به گزارش خبرنگار ایمنا، تقریباً بیست سال کلاه قرمزی را روی دستش حرکت داد و لبخند بر روی لبِ بزرگ و کوچک این سرزمین آورد. دنیا فنی زاده عروسک گردان جوانی که دنیای کلاه قرمزی را با حضورش حرکت میبخشید سه سال است که با رفتنش برای همیشه دنیای کلاه قرمزی را به دستهای دیگری واگذار کرده است. هشتم دی ماه ۱۳۹۵ بود که دنیا بعد از تحمل نزدیک به ده سال سرطان از جهان ما رفت. دنیا فنی زاده با وجود آنکه در دو سه سال آخر غده روی دست راستش به قدری بزرگ و دردناک شده بود که قدرت عروسکگردانی را از او گرفته بود، اما حاضر نبوده کسی جز خودش عروسکگردان کلاه قرمزی باشد. حتی در یک سال پیش از مرگش با دست چپ عروسکگردانی میکرد.
دنیا فنی زاده متولد ۴۶ و اولین فرزنده پرویز فنی زاده از کودکی به خاطر شغل پدرش، معمولاً در جشنوارههای مختلف کودک و نوجوانی که در ایران برگزار میشد، شرکت داشت. پدرش بازیگر سینماو تئاتر و تلوزیون بود و دنیا در همراهی با او آثار داخلی و خارجی شرکتکننده در این جشنوارهها را میدید. همین مسئله سبب شد تا از کودکی با تولیدات و نوع آثار عروسکی که برای کودک و نوجوان ساخته میشود آشنا شود. پس از آن، کمکم که از برنامههای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بیشتر استفاده کرد، تکرار دیدن این آثار موجب علاقه او به حضور در این رشته شد و در نهایت با انتخاب رشته عروسکگردانی برای همیشه در دنیای کودکان و نوجوانان باقی ماند. او هدف و دغدغه مهم زندگیاش را شاد کردن کودکان و نوجوانان میدانست.
در نهایت سال تلویزیونی ۱۳۶۴ با برنامه «چتر با آواز باران» عروسکگردانی را برای اولین بار تجربه کرد که دنیا فنی زاده در آن یک جوجه را با آواز و شعر میساخت. او کمکم جای خود را به عنوان عروسکگردان در تلویزیون تثبیت کرد و در آثاری چون «گربه آوازخوان» ساخته کامبوزیا پرتوی بیشتر در این حرفه شناخته شد. بر اساس شنیدهها، در همین دوران، بهرام بیضایی به دنیا فنّیزاده پیشنهاد بازیگری هم داده است، ولی دنیا به خاطر این که پدرش در کودکی دوست نداشته دخترش بازیگر شود این پیشنهاد با ارزش در دنیای بازیگری را رد کرده است.
ورود دنیا به جهان کلاه قرمزی
فنی زاده قبل از کلاهقرمزی با ایرج طهماسب و حمید جبلی چند کار عروسکی انجام داده بود و با کار یکدیگر به خوبی آشنا بودند اما با برنامه صندوق پست و ورود کلاهقرمزی به آن بود که به شهرت رسید. کلاه قرمزی که اصلاً قرار نبود در این برنامه ماندگار شود اما ماندگار شد و به مشهورترین کار این عروسک گردان خلاق شد.
از نظر فنیزاده شکل ظاهری عروسک چندان مهم نیست. او ساختار بیرونی عروسک چندان مهم نمیداند و برایش بیش از هر چیز سازنده عروسک مهم است زیرا معتقد بود تا زمانی که یک عروسک به خوبی ساخته نشود، عروسکگردان نمیتواند بهخوبی با آن عروسک ارتباط برقرار کرده و آن را حرکت دهد. فنیزاده بیش از این که به دنبال عروسکهای زیبا بوده باشد به دنبال عروسکی بود که بتواند با آن خوب کار کند. در مرحله بعدی، گروه تولید برای وی اهمیت داشت و این که برای ساخت برنامه چهقدر فکر و اندیشه برای گروه مهم است و چهقدر برای برنامه عروسکی کار میکنند.
ارتباط سرطان دست با عروسک گردانی!
«سارکوم» که کار کردن را برای دست راست دنیا فنی زاده سخت کرده بود، نوعی از سرطان است که پزشکان میگویند دلیل ابتلا به آن ناشناخته است. سارکوم استخوان یا بافتهای نرم، مثل عضله و مفصل را گرفتار میکند. فنی زاده در یکی از مصاحبههای خود از بیماریاش گفت و اینکه حدود ۱۰ سال است که درگیر این بیماری است و حدود دو تا سه سال بود که وضعیت سختتر شد و دست راستش فلج و درگیر شیمی درمانی بود. او در پاسخ به این پرسش که چقدر عروسک گردانی روی بیماری وی تأثیر داشت، گفته بود: بسیاری از عروسک گردانها از من میپرسند که آیا عروسک گردانی باعث این بیماری شده است یا خیر ولی اصلاً اینگونه نیست و هیچ ارتباط علمی هم بین این دو وجود ندارد.
دنیای هنرمندان در فقدان "دنیا"
ایرج نوذری در مراسم ختم دنیا فنی زاده گفته بود: نمیدانم چه باید بگویم. برای اولین بار است که پشت یک تریبون قرار میگیرم در حالی که بدنم یخ زده است؛ اینجا صحنه بازی نیست، ما خودمان هستیم. باید بگویم که دنیا خود عشق بود، به قول هستی خواهرش او نمک زندگی ما بود. روز گذشته ما به اتاق بیمارستان نرفتیم چون میخواستیم خندههای او همواره به یاد ما بماند. او روحیه قوی داشت و حدود ۱۲ سال با بیماری سرطان مبارزه کرد؛ درواقع او مرگ را به سخره گرفته بود.
در روزهای بعد از فوت او، ایرج طهماسب در اینستاگرامش نوشت:" بیش از ۱۵ سال همکاری و رفاقت با کلاه قرمزی را هرگز و تا هیچ زمانی فراموش نخواهیم کرد. امروز آسمان هم برای تو میبارد دنیا عزیز و چه بی تاب است از وقت رفتنت گویی در آسمانها هم برایت اشک می ریزنند. خوشا بحال بهشتیان که از امروز در کنارت خواهند بود. کلاه قرمزی برای همیشه تنها شد." همچنین حمید جبلی در صفحه اینستاگرامش نوشت: پس از چندین سال، از امروز دیگر کلاه قرمزی رفیق و هم صحبتش را در کنارش ندارد. چقدر با او درد و دل میکردی و گویا از جان خودت به آن دمیده بودی. پر کشیدنت بسیار برایمان زود بود و هیچوقت نبودنت را در کنارمان باور نمیکنیم."
دلم برای فامیل دور تنگ میشود
دنیا فنی زاده در یکی از مصاحبههایش در جواب این سؤال که از کدام یک از برنامههای کلاه قرمزی بیشتر از بقیه برنامهها خوشتان میآید؟ به غیر از کلاه قرمزی از کدام شخصیت عروسکی در این مجموعه لذت میبرید؟ گفته بود: "هیچ کدام از برنامههایی که اجرا کردهام برایم فرق ندارد. گاهی از شخصیتهای حاضر در مجموعه کلاه قرمزی کارهایی سر می زند که همه را شوکه میکند اما بیشتر از هر چیز زمانی را دوست دارم که این شخصیتهای عروسکی آقای مجری را اذیت میکنند. در واقع باید بگویم خود آقای مجری از این که توسط این شخصیتها اذیت شود، لذت میبرد. پشت این عروسکها یک گروه هنرمندان جوان هستند که هرچه را میخواهند در این عروسکها نشان میدهند. برای برنامه کلاه قرمزی موضوع را بیان میکنیم و در رابطه با آن گفتگو میکنیم، اما همه دیالوگها به صورت بداهه است. بارها شده که هنگام عروسکگردانی خندهام گرفته اما برای اینکه صدایم ضبط نشود جلوی خود را گرفتهام. به عنوان مثال گاهی فامیل دور جملهای را میگوید که همه پشت صحنه شوکه میشویم و حسابی میخندیم. اما جالبتر از همه این است که هیچ کدام از شخصیتهای عروسکی در مجموعه کلاه قرمزی، آقای مجری را جدی نمیگیرند مثلاً جیگر میآید و کف خانه را میکند یا فامیل دور درست زمانی که آقای مجری در حال صحبت با کودکان و نوجوانان است زیر پای او رخت میشوید.
من بعد از کلاه قرمزی، فامیل دور را دوست دارم و معمولاً دلم برایش تنگ میشود. برای پسرخاله نیز احترام قائلم آنقدر که جلوی او دست و پای خود را جمع میکنم اما همیشه نگران آقای مجری هستم چراکه این همه مهمان به خانهاش آمده و برای همیشه ماندگار شدهاند."
نظر شما