به گزارش خبرنگار ایمنا، بیشتر از چند روز از آن مصاحبه جنجالی نمیگذرد که یک کارشناس در برنامه ای تلویزیونی به صراحت اعلام کرد همین شیرهایی که روزانه خودمان و عزیزانمان می نوشیم، سمی است و مسائلی در رابطه با شیر و گروه غذایی لبنیات مطرح کرد که قطعا صحت آن، فاجعه ای جدی برای حوزه سلامت به شمار می‌آید و البته پیامدش بر اقتصاد کشور هم کمتر از یک فاجعه نمی تواند باشد.
جریان از این قرار است که این کارشناس از وجود سمی بنام آفلاتوکسین در شیرهای مورد مصرف مردم کشور به ویژه در چند استان خاص نام برد؛ سمّی مهلک و سرطان زا که می تواند باعث انواع بیماری‌ها به ویژه سرطان کبد شود، البته از سال‌ها پیش کارشناسان مربوطه نسبت به آن هشدار می دادند.
چنین سمّی از طریق خوراک دام وارد شیر می‌شود و با توجه به این که این سم بر اثر حرارت و جوشاندن از بین نمی‌رود، در شیر باقی می‌ماند. خردسالان نیز به واسطه وزن پایین، نسبت به میزان سمی که از شیر دریافت می‌کنند از جمله اقشاری هستند که بیش از دیگران در معرض خطر این نوع سم قرار دارند.
نکته قابل تامل اینکه این آمارها و اظهارنظرها بلافاصله در شبکه‌های اجتماعی اطلاع رسانی شد و مورد توجه اقشار مختلف و کاربران فضای مجازی در سراسر کشور قرار گرفت.
یک نظر غیر کارشناسانه و تنظیم شکایت!
اظهارنظری که بنا به گفته همه مسئولان و سازمان های مربوطه غیر کارشناسانه قلمداد شد اما شاید باعث فاصله گرفتن بیشتر مردم از مصرف لبنیات نیز شود، ضمن آنکه به واسطه بی اعتمادی مشتریان به خرید، ممکن است رکودی غیرقابل پیش‌بینی برای صنایع لبنی فراهم آید که آن نیز پیامدهایی همچون بیکاری و تعطیلی واحدهای تولیدی را به دنبال دارد.
چنین احتمالاتی، باعث شد بسیاری از دامداران و فعالان صنعت لبنیات در استان‌های مختلف به این موضوع معترض شوند و حتی به گفته مدیر تضمین کیفیت صنایع شیر ایران و عضو هیئت مدیره انجمن مدیریت کیفیت ایران، اتحادیه دامداران در صدد تنظیم شکایتی به دلیل آسیب دیدن اعتماد عمومی نسبت به شیرهای تولیدی بر آمده است.
واکنش‌ها نسبت به ادعای وجود سم افلاتوکسین
به باور کارشناسان بهداشت و مواد غذایی، اظهارنظرهای اخیری که در رابطه با وجود سم افلاتوکسین در شیر مصرفی مردم ارائه شده، پایه دقیق علمی ندارد و اطلاعات و آمارها کامل بیان نشده‌است.
دراین راستا وزارت بهداشت به ادعای وجود سم «افلاتوکسین» در لبنیات واکنش نشان داد و «کیانوش جهانپور» سخنگوی سازمان غذا و دارو اعلام کرد که در سال‌های اخیر میزان افلاتوکسین در مواد غذایی از جمله لبنیات و خشکبار کشور روند کاهشی داشت.
به گفته او کشورهای مختلف حد مجاز متفاوتی برای مقدار موجود افلاتوکسین در مواد غذایی مختلف دارند و استانداردهای ایران هم در این زمینه عموما بیش از حد استانداردهای ایالات متحده آمریکا تعریف شده است.
شهریار دبیریان عضو هیئت مدیره انجمن مدیریت کیفیت ایران نیز در گفت‌وگو با دیگر رسانه ها در همین ارتباط اعلام کرده است: اگر قرار باشد آمارهایی داده شود باید از طرف سازمان‌های نظارتی مانند استاندارد، غذا و دارو و دامپزشکی باشد، نمی‌شود به همین سادگی اعتبار یک صنعت مهم در کشور را با چند عدد نادرست خدشه‌دار کرد.
وی همچنین حد مجاز آلاینده‌ها در مواد غذایی را تشریح کرد و ادامه داد: وجود یک آلاینده در هر ماده غذایی یک بحث و رعایت حد مجاز طبق استانداردها بحثی دیگراست. در تمام کشورهای اروپایی و آمریکا هم شیرهای تولید شده حاوی افلاتوکسین است. اگر تصور بر این است که وجود افلاتوکسین به هر میزانی باعث آسیب به سلامت مصرف‌کننده می‌شود این باور اشتباه است. این آلاینده نیز حد مجازی دارد که رعایت آن برای مصرف‌کننده مشکلی ایجاد نمی‌کند.
دبیریان خاطرنشان کرد: حتی اگر افلاتوکسین در خوراک دام هم بالا باشد، وقتی وارد شیر می‌شود به یک پانزدهم کاهش می‌یابد. حال چطور ممکن است که مقدار این ماده در شیر پاستوریزه ۶۰ درصد باشد؟
البته معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی نیز با اعلام اینکه وجود چنین سمی بحث تازه و جدیدی نیست، تصریح کرد: نکته مهم این است که این آلودگی در تمام دنیا گزارش شده و خلق الساعه ایجاد نشده است، در تمام کشورها چندین دهه است که محققان روی آن کار می‌کنند تا روش‌های کاهش و خنثی سازی آن را پیدا کنند.
رضایی در رابطه با حد مجاز آفلاتوکسین در مواد خوراکی دامی گفت: حد مجاز آن در مواد خوراکی در ایران ۵ppb یا پنج قسمت در میلیارد است که سازمان استاندارد آن را برای خوراک دام در نظر گرفته اما در مورد شیر در کشورهای مختلف، میزان آن متفاوت است. حد مجاز سم آفلاتوکسین شیر در کشور ما ۱۰۰ نانو گرم بر لیتر در ایالات متحده ۵۰۰ نانوگرم بر لیتر است بنابراین ایران پنج برابر سختگیرانه تر از آمریکا در رابطه با شیر خام و پاستوریزه عمل می کند.
بی اعتمادی مردم و بی اعتباری یک صنعت
کارشناسان مرکز بهداشت اصفهان نیز با اشاره با سالم بودن شیرمصرفی در اصفهان، می گویند: فقط کافی است نمونه گیری انجام شود پس از آن خواهید دید که سلامت شیرهای تولید شده مورد تائید است.
در همین پیوند ناهید زمانی نژاد کارشناس ارشد بهداشت محیط اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه استانداردهای در نظر گرفته برای سلامت شیر ایران مانند کشورهای آمریکایی است، می افزاید: استاندارد اروپا سختگیرانه تر و البته میزان آفلاتو کسین در ایران نسبت به اروپا بالاتر است اما در دامنه استاندارد ملی قرار دارد.
به گفته وی نباید با ارائه آماری نادرست، باعث بی اعتمادی مردم و از بین بردن اعتبار یک صنعت شد، زیرا با ارائه چنین آمار بدون مطالعه ای نه تنها مردم از مصرف یک غذای سالم دور می شوند بلکه ضربه ای کلان بر صنایع لبنی وارد می شود که نتایجی بسیار ناخوشایندی در پی خواهد داشت.
کارشناس مرکز بهداشت شماره دو اصفهان تاکید می کند: اگر قرار بر ارائه آماری است، که باید از سوی سازمان های استاندارد، غذا و دارو و دامپزشکی تائید وسپس منتشر شود.
زمانی نژاد می افزاید: اکنون با توجه به آماری که در دسترس است می توان با اطمینان گفت که شیرهای تولیدی در صنایع لبنی کشور سالم است و مصرف آنها مشکلی ایجاد نمی کند.
فلج کردن صنعت دام پروری
محمد صادقی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با تاکید بر پائین بودن سرانه مصرف شیر و لبنیات در بین مردم کشور می گوید: متاسفانه هر دو سال یکبار با وجود توصیه های فراوان به منظور تغییر در فرهنگ مصرف غذایی، افرادی مغرض به نوعی نادان و بی اطلاع که خواهان ضربه زدن بر صنعت دامپروری، فلج کردن آن و در نهایت واردات این نوع محصولات از خارج کشور هستند به بهانه های واهی همچون وجود وایتکس، روغن پالم درشیر و اکنون افلاتوکسین قصد کاهش بیش از پیش مصرف این محصول در سبد غذایی مردم را دارند.
وی تصریح می کند: در حال حاضر شیر خشک نوزادی که باید استانداردهای لازم را داشته باشد از واحدهای گاوداری این مرز و بوم تولید می شود که کاملا قابل اطمینان است. از طرفی هم کیفیت شیر تولیدی در ایران توانایی رقابت با شیر تولیدی کشورهای اروپایی و آمریکایی را دارد، به طوری که سالانه مقدار قابل توجهی از شیر ومحصولات لبنی ما به خارج از کشور صادر می شود.
صادقی یادآور می شود: شیر منبع پروتئین، کلسیم و چربی است که سهم بسزایی در بهداشت فردی و سلامت جامعه دارد که انتظار می رود مسئولان صدا وسیما قبل از نشرهر گونه اظهار نظری در رسانه های سمعی وبصری ، بررسی های کارشناسانه ای روی چنین موضوعاتی با حضور افراد مطلع در صنعت دامپروری، وزارت بهداشت و کارشناسان تغذیه داشته باشند.
ضرری هنگفت برای فعالان صنایع لبنی
با توجه به حساسیت مردم نسبت به موضوع شیرهای آلوده، بدیهی است که مصرف این ماده غذایی با کاهش روبه‌رو خواهد شد و این باعث نگرانی فعالان این بخش، از دامدار گرفته تا کارخانه دار و فروشنده شده است، موضوعی که اگر تداوم یابد این فعالیت اقتصادی را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.
در همین ارتباط حاجیان که از فعالان این عرصه در بخش تولید است به خبرنگار ایمنا می گوید: در این چند ماه اخیر مباحث مختلفی همچون ذرت های آلوده، کیک ها و اکنون هم شیر آلوده به سم، باعث بی اعتمادی مصرف کنندگان شده است که البته هر کدام در صورت صحت داشتن و تاثیر بر سلامت، دارای اهمیت فراوانی است ولی آنچه هم اکنون در رابطه با شیر مطرح است بدون تردید، اظهاری نادرست است، زیرا آنچه در کارخانجات لبنی تولید می شود تحت نظارت سازمان های مربوطه ای همچون استاندارد وغذا و دارو است که با موارد جزئی و بی اهمیت نیز برخورد جدی می شود.
وی می افزاید: چگونه چنین سمی در شیر به میزان غیر مجاز، وجود داشته باشد اما برخوردی نشود. درصورتی که شیر و مواد لبنی مورد مصرف همه مردم حتی خانواده های همین تولیدکنند گان است و ماده ای نیست که بتوان ازمصرف آن صرف نظر کرد.
به گفته حاجیان، بزرگ ترین آسیبی که چنین بیاناتی خواهد داشت نامساعد کردن شرایط اقتصادی عوامل مرتبط با تولید، توزیع و فروش این گروه غذایی است زیرا با بی اعتمادی و نخریدن لبنیات حتی برای یک هفته، ضرری بسیار بزرگ بر تمام فعالان صنایع لبنی از خرده گرفته تا کارخانجات تولیدی وارد خواهد شد. بنابراین بهتر است کارشناسان ومسئولان، قبل از هر سخنی، در اندیشه عواقب آن نیز باشند.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد- خبرنگار سرویس اقتصادی ایمنا
نظر شما