به گزارش خبرنگار ایمنا، رشد حیات اجتماعی به شدت تحت تأثیر کتاب و کتابت است. به همین دلیل یکی از شاخصه‌های ارزیابی رشد، توسعه و پیشرفت فرهنگی هر کشوری در عصر حاضر میزان مطالعه و کتابخوانی مردم آن جامعه است؛ چراکه سنگ بنای جامعه موفق، دانایی بوده و دانایی نیز در گرو هرچه بیشتر آموختن و آموختن هم منوط به مطالعه کتاب است. بی شک یکی از مهم‌ترین کارهایی که می‌تواند آفت جهل را بزداید روی آوردن به کتاب و گسترش دانش است. افرادی در تاریخ جاودانه مانده اند که از اهمیت این عنصر مطلوب آگاه بودند و بسیار از آن بهره بردند. از طرفی افرادی که چنین آثار ارزشمندی را خلق می‌کنند نقش شایسته ای در هدایت جویندگان دانش و بینش ایفا می‌کنند.
چهارم اردیبهشت (۲۳ آوریل) در تقویم رسمی با عنوان روزجهانی کتاب و حق مؤلف نامگذاری شده است. متأسفانه مطالعات نشان می‌دهد که اگرچه کشورهای درحال توسعه نزدیک به ۸۰ درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، اما کمتر از ۳۰ درصد کتاب‌های مصرفی جهان را تولید می‌کنند و کمتر از این نسبت نیز به کتابخوانی مشغول هستند. این در شرایطی است که کشورهای پیشرفته یا توسعه یافته با دارا بودن حدود ۲۰ درصد از جمعیت جهان، ۷۰ درصد کتاب‌های مصرفی جهان را تولید می‌کنند. البته این مساله را می‌توان تا حدودی معلول مسائل و مشکلات تولید و نشر کتاب در این کشورها دانست.
بنفشه رسولیان، نویسنده حوزه کودکان "کتاب خواندن" و "کتاب خوب خواندن" را یکی از واجبات هر جامعه بشری عنوان می‌کند و به خبرنگار ایمنا می‌گوید: جامعه‌ای که از کتاب خداحافظی کند، جامعه‌ای روبه زوال خواهد بود همچنین کسی که به کتاب خواندن عادت کند، کتاب جزئی جدایی ناپذیر از زندگی او خواهد شد.
وی می‌افزاید: هر چه آگاهی انسان بالاتر رود مسلماً زندگی بهتری خوهد داشت، زیرا داشتن آگاهی منجر به پیشرفت و عدم آگاهی منجر به زوال خواهد بود. با این حال بیشتر باید بر روی کتابخوان شدن قشر بزرگ جامعه که شامل خردسالان، کودکان و نوجوانان است سرمایه گذاری کنیم.
حق مؤلف هیچگاه در کشور ما ادا نشده است
این نویسنده ادامه می‌دهد: خوشبختانه می‌توان گفت که نسبت به سال‌های گذشته وضعیت کتاب و کتابخوانی در جامعه ما بهتر شده است. اینکه بگوییم کتاب در زندگی ما نقش بازی می‌کند کاملاً یک کلیشه است و باید بر روی کتاب خوب بحث شود. ممکن است در خانه‌ای کتاب‌های بسیار وجود داشته باشد، اما آیا کتابی که هماهنگ با شرایط فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن خانواده باشد نیز است؟
رسولیان با اشاره به امکان رایگان کتاب خواندن خاطرنشان می‌کند: آیا کتاب خوب در اختیار افراد جامعه قرار دارد؟ از طرف دیگر اگر کتابی خوب تولید شود آیا با وجود هزینه‌هایی که فرآیند چاپ و در نتیجه کتاب دارد، می‌تواند در سبد خرید یک خانوار قرار گیرد؟ به این جهت من همیشه فکرم این است که برای کتاب خواندن مردم، باید تمهیداتی چون کتاب‌های صوتی و رایگان اندیشیده شود. در صورتی که ما چنین چیزی را نمی‌بینیم و این دسته کتاب‌ها خیلی کم دیده می‌شود و در نتیجه این انتظار بیش از اندازه است می‌گوئیم جامعه باید به سرعت به سمت کتابخوان شدن پیش رود در حالی که هیچ بستر سازی برای آن انجام نمی‌دهیم.
وی با بیان اینکه "در کشورهایی که فرهنگ کتابخوانی جا افتاده است، یک نویسنده به راحتی می‌تواند از طریق نویسندگی گذران زندگی کند"، تصریح می‌کند: متأسفانه در کشور ما به هیچ عنوان اینگونه نیست، درواقع حق مؤلف هیچگاه ادا نشده است. در حال حاضر بیشتر ناشران در ابتدا، حق تألیفی به نویسنده پرداخت و کتاب او را به صورت کامل خریداری می‌کنند؛ به گونه‌ای که اگر اثر نویسنده موفق باشد و تجدید چاپ شود نویسنده هیچگونه هزینه‌ای دریافت نمی‌کند همچنین به دلیل اینکه ناشران باید هزینه نویسنده، تصویرگر، کاغذ و مقوا، صفحه آرا، انبارداری و پخش را بپردازند مسلماً آنچه به نویسنده پرداخت می‌کنند چیز قابل بیانی نیست.
نویسنده "ماجراهای کرمیلو" می‌افزاید: تعداد کمی از ناشران هستند که به صورت درصدی با نویسنده قرارداد می‌بندند، اما با توجه به مشکلات چاپ که شامل تحریم‌ها، گرانی کاغذ و… می‌شود، اگر یک کتاب بخواهد به چاپ دوم برسد ممکن است چند سال طول بکشد و نویسنده نمی‌تواند منتظر بماند تا کتاب او با تیراژ مثلاً دو هزار نسخه‌ای به چاپ دوم برسد و درصدی از عوائد آن را دریافت کند به این دلیل این ریسک را نپذیرفته و در همان ابتدا مجبور به فروش کامل اثر می‌شوند.
رسولیان درباره فاصله گرفتن کودکان از کتاب، اظهار می‌کند: متأسفانه کودکان خیلی درگیر رسانه و فضای مجازی شده و از کتاب فاصله گرفته اند. همیشه به خانواده‌ها توصیه کرده ام که اگر خود کتاب نمی خوانید و علاقه‌ای به آن ندارید در سبد خرید خانوار، برای کودکان حتماً کتاب وجود داشته باشد و کودکان را از این نعمت محروم نسازند تا کودکان با کتاب آشنا شوند.
کتاب اهمیت کلاسیک خود را از دست داده است
همچنین سیما طاهرکرد، نویسنده داستان و رمان نیز می‌گوید: واقعیت این است که کتاب می‌تواند نقش مهمی در زندگی هر فرد ایفا و داستانی منحصر به فرد از زندگی یک انسان را بیان کند یکی با مطالب تاریخی داستان خود را می‌نویسد و دیگری با مطالب علمی و آن یکی به نحوی دیگر که هریک می‌توانند به شکلی برای خواننده الهام بخش باشد.
وی ادامه می‌دهد: مطالعه به قدری اهمیت دارد که می‌تواند، گذشته از جنبه تعقل و تفکر، از نظر احساسی نیز ما را به قهرمان داستان نزدیک کند تاحدی که خود را در قالب قهرمانان کتاب ببینیم و مدل‌های رفتاری آن‌ها را وارد زندگی خود کنیم.
این نویسنده با بیان اینکه به نظر می‌رسد کتاب اهمیت کلاسیک خود را از دست داده است، گفت: به این دلیل نمی‌توان برای مطالعه افراد نسخه واحد پیچید، مثلاً بنده شخصاً از مطالعه کتاب‌های الکترونیک راضی هستم، این کتب حجمی را اشغال نمی‌کند و ارزان‌تر از کتاب‌های چاپی است، با این حال علاقه ام به کتاب‌های چاپی را پنهان نمی‌کنم لمس و بوی کتاب، ورق زدن آن با دست و حضور فیزیکی کتاب درخانه باعث دلگرمی و قوت قلب است.
طاهرکرد درباره حقوق مؤلف در ایران، اظهار می‌کند: از نظر رعایت حقوق مؤلف من فکر نمی‌کنم دست نویسنده به جایی بند باشد؛ نویسنده فقط می‌تواند خوشحال باشد که کتابش چاپ شده است و از نظر حق تألیف گمان نمی‌کنم مبلغ آن در زندگی نویسنده نقش چندانی داشته باشد و گره‌ای از کار او باز کند. آرزوی بنده این است که مردم جامعه برای کتاب ارزش بیشتری قائل باشند و باور کنند مطالعه می‌تواند بر تصمیم گیری های آنان در زندگی تأثیر بگذارد.
نظر شما