به گزارش خبرنگار ایمنا، ژئوپارک‌ها و زئوسایت‌ها در گردشگری به دلیل رعایت اصول توسعه پایدار، نشان تنوع زیست محیطی، جذابیت‌های بکر و مسائل زمین شناحتی از اهمیت بالایی برخوردار هستند. ایران و خاورمیانه در سال ۱۳۸۵ با ثبت جهانی ژئوپارک قشم، اولین جاذبه جهانی خود در شبکه جهانی ژئوپارک‌ها (GGN) را به ثبت رساندند. اما این سایت گردشگری به دلیل آنچه ناتوانی و ضعف مدیریتی عنوان شد از این شبکه کارت قرمز گرفت و اخراج شد. با این حال بار دیگر در سال ۱۳۹۶ این ژئوپارک با دریافت کارت سبز به شبکه جهانی خود بازگشت.
در آبان ماه سال جاری خبری جدید برای ژئوپارک قشم و خبری تکراری برای میراث فرهنگی ایران سر خط خبرها شد و این خبر چیزی جز تجاوز به حریم میراث جهانی ایران نبود! بار دیگر حریم یک میراث ایرانی ثبت شده در جهان در معرض سودجویان قرار گرفت و این‌بار پرورش میگو به جان ژئوپارک افتاد. در آن زمان برخی اراضی در محوطه ژئوپارک بیشتر با هدف احداث اقامتگاه و مرکز پرورش میگو و آبزیان دیگر بوده که طبق اسناد موجود در تعرض با حریم برخی آثار تاریخی و طبیعی همچون خربس، غار نمکدان، جزایر ناز و تالاب پرندگان دوکوهک در سواحل شمالی جزیره قشم است.
این نگرانی‌ها باعث شد که دوستداران میراث فرهنگی قشم به تکاپو افتند و این تلاش‌ها باعث شد تا دادگستری قشم نیز وارد ماجرا شود. مسعود رحمانی، رئیس دادگستری ایران در همان آبان‌ماه اعلام کرده بود "دستگاه قضایی به نحوه واگذاری برخی اراضی ساحلی ورود پیدا کرده و در این زمینه شورای حفاظت از اراضی در محل دادگستری و با حضور دادستانی و کلیه نهادهای متولی از جمله سازمان منطقه آزاد و شیلات و منابع طبیعی، اداره ثبت، جهاد کشاورزی و نهادهای دیگر تشکیل شد."
این شورای حفاظتی که توسط رحمانی تشکیل آن اعلام شد در اولین فعالیت خود تصمیماتی چون توقف عملیات اجرایی در خصوص برخی اراضی، اتخاذ ترتیبی برای دسترسی آسان عموم به سواحل و پرهیز از هرگونه خدشه به نمای دریا از طریق واگذاری اراضی و احداث بنا، رعایت فواصل قانونی در واگذاری اراضی جهت پرورش میگو و سایر آبزیان از محل سکونت عموم مصوب کردند.
پروژه با قوت ادامه دارد!
علی‌رغم اینکه شورای حفاظتی از اراضی دستور به توقف کار داد و دستگاه قضا نیز به ماجرا ورود پیدا کرد، اما بنا بر اعلام علیرضا امری‌کاظمی، مدیر ژئوپارک جهانی قشم و سرپرست مدیریت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قشم "پروژه ساخت مرکز پرورش میگو همچنان با قدرت ادامه دارد و حریم ژئوپارک جهانی قشم نقض شده است."
وی در گفتگویی گفت: حدود دو ماه قبل موضوع این واگذاری در رسانه‌ها مطرح شد اما به دلیل بی‌توجهی مسئولان ذی‌ربط اکنون کار به جایی رسیده که در محوطه‌ای که زمان انتشار خبر فقط دو کانکس در آن مستقر بود، تخریب گسترده در اصل اثر اتفاق افتاده است و با این وجود پروژه نه تنها متوقف نشد، بلکه با قوت ادامه دارد. چندماه پیش از مجاری قانونی به مقام قضایی شکایت کردیم، توقف سریع احداث مرکز پرورش میگو را خواستار شدیم. مستندات ارائه کردیم. به سرمایه‌گذار شفاهی و کتبی اخطار و تذکر دادیم اما تخریب در حریم ژئوسایت «گنبد نمکدان» قشم نه تنها متوقف نشد که با قوت ادامه پیدا کرد.
به گفته امری‌کاظمی "سازمان منطقه آزاد قشم ضابط قضایی نیست و نمی‌تواند به صورت قهری به ماجرا ورود کند. بلکه تنها می‌تواند قانونا و رسما شکایات را کتبی پیگیری کند. عکس‌العمل‌های در خور توجه، مناسب و شایسته این اتفاق را دیگر مسئولان باید نشان دهند."اتفاقی که به نظر می‌رسد توسط دیگر مسئولان قشم و کشور رخ نداده و یکی از پرحاشیه ترین ثبت جهانی‌های ایران بار دیگر در معرض خروج از لیست جهانی ژئوپارک‌ها قرار دارد.
مدیر ژئوپارک قشم در اظهار نظر دیگری نیز اظهار کرد: منافع ملی بسیار بااهمیت‌تر از منافع اشخاص است. نمی‌توان به صرف فعالیت‌های یک سرمایه‌گذار، ژئوپارک جهانی قشم را از فهرست جهانی خارج کرد. اکنون فعالیتی که برای پرورش میگو در حریم ژئوپارک انجام می‌شود، وسعتی در حدود ۱۲۰۰ هکتار برابر با یک میلیون و ۲۰۰ هزار مترمربع از زمین‌های حریم ژئوپارک را تخریب خواهد کرد درحالی‌که در چند ماه آینده بازرسان سازمان جهانی ژئوپارک‌های یونسکو برای بازدید از ژئوپارک قشم به ایران خواهند آمد و گزارشی را به یونسکو ارسال خواهند کرد که در صورت وجود چنین تخریبی، ژئوپارک قشم در خطر خروج قرار خواهد گرفت.
حریم، چیزی که در ایران تعریف ندارد
تجاوز به حریم یک میراث جهانی در ایران خبر تازه‌ای نیست. بسیاری از آثار جهانی ایران تا کنون بارها مشکلات تعرض به حریم را تجربه کردند و حتی جاذبه فرهنگی مهمی چون میدان نقش جهان نیز با این معضل دست و پنجه نرم می‌کند. از طرفی دیگر در ثبت ملی میراث فرهنگی و طبیعی تعریف درستی از حریم ارائه نمی‌شود این اتفاق شاید سرمنشا تجاوز به حریم‌های میراث‌های جهانی ایران باشد که همواره تکراری ترین دلیل برای خروج آن‌ها از لیست جهانی بوده است.
باتوجه به اتفاقات رخ داده باید منتظر خبر خروج و کارت زرد دوم به ژئوپارک جزیره قشم بود. تاریخ برای این ژئوپارک تکرار خواهد شد، اما این‌بار منفعت افرادی خاص میراث جهانی ایران که متعلق به تمام مردم جهان است را در معرض خطر قرار داده است. مزرعه میگو، زالو وار به جان قشم افتاده و خاک سرخ و سبز و زرد آن را می‌مکد تا شرق آسیا تنها غارنمکی جهانی خود را از دست دهد.
نظر شما