به گزارش خبرنگار ایمنا، سه مقوله پول، ارز و بانکداری از جمله مهم‌ترین مباحث موجود در علم اقتصاد است و فهم آن در دنیای امروز یکی از نیازهای بشر محسوب می‌شود. در همین راستا، فردریک میشکین، یکی از سرشناس‌ترین اقتصاددانان آمریکایی، کتابی را به رشته تحریر درآورده که به کوشش علی جهانخانی و علی پارسائیان به فارسی برگردانده شده است که بخشی از مناسب‌ترین مطالب آن را در سلسله خلاصه کتاب‌های اقتصادی بیان خواهیم کرد.
در ادامه خلاصه پیشین این کتاب، به بررسی چیستی "پول" و وظایف آن در سیستم اقتصادی پرداخته می‌شود. در ابتدا باید گفت پول تعاریف متفاوتی دارد اما وجه مشترکی بین این تعاریف وجود دارد که اقتصاددانان آن را به عنوان تعریفی از پول پذیرفته‌اند. بنابراین در علم اقتصاد پول هر چیزی است که بتوان در ازای کالا خدمات یا برای بازپرداخت بدهی‌ها استفاده کرد.
در این میان واژه دیگری به نام "ثروت" نیز وجود دارد. اقتصاددانان میان پول، حساب سپرده و سایر اقلامی که هنگام خرید به فروشنده داده می‌شود با ثروت تفاوت قائل می‌شوند. برای درک بهتر این موضوع باید گفت "ثروت" نه تنها تمام پول‌های شخص را در بر می‌گیرد بلکه دارایی‌های دیگری مانند اوراق قرضه، سهام عادی، آثار هنری، زمین، مبلمان، خودرو و خانه را هم شامل می‌شود.
گاهی در گفت‌وگوهای محاوره‌ای میان مردم، واژه "پول" به جای "درآمد" نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که اشتباه است. درآمد به معنی جریانی از سود در هر واحد زمانی است. در واقع مقدار درآمد را نمی‌توان بدون مشخص کردن یک مقطع زمانی به کم یا زیاد بودن توصیف کرد اما وجود پول را می‌توان، زیرا پول به مقدار مشخص و در لحظه موجود است.
هزینه دادوستد مدت زمان دادوستد کالا و خدمات است
پیش‌تر گفته شد که پول می‌تواند کالایی باشد که در قبال دیگر کالاها یا خدمات و یا به منظور پرداخت بدهی، مورد استفاده قرار گیرد. بر اساس این تعریف در مناطق مختلف و در زمان‌های متفاوت، نوع پول می‌تواند تفاوت داشته باشد. به عبارتی این پول هم می‌تواند به شکل صدف، یک تک سنگ و یا فلزی مانند طلا باشد و هم می‌تواند به شکل رایج امروزی خود یعنی تکه کاغذی به نام اسکناس مورد استفاده قرار گیرد.
فارغ از نوع پول در یک سیستم اقتصادی (صدف، طلا یا اسکناس) پول، سه نقش اصلی وسیله داد و ستد، واحد محاسبه و مخزن ارزش را در جامعه بازی می‌کند. باید خاطرنشان کرد از میان این سه نقش اصلی، وظیفه اول (وسیله داد و ستد) آن را از سایر دارایی‌ها مانند سهام یا اوراق قرضه متفاوت می‌کند.
وجود این سه نقش در پول باعث می‌شود استفاده از آن، کارایی اقتصادی در جامعه را افزایش دهد، به عبارت دیگر پول باعث می‌شود زمان زیادی برای انجام معاملات صرف نشود. بدون پول، صاحب کالایی که خود به کالای دیگری نیاز دارد باید زمان بسیاری را صرف پیدا کردن شخصی کند که هم کالای تولید شده او را نیاز داشته باشد و هم کالای مورد نیاز این فرد را داشته باشد همچنین حاضر به مبادله آن با شخص اول شود.
با وجود پول، شخص در عوض دریافت کالا یا خدمات به فرد رو به رو پول پرداخت می‌کند و او نیز آن را به شخص دیگری می‌پردازد و بدین ترتیب زمان معاملات کاهش و کارایی افزایش پیدا می‌کند. در علم اقتصاد به مدت زمانی که برای داد و ستد کالا و خدمات مصرف می‌شود "هزینه داد و ستد" گفته می‌شود و استفاده از پول همانطور که گفته شد این هزینه را به شدت کاهش می‌دهد.
نکته دیگری که باید درباره پول بیان کرد ویژگی‌های آن است. باید توجه داشت هر کالایی نمی‌تواند به عنوان پول مورد استفاده قرار گیرد. این کالا باید قابلیت ارزش گذاری آسان داشته باشد، به صورت فراگیر مورد قبول مردم باشد، بتوان به راحتی آن را به اجزای کوچک‌تر تقسیم و یا به بیان عام، خرد کرد، حمل و نقل آسان داشته باشد و همچنین نباید به طوری مستهلک شود.
بر اساس همین ویژگی‌ها در طول تاریخ، اشکال متفاوتی از پول پدید آمده است، به عنوان مثال سرخپوستان آمریکایی از دانه‌های تسبیح و ساکنان اولیه آمریکا از شیشه نوشابه و تنباکو به عنوان پول استفاده می‌کردند. با این حساب به راحتی می‌توان قدمت پول را به اندازه سایر ابزارها و زبان‌هایی دانست که بشر تا کنون از آن استفاده کرده است.
علاوه بر موارد بالا، پول نقش واحدی برای محاسبه نیز بازی می‌کند یعنی در یک سیستم اقتصادی پول می‌تواند به عنوان معیاری برای ارزش گذاری کالا و خدمات محسوب شود.
پول همچنین می‌تواند به عنوان مخزنی از قدرت خرید مورد استفاده شود. در واقع مخزن ارزش بودن باعث می‌شود که قدرت خرید تا زمانی که پول به مصرف نرسیده است حفظ شود. این مسئله بیشتر از این جهت ارزشمند است که اغلب افراد تمایلی به خرج پول خود به ویژه بلافاصله پس از کسب آن ندارند؛ بنابراین تصمیم به ذخیره‌سازی آن می‌گیرند.
اگرچه این ویژگی منحصر به پول نمی‌شود و در دیگر دارایی‌ها نیز وجود دارد اما قدرت نقدشوندگی دیگر دارایی‌ها بسیار پایین است. قدرت نقدشوندگی در واقع سرعت نسبی تبدیل یک قلم دارایی به دارایی دیگر است، به همین دلیل مطلوبیت بالایی در اقتصاد دارد.
در این میان باید توجه داشت که ارزش پول به عنوان مخزن ارزش، به سطح قیمت‌ها بستگی دارد بنابراین در صورتی که سطح قیمت‌ها تغییر کند، ارزش پول نیز می‌تواند تغییر کند. در چنین زمانی تمایل مردم به نگه داشتن پول (هنگام تورم شدید یا لجام گسیخته) کاهش یافته و تقریباً این نقش پول کمرنگ می‌شود.
خلاصه‌های بیشتر را از اینجا بخوانید:
نظر شما