عفونت‌های باکتریایی و ویروسی چه تفاوتی دارند؟

باکتری‌ها و ویروس‌ها باعث ایجاد بسیاری از عفونت‌ها با علائم مشابه می‌شوند، اما چه تفاوتی بین آن‌ها وجود دارد؟

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، علائم عفونت باکتریایی و ویروسی شباهت‌های زیادی با هم دارد. هر دو نوع عفونت می‌تواند از طریق مواردی مانند سرفه و عطسه، تماس با افراد آلوده یا سطوح مختلف، مصرف مواد غذایی و آب آلوده، تماس با موجودات آلوده از جمله حیوانات خانگی و حشراتی مانند کک و کنه منتقل شود. میکروب‌ها می‌توانند باعث ایجاد عفونت‌های حاد و کوتاه‌مدت شوند؛ عفونت‌های مزمن ممکن است هفته‎ها، ماه‌ها و یا حتی یک عمر طول بکشد. عفونت‌های نهفته ابتدا ممکن است با بروز علائم همراه نباشد و پس از ماه‌ها و سال‌ها مجدداً فعال شود. در ادامه به تفاوت‌ها و شباهت‌های عفونت‌های باکتریایی و ویروسی و روش‌های تشخیص و درمان آن‌ها می‌پردازیم:

بیماری های شایع ویروسی

عفونت‌های ویروسی در سال‌های اخیر باعث ایجاد دو بیماری همه‌گیر شده است؛ بیماری "آنفلوآنزای اسپانیایی" در بین سال‌های ۱۹۱۸ تا ۱۹۱۹ منجر به مرگ ۲۰ تا ۴۰ میلیون انسان در دنیا شد و بیماری اچ‌آی‌وی (ایدز) تنها در سال ۲۰۱۳ مرگ حدود ۱.۵ میلیون نفر در سراسر جهان را باعث شد. در ماه‌های اخیر نیز مردم اغلب کشورها با بیماری همه‌گیری که ناشی از ویروس جهش‌یافته کرونا است مواجه هستند.

علائم عفونت های باکتریایی و ویروسی

عفونت‌های باکتریایی و ویروسی با علائم مشابهی مانند سرفه، عطسه، تب، التهاب، استفراغ، اسهال، خستگی و کوفتگی همراه است؛ همه این نشانه‌ها ناشی از مقابله سیستم ایمنی بدن با موجودات زنده عفونی است.

باکتری ها چه ویژگی هایی دارند؟

باکتری‌ها موجوداتی تک‌یاخته بوده که بسیاری از آن‌ها دارای دیواره سخت و یک غشاء نازک و لاستیک مانند در اطراف مایعات درون سلولی هستند و به‌تنهایی تولید مثل می‌کنند و تکثیر می شوند. فسیل‌های یافت شده نشان می‌دهد که باکتری‌ها در حدود ۳.۵ میلیارد سال پیش وجود داشته‌اند و می‌توانند در محیط‎های مختلف از جمله گرما و سرمای شدید، بقایای رادیواکتیو و بدن انسان زنده بمانند. بیشتر باکتری‌ها بی‎ضرر هستند و بعضی در هضم غذا، از بین‌بردن میکروب‌های بیماری‌زا و سلول‌های سرطانی و تأمین مواد مغذی ضروری کمک می‌کنند؛ کمتر از یک درصد از باکتری‌ها بیماری‌زا محسوب می‌شوند.

مهمترین ویژگی های ویروس ها

اندازه ویروس‌ها کوچک‌تر از باکتری‌ها است. ویروس‌ها دارای یک روکش پروتئینی و هسته‌ای از مواد ژنتیکی مانندRNA یا DNA هستند. برخلاف باکتری‌ها، ویروس‌ها بدون میزبان زنده نمی‌مانند. آن‌ها تنها با اتصال خود به سلول‌ها قادرند تولید مثل کنند و این کار را قبل از ازبین رفتن انجام می‌دهند. گاهی آن‌ها سلول‌های طبیعی را به سلول‌های بدخیم یا سرطانی تبدیل می‌کنند. برخلاف باکتری‌ها، اکثر ویروس‌ها بیماری‌زا هستند و هر نوع آن مختص ایجاد یک بیماری است. به عنوان مثال بعضی ویروس‌ها به سلول‌های کبد، دستگاه تنفسی یا خون حمله می‌کنند و در بعضی موارد، ویروس‌ها باکتری‌ها را هدف قرار می‌دهند.

عفونت‌های باکتریایی و ویروسی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

افراد باید در صورت مشکوک‌شدن به وجود هر گونه عفونت باکتریایی یا ویروسی در بدن خود به پزشک مراجعه کنند. در بعضی موارد، تشخیص بیماری ویروسی از باکتریایی دشوار است، زیرا بسیاری از بیماری‌ها مانند ذات‌الریه، مننژیت و اسهال ممکن است ناشی از هر یک از این دو عامل بیماری‌زا باشد. پزشک معمولاً با پرسیدن سابقه بیماران و انجام معاینات بالینی علت آن را مشخص می‌کند. همچنین در صورت لزوم پزشک برای تأیید تشخیص خود، آزمایش خون یا ادرار برای افراد تجویز می‌کند. گاهی‌اوقات نیز ممکن است نیاز به بافت برداری از عضو آسیب دیده باشد.

درمان عفونت های باکتریایی و ویروسی

کشف آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های باکتریایی، یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌ها در تاریخ پزشکی محسوب می‌شود. متأسفانه باکتری‌ها بسیار سازگار هستند و استفاده بیش از حد از آنتی‌بیوتیک باعث می‌شود که بسیاری از آن‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شوند. موضوع قابل توجه اینکه مصرف آنتی‌بیوتیک در درمان عفونت‌های ناشی از ویروس‌، مؤثر نیست؛ مگر در مواردی که شواهد روشنی از عفونت باکتریایی وجود داشته باشد.

تزریق واکسن از از ابتدای قرن بیستم تاکنون نقش مهمی در کاهش بیماری‌های ویروسی مانند فلج اطفال، سرخک و آبله داشته است. علاوه بر این، تزریق واکسن از بروز عفونت‌هایی مانند آنفلوآنزا، هپاتیتA، هپاتیتB، پاپیلومای انسانی (HPV) و… نیز جلوگیری می‌کند. به دلیل اینکه ویروس‌هابسیار ریز هستند و در داخل سلول تولید مثل می‌کنند، درمان عفونت‌های ویروسی کمی پیچیده‌تر است. برای بعضی از بیماری‌های ویروسی، مانند تبخال، ویروس ایدز و آنفلوانزا، داروهای ضد ویروسی در دسترس بوده، اما استفاده از داروهای ضد ویروسی باعث ایجاد میکروب‌های مقاوم در برابر دارو می‌شود.

کد خبر 412688

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.