به گزارش خبرنگار ایمنا، سخنگوی وزارت بهداشت و درمان عصر یکشنبه در نشست خبری خود دریافت اطلاعات اشتباه در مورد کرونا از کشور چین را یک شوخ تلخ دانست و گفت: “بسیاری در تمام جهان فکر کردند این بیماری مثل آنفلوآنزا است و مرگ و میر کمتری دارد و همه موارد مبتنی بر اطلاعاتی بود که از چین گزارش می‌شد و به نظر می‌رسد چین شوخی تلخی در این زمینه با همه دنیا انجام داد چون بسیاری از داده‌های چین در مورد ویروس کرونا نادرست بود.”
این سخنان سخنگوی وزارت بهداشت و درمان که بر اساس تحقیقات پزشکان جهانی بود، چالشی جدی را برای دستگاه دیپلماسی کشور ایجاد کرد. دقایقی بعد از اظهارات سخنگوی وزارت بهداشت، چانگ هوا سفیر چین در تهران، کیانوش جهانپور را ناآگاه از نشست های خبری دولت چین تلقی کرد و پیشنهاد کرد برای حصول نتیجه، اخبار را با دقت بیشتری بخواند. جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت در پاسخ به سفیر چین،دقایقی بعد از اظهارات سخنگوی وزارت بهداشت، سفیر چین در تهران، کیانوش جهانپور را ناآگاه از نشست های خبری چین تلقی و پیشنهاد کرد برای حصول نتیجه، اخبار را با دقت بیشتری بخواند. در صفحه توییتر خود نوشت: “وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران هم روزانه دو کنفرانس خبری نشست تخصصی و نشست سخنگو را هر روز با حضور خبرنگاران داخلی و خارجی برگزار می‌کند که تقریبا کم نظیر است و برای سفرای محترم و اصحاب رسانه و همه کشورها بویژه کشورهای دوست قابل استفاده خواهد بود.” اما نماینده دولت چین ایران بازهم با ادبیاتی نادرست در پاسخ به جهانپور نوشت: “آقای عزیز، بنابراین امیدوارم که شما به حقایق و تلاش‌های بزرگ مردم چین احترام بگذارید.
واکنش مقامات و رسانه ها
در این میان برخی از مقامات وزارت بهداشت و سازمان ملی مبارزه با کرونا به دفاع از جهانپور پرداختند. حمید سوری، عضو ستاد ملی مبارزه کرونا و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرگزاری ایرنا گفت: "یک نوع خدشه در داده‌های دولت چین درباره کرونا وجود داشت و هرچه جلوتر رفتیم، متوجه می‌شدیم واقعیت اپیدمی با گزارش‌های چینی‌ها همخوانی ندارد."
مینو محرز، یک مقام دیگر وزارت بهداشت و عضو کمیته ملی مبارزه با کرونا نیز روز دوشنبه در گفت و گو با ایلنا با بیان اینکه از چینی‌ها انتظار نمی‌رفت که اطلاعات دقیق بدهند، گفت: ما می‌دانیم که نباید به داده‌های آنها اتکا کنیم. نتایج بسیاری از مقالاتشان را پس می‌گیرند و رفتار ویروس پس از آن که در همه جای دنیا شایع شد، نشان داد مانند آن چه چین گزارش می‌داده، نیست."
خبرگزاری دولتی ایرنا نیز در گزارشی که پیرامون این ماجرا منتشر کرد لحن سفیر چین را غیرمحترمانه توصیف کرد و نوشت: منتقدان سخنگوی وزارت بهداشت در این ماجرا چین زدگان یا ارزشی‌هایی بودند که نباید کاسه داغ‌تر از آش شوند. صحبت‌های کارشناسان نشان می‌دهد حرف‌های کیانوش جهانپور درست بوده است."منتقدان جهانپور در این ماجرا چین زدگان یا ارزشی‌هایی بودند که نباید کاسه داغ‌تر از آش شوند.
روزنامه همدلی در سرمقاله ۱۹ فروردین خود نحوه برخورد با انتقاد سخنگوی وزارت بهداشت از چین را یادآور کاپیتولاسیون خواند و نوشت: این رویدادها اذهان عمومی را به این سمت می‌کشاند که برخی از کشورهای دیگر از قدرت، نفوذ و البته مصونیتی در داخل کشور ما برخوردارند که برخی نهادهای دولتی و مردمی ایران برخوردار نیستند. پیش از این روسیه و سوریه از چنین بهره‌ای برخوردار بوده‌اند و با اتفاقات روز گذشته، چین نیز به این فهرست اضافه شده است."
روزنامه اعتماد هم در شماره ۱۹ فرودین ماه خود با بیان اینکه اعتماد دولت به صداقت چینی‌ها نتیجه عکس داد، نوشت: "دولت چین جهان را با ادعاهای غیرواقعی درباره کم‌خطر بودن ویروس کرونا فریب داد. اوایل اسفند دولت چین ۸۰۰ دانشجو و تبعه خودش را از ایران خارج کرده، چون می‌دانست چه به سر سایر کشورها خواهد آمد."
اما واکنش نه چندان مناسب سخنگوی وزارت خارجه نقطه پایانی بر این شوخی تلخ بود. عباس موسوی با ادبیاتی دلجویانه خطاب به سفیر چین در تهران گفت: “دولت و ملت چین پیشگام مبارزه با ویروس کرونا و اعطای کمکهای سخاوتمندانه به سایر کشورها در اقصی نقاط جهان هستند. ایران همواره قدردان چین در این شرایط دشوار بوده است.” چانگ هوا نیز در پاسخ به اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه در صفحه توییتر خود نوشت: “شایعات نمی‌توانند دوستی ما را از بین ببرند!”
واکنش کاربران شبکه های اجتماعی
اما در پی این جدال های لفظی بین مقامات دو کشور، برخی از کاربران دلواپس شبکه های اجتماعی نیز به حمایت از سفیر چین پرداخته و خواستار برکناری جهانپور شدند. کیانوش جهانپور نیز خطاب به تمام کاربران دلواپس گفت: “از درجات هرگونه تغییر در روابط دیپلماتیک با دولت چین نگران شده بودند و از چینی‌های مدعی، عذرخواهی کرده بودند. ما تلاش می‌کردیم سیاست را به سلامت گره نزنیم. به هرحال ما نمی‌توانیم جلوی تعابیر و تفاسیر دیگران را بگیریم. اما تلاش می‌کنیم حوزه سلامت رنگ و بوی سیاسی نگیرد. البته به معنای این نیست که سیاست را نفهمیم. بلکه سعی می‌کنیم سیاست را وارد کار ویژه خود نکنیم. از دیروز و در پی اظهارنظر بنده این موضوع مطرح است؛ باید اصول دیپلماسی را مدنظر قرار دهیم، اینکه افراد به این نتیجه رسیدند که دیپلماسی اهمیت دارد باعث خوشحالی است."
واکنش نمایندگان مجلس
علی مطهری، نماینده مردم تهران در واکنش به این اتفاقات،قرار نبود مبارزه ما با آمریکا منجر به وابستگی به چین شود. در صفحه توییتر خود نوشت: "گستاخی سفیر چین درباره کرونا باید پاسخ داده شود. وزارت خارجه باید سفیر چین را احضار کند. متأسفانه نیاز اقتصادی ما به چین باعث شده که درباره ظلم عظیم دولت چین به مسلمانان این کشور نیز سکوت کنیم. قرار نبود مبارزه ما با آمریکا منجر به وابستگی به چین شود."
محمود صادقی، نماینده مردم تهران نیز خبر از ارسال نامه نمایندگان به وزیر امور خارجه داد و در حساب توییتر خود نوشت: “اینجانب به همراه ۱۶ نفر از نمایندگان طی تذکری به جواد ظریف به اظهارات غیر عزت‌مندانه سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به سخنان سفیر چین در تهران اعتراض خود را ابراز داشتیم.”
در متن این نامه که محمود صادقی خبر از تهیه آن داد خطاب به محمد جواد ظریف آمده است: “اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به اظهارات خارج از شئون و غیر دیپلماتیک سفیر چین در خصوص اظهار نظرهای کارشناسی سخنگوی وزارت بهداشت و درمان در مورد پنهان کاری چینی ها در ارائه اطلاعات راجع به ویروس کرونا که بنابر نظر کارشناسان موجب گمراه سازی کشورها در شناسایی و مواجهه با این ویروس شده است٬ برخلاف خط مشی راهبردی ''نه شرقی و نه غربی جمهوری اسلامی ایران'' است. به جنابعالی تذکر داده می شود نظارت بیشتری نسبت به موضع گیری‌های وزارت خارجه اعمال بفرمایید.”
ظریف بابت رفتار سخنگوی وزارت امور خارجه پاسخگو باشد
احمد مازنی، نماینده مردم تهران و از منتقدان سفیر چین در ایران در مورد رفتار سخنگوی وزارت امور خارجه در قبال چین به خبرنگار ایمنا می گوید: بر اساس قانون وظیفه وزارت امور خارجه روابط بین الملل و دیپلماسی است و در مسئله ای که مربوط به معاونت وزارت بهداشت و درمان بود مداخله و سعی کرده به نحوی این مسئله را پایان دهد؛ در صورتی که ادبیات سفیر چین در ایران مناسب نبود و از همین رو انتظار می رفت وزیر امورخارجه متناسب با شأن و عزت مردم ایران در این مورد رفتار می کرد. ما نیز به عنوان نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی تذکرات لازم را به وزیر امور خارجه دادیم و منتظر جواب این وزارتخانه بابت رفتار سخنگویشان در این زمینه هستیم.
وی افزود: سیاست خارجه ایران مبنی بر سه اصل عزت، حکمت و معرفت بنا شده که همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است. برخورد با سفیر چین ربطی به روابط اقتصادی بین دوکشور نداشت و بد سلیقگی وزارت امور خارجه در جهت تقویت ارتباط بین دو کشور را شاهد بودیم.انتظار می رفت وزیر امورخارجه متناسب با شأن و عزت مردم ایران در این مورد رفتار می کرد.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: رابطه ایران با چین و روسیه یک رابطه راهبردی در عرصه بین الملل است. یکی از مشترکات ایران با این کشور ها مخالفت با یکجانبه گرایی آمریکا است؛ زیرا پس از سقوط شوروی آمریکایی ها سعی دارند خود را کدخدایی جهان معرفی کنند از همین رو شعار نه شرقی نه غربی به معنای عدم پذیرفتن سلطه است زیرا در برخی موارد ممکن است تعاملاتی را با کشور های جهان برقرار کنیم بنابراین رابطه ایران چین در همین چهارچوب قرار دارد
وی ادامه داد: اگر معاون وزیر بهداشت نقدی به رفتار کشوری دارد، سخنگوی وزارت خارجه و صدا و سیما نباید بر خلاف انتقاد معاونت وزارت بهداشت به حمایت از سفیر چین در ایران یا حتی هر کشور دیگری بپردازد؛ زیرا باید ارق ملی و عزت ملت ایران حفظ شود.
منافع ملی کشور باید حفظ شود
طیبه سیاووشی، نماینده مردم تهران اما معتقد است سخنگوی وزارت بهداشت نباید اظهارات خود را پس می گرفت.
وی افزود: وقتی سخنگوی وزارت بهداشت و درمان در زیمینه بحران بیماری کرونا انتقاداتی را خطاب به چین مطرح می کند نباید بعد از واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه اظهارات خود را پس می گرفت و باید از طریق رسانه ها، جامعه مدنی و یا حتی نمایندگان این بحث را دنبال می کرد.
نماینده مردم تهران ادامه داد: قاعدتا وزارت امورخارجه وظیفه دیپلماسی کشور را بر عهده دارد و سعی می کند از کم رنگ شدن روابط بین دو کشور جلوگیری کند. لزومی ندارد جنگ لفظی میان مسئولان دو کشور منجر به قطع روابط شود. متاسفانه ایران به لحاظ اقتصادی و سیاسی با کشورهای محدودی در دنیا ارتباط دارد و خوب است علارغم رفتار نابخردانه سفیر چین این مسئله خاتمه یابد.متاسفانه ایران به لحاظ اقتصادی و سیاسی با کشورهای محدودی در دنیا ارتباط دارد و بهتر است علارغم رفتار نابخردانه سفیر چین این مسئله خاتمه یابد.
سیاوشی تصریح کرد: حکومت ها در نظام بین الملل نیاز به حمایت برخی کشور های قدرتمند دارند؛ در حال حاضر باتوجه به تحریم های حداکثری آمریکا، باید ارتباط خود را با در نظر گرفتن منافع کشور، با کشور های چین و روسیه حفظ کنیم. در سیاست خارجه باید منافع ملی کشور حفظ شود به ویژه در این شرایط بحرانی.
وی خاطرنشان کرد: بهتر از این مسئله را تبدیل به یک چالش نکنیم؛ زیرا حمایت متعصبانه در سیاست خارجی معنا ندارد و تنها باید منافع کشور در نظر گرفته شود.
بهتر است این مسئله ادامه پیدا نکند
جواد منصوری، سفیر سابق ایران در چین اما نظر متفاوتی دارد. وی که از موافقان اظهار نظرهای سفیر چین است، می گوید: بهتر است این مسئله ادامه پیدا نکند؛ زیرا اشتباهی از سمت معاون وزیر بهداشت صورت گرفته و برخی منابع و روزنامه ها بجای انتقاد از این اشتباه، بر اساس سیاست های خود چین را به مخفی کاری متهم میکنند. اظهار نظر ها باید طبق نتایجی باشد که محققان ایرانی به آن دست یافته اند؛ همان گونه که برخی رسانه ها با توجه به سیاست های خود کرونا را حاصل جنگ بیلوژیک چین یا آمریکا می دانند.
گزارش از: سید ابوالفضل مدنی - خبرنگار سیاسی ایمنا
نظر شما