به گزارش خبرنگار ایمنا، خانواده‌های ایرانی از دیرباز رسوم و قواعد خاصی در روند ازدواج فرزندان خود داشته اند، یکی از آنها که از سالیان دور تا کنون در میان خانواده‌های ایرانی اجرا می‌شود، تأمین وسایل مورد نیاز نوزاد پس از تولد توسط خانواده عروس است که اصطلاحاً به آن سیسمونی گفته می‌شود؛ بسیاری از خانواده‌ها، تنها تأمین سیسمونی فرزند اول دختر را وظیفه خود می‌دانند و تعدادی از آنها نیز بر خرید سیسمونی همه فرزندان دختر خود تاکید دارند؛ البته کاهش تعداد فرزندان هر خانواده در سال‌های اخیر و گرایش خانواده‌ها به تک فرزندی از اهمیت این اختلاف که روزگاری بسیار برجسته بود، کاسته است.
بر اساس رسوم کهن ایرانی که این روزها با نیازهای مدرن و بروز قرن بیست و یک عجین شده است، سیسمونی در خانواده‌هایی با درآمد متوسط شامل وسایلی همچون انواع لباس، کالسکه، کمد و تخت، کریر، سرویس غذاخوری، اسباب بازی و… می‌شود و اجرای رسم تأمین این لوازم توسط خانواده عروس باعث شده تا در زمان بارداری دختر، اعضای خانواده وی در تکاپو برای خرید مایحتاج سیسمونی باشند و در بازار به دنبال بهترین اجناس برای عضو جدید خانواده خود بگردند.
مطالبه‌ای که اغلب خانواده‌ها بر غلط بودن آن تفاهم دارند
البته افزایش نرخ تورم و قیمت کالاها و کاهش سطح درآمدی خانواده‌های ایرانی در سال‌های گذشته تا حد زیادی از کم و کیف تأمین سیسمونی کم کرده است اما همچنان این رسم که امروز تعداد زیادی از خانواده‌ها بر غلط بودن آن تفاهم دارند، حداقل برای فرزند اول دختر خانواده، اجرا می‌شود و به نوعی مطالبه خانواده داماد از خانواده عروس است.
بازار سیسمونی در ایران که از سال‌های گذشته با مشکلاتی همچون وابستگی به کشورهای خارجی، تحریم، کمبود مواد اولیه و ناتوانی صنایع داخلی تأمین کننده لوازم مورد نیاز سیسمونی، مواجه بوده، دوره‌های افزایش قیمت و گرانی مکرری را در سال‌های اخیر تجربه کرده و اکنون به رغم همه مشکلات مذکور برندها و صنایع مختلفی در این بازار به ایفای نقش می‌پردازند و در حقیقت رقابت میان آنها در تولید محصولات با کیفیت، انتخاب کیفی برای خانواده‌های ایرانی را تا حدودی آسان‌تر کرده اما مشکل اینجاست که معضل اصلی اغلب خانواده‌های ایرانی در شرایط کنونی و به هنگام خرید سیسمونی، کیفیت محصولات مورد نیاز نیست بلکه قیمت آنهاست.
حق‌پناه، یک سیسمونی فروش که در خیابان تختی اصفهان فعالیت می‌کند، درباره وضعیت بازار سیسمونی و نوع نگاه مردم به محصولات این بازار، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: "به رغم وجود تحریم‌های سخت‌گیرانه ایالات متحده برای اغلب بازارهای ایرانی، عرضه محصولات خارجی مورد نیاز این بازار تاکنون با کوچک‌ترین نقصانی روبرو نشده و این بسیار عجیب است که واردکنندگان سیسمونی به ایران بهتر از واردکنندگان برخی از کالاهای اساسی عمل می‌کنند.
وی اضافه می‌کند: اغلب خانواده‌هایی که برای خرید سیسمونی به این منطقه از شهر مراجعه می‌کنند، مشکلات مالی قابل توجهی برای تأمین وسایل مورد نیاز خود ندارد و همین که بچه دار شده‌اند نوعی تغییر لاکچری در روند زندگی‌شان در شرایط کنونی که بسیاری از افراد در فکر تأمین مخارج فردی خود هستند، محسوب می‌شود. بیشتر پدربزرگ، مادربزرگ‌هایی که برای خرید سیسمونی می‌آیند، لیستی از وسایل مورد نیازشان را آماده کرده‌اند و سعی می‌کنند تا به اصطلاح برای فرزند دخترشان، سنگ تمام بگذارند.
حق پناه ادامه می‌دهد: به نظر شما مهم‌ترین نیازی که باعث خرید سیسمونی های گران قیمت در شرایط کنونی می‌شود، چیست؟ فراهم کردن آسایش و راحتی نوزادان پس از تولد؟ خیر! مهم‌ترین نیازهایی که اغلب خانواده‌ها در خرید وسایل سیسمونی دنبال می‌کنند، مواردی مثل کم کردن روی فامیل، در آوردن چشم همسایه است. "
کسادی بازار و تغییر شغل!
رفیعی، یک پیشکسوت بازار سیسمونی، که در خیابان رهنان اصفهان فعالیت می‌کند، در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: "آخرین خریدار وسایل سیسمونی، سه هفته پیش به مغازه من آمده و از آن روز تاکنون تنها چند جوان برای آگاهی از قیمت‌ها به مغازه مراجعه کرده اند، به نظر می‌رسد بیشتر دنبال جواب این سوال هستند که بچه دار شدن چند در می‌آید؟
وی اضافه می‌کند: کسادی بازار سیسمونی فروشی‌ها مربوط به ماه‌های اخیر نیست بلکه وضعیت این بازار از سال ۹۵ به بعد این چنین شده و هیچ راهکاری هم برای بهبود اوضاع وجود ندارد، من که به فروش عروسک و لوازم کادویی در روزهای مناسبتی همچون ولنتاین و … رو آورده‌ام و دیگر همکارانم یا مغازه خود را تعطیل کرده‌اند و یا اسباب بازی فروش شده‌اند.
رفیعی ادامه می‌دهد: می‌شنوم که برخی از مشتریان در هنگام پرسش از قیمت‌ها و برند محصولات سیسمونی، با یکدیگر درباره کم و کیف سیسمونی اقوام و آشنایان خود، پچ پچ می‌کنند و گویا سعی دارند از هر طریق که شده، بهترین سیسمونی بازار را تهیه کنند. "
چرا قیمت لباس نوزاد از بزرگسالان بیشتر است؟
در میان گفتگو با این پیشکسوت بازار سیسمونی یک مشتری وارد مغازه می‌شود و از قیمت لباس نوزاد در یک برند خاص می‌پرسد. چشم‌های گرد و متعجب زن سالمند که گویا برای خرید سیسمونی فرزند دخترش به مغازه آمده با این سوال او همراه می‌شود؛ " مگر لباس نوزاد و بچه، نخ و پارچه کمتری مصرف نمی‌کند؟ پس چرا قیمت لباس نوزاد از بزرگسالان بیشتر است؟ "
فروشنده در جواب می‌گوید: بله! لباسی که برای سیسمونی نوزاد تهیه می‌شود به دلیل سایز بسیار پایین، مقدار نخ و پارچه ناچیزی مصرف می‌کند اما توجه داشته باشید که مواد اولیه به کار رفته در این پوشاک با توجه به حساسیت و لطافت بدن نوزادان استفاده شده و مواد اولیه معمولی نیست! اگر لباس ارزان‌تر بخواهید، مدل‌های شیک یک برند دیگر هست.
سیسمونی چند؟
یک مرد سالمند که برای خرید سیسمونی فرزند اول دختر خود به یکی از مغازه‌های سیسمونی فروشی در خیابان بهارستان اصفهان مراجعه کرده، خرید خود از بازار را این چنین توصیف می‌کند: "قیمت اجناس ایرانی و خارجی موجود در بازار به هیچ وجه قابل مقایسه نیست؛ البته همسرم می‌گوید جنس خارجی بگیریم که دخترمان برای فرزندان بعدی خود هم از همان وسایل استفاده کند اما من معتقدم چند بار خریدن اجناس ایرانی از یک‌بار خریدن اجناس خارجی به صرفه تر است.
وی خاطرنشان می‌کند: بر اساس محاسبات من از وضعیت بازار قیمت سیسمونی با اجناس درجه یک ایرانی، تقریباً یک تا سه میلیون تومان است و قیمت سیسمونی با وسایل برندهای خارجی حاضر در بازار از شش تا ۲۰ میلیون تومان متغیر است. "
عبداللهی، فروشنده سیسمونی که در خیابان احمدآباد اصفهان فعالیت می‌کند نیز درباره قیمت اجناس در بازار، می‌گوید: "وسایل مورد نیاز برای تهیه سیسمونی از نگاه خانواده‌های ایرانی متفاوت است و هریک از خانواده‌هایی که برای خرید سیسمونی به مغازه من می‌آیند، وسیله جدیدی را قیمت می‌کنند که تا پیش از این در اقلام مورد نیاز سیسمونی نوزادان نبوده و به قول خودشان این روزها مُد شده است.
وی اضافه می‌کند: قیمت مجموعه کامل وسایل ایرانی سیسمونی، از دو تا شش میلیون تومان متغیر است و با احتساب ماشین یا موتور شارژی که به تازگی از وسایل مورد نیاز خانواده‌ها در سیسمونی محسوب شده، چهار تا ۱۰ میلیون تومان هزینه‌ای است که خانواده عروس برای یک سیسمونی ایرانی باید بپردازد.
عبداللهی ادامه می‌دهد: قیمت مجموعه کامل وسایل خارجی و برند سیسمونی در بازار هم از هشت میلیون تومان آغاز می‌شود و تا ۳۰ میلیون تومان ادامه دارد، بسیاری از خانواده‌ها گرفتن وام برای خرید سیسمونی خارجی را به خرید سیسمونی ایرانی و عقب افتادن از اقوام و آشنایان خود ترجیح می‌دهند. "
قابل ذکر است، در هنگام تهیه گزارش میدانی از وضعیت بازار سیسمونی فروشی‌ها در اصفهان، اغلب این واحدهای صنفی مشتری نداشتند و تعدادی از آنها نیز به رغم تعطیل نبودن بازار، مغازه خود را به حالت نیمه تعطیل و غیر عمومی درآورده بودند.
گزارش از سپهر زارع-خبرنگار ایمنا
نظر شما