان اینکه هدف از تأسیس بومگردی‌ها احیا، ترویج و توسعه فضای بومی محلی به خصوص فرهنگ عامه و زنده کردن آن بوده است، اظهار کرد: نباید دچار کلیشه‌ها، تکرار و تقلید شویم؛ متأسفانه بسیاری از افراد که می‌خواهند در این مسیر قدم بردارند خودجوش نیستند و سعی نمی‌کنند از آنچه دارند استفاده کنند. آن‌ها در واقع همیشه در حال تقلید فضاهای نخ نمای کلیشه‌ای هستند. مثلاً عروسک‌های بومی محلی که در حال حاضر بسیار گسترده شده است و می‌تواند یکی از بسترهای مهم و جدی در زمینه انتقال این فرهنگ باشد را می‌بینیم که دچار چالش‌های جدی شده است و از راه اصلی خود خارج شده است.
سلیمانی ادامه داد: اگر دنبال اصل و ریشه هر چیزی باشیم و بخواهیم هرچه را از منبع اصلی خود دنبال کنیم بسیار تأثیرگذاری بیشتری خواهد داشت و مهم‌ترین ویژگی آن سادگی این ماجرا است. در واقع این فضا را بسیار پیچیده و با رویکرد فخرفروشانه به آن نگاه می‌کنیم، در صورتی که می‌شود خیلی ساده در جامعه امروز فرهنگ عامه را احیا کرده و تفاوت آن را با خرافات را مشخص کنیم. حتی مطالعات تطبیقی در این خصوص داشته باشیم و فضایی را ایجاد کنیم که بسترهای شناخت بیشتر شود.
وی با بیان اینکه این فرایند نیاز به یک خرد جمعی و همت ملی دارد، گفت: نه فقط یک بخش خصوصی، دولتی یا مدنی بلکه همه در کنار هم این باید کار را انجام دهیم.
این کارشناسی صنایع دستی تصریح کرد: من سعی کردم دستاوردهایی که از جامعه بومی و محلی به دست آورده ام و تبدیل به محصولاتی در این زمینه شده است را به مخاطب امروز معرفی کنم. این پروسه زمان بر بوده، چراکه یکی از چالش‌های اساسی ذائقه ای است که انسان امروز در جامعه شهری پیدا کرده است.
اصفهان را به بناهای تاریخی محدود نکنیم
سلیمانی افزود: پذیرش آنچه در گذشته بوده برای امروز نیاز به یک زمینه سازی و بستر دارد که بسیار از آن دور هستیم. چالش ما این است بتوانیم زیبایی شناسی مخاطب امروز را بر اساس ذائقه فرهنگ قدیم برقرار کنیم و این ارتباط را امروزی کنیم.
وی بابیان اینکه چرا باید تا این حد راحت بپذیریم که هالیوود با شخصیت‌هایی که از اسطوره‌های ساختگی خود دارد بر ما تأثیرگذار باشد، خاطرنشان کرد: متأسفانه نتوانستیم شخصیت‌های گذشته را برای مخاطب امروزی خود به نحوی درست بیان کنیم و متأسفانه در این زمینه به یکدیگر کمک نمی‌کنیم.
این کارشناسی صنایع دستی اضافه کرد: نباید اصفهان را صرفاً به بناهای تاریخی یا فضاهای فاخر محدود کرد. این شهر ناگفته‌هایی دارد که در دل قصه‌های فرهنگ عامه نهفته است و برای بیان آن نیاز به حمایت است.
نظر شما