اصفهان، کلانشهری تاریخی در سایه صنعت

اصفهان از دیرباز به عنوان شهری تاریخی و گردشگری شناخته می‌شده است، اما امروزه این کلانشهر سهم ناچیزی در ارزآوری از طریق توسعه صنعت گردشگری دارد و عمده منابع درآمدی اصفهان از طریق صنایعی به غیر از گردشگری فراهم می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایمنا، اصفهان سومین شهر پرجمعیت کشور پس از تهران و مشهد و دومین قطب صنعتی ایران پس از تهران است، جمعیت شهر اصفهان در اولین سرشماری گرفته شده در سال ۱۳۳۵،  ۲۸۷ هزار و ۸۹۸ نفر بوده است، این جمعیت در سال ۱۳۵۵ به ۴۵۰ هزار و ۵۷۲  نفر و ۳۰ سال بعد یعنی در سال ۱۳۸۵ به یک میلیون و ۶۲۴ هزار و ۸۳۸ نفر رسید.

یک میلیون و ۷۹۶ هزار و ۹۶۷ نفر، آمار جمعیت این شهر در سال ۱۳۹۰ است و بر طبق آخرین سرشماری رسمی کشور که در سال ۱۳۹۵ انجام شد، جمعیت تقریبی کلانشهر اصفهان یک میلیون و ۹۶۱ هزار و ۲۶۰ نفر و شهرستان اصفهان دو میلیون و ۲۴۳ هزار و ۲۴۹ نفر است.

در طی چند دهه گذشته، وسعت شهر از ۱۹۷۳ هکتار در سال ۱۳۳۵ به حدود ۴۰ هزار هکتار در سال ۱۳۹۰ و به بیشتر از ۴۴ هزار هکتار در نیمه اول سال ۱۳۹۲ رسیده است، هرچند قسمتی از این رشد و توسعه فیزیکی مربوط به ادغام مراکز سکونتی مثل خوراسگان، رهنان، ملک شهر، خانه اصفهان و روستاهای اطراف است اما میزان گسترش پیکره شهر مادر نیز بسیار قابل توجه بوده است.

عمده فعالیت‌های انجام شده در اصفهان

این شهر به داشتن بناهای تاریخی متعدد با معماری زیبا، پل‌های سرپوشیده، مسجدها و مناره‌های منحصربه‌فردش، معروف است که تعدادی از آن‌ها به عنوان میراث تاریخی در یونسکو به ثبت رسیده‌ است و در سال ۱۳۹۴ به شبکه شهرهای خلاق یونسکو پیوست.

  صنایع دستی از گذشته یکی از پایه‌های اقتصاد اصفهان بوده، صنعت طلا و طلاسازی در این کلانشهر بسیار فعال است و بیشترین کارگاه‌ها و بزرگ‌ترین کارخانه‌های طلای ایران در این شهر مستقر است اما نقش و جایگاه صنایع دستی اصفهان طی چند سال گذشته به دلایل مختلف تضعیف شده و با چالش‌هایی روبرو بوده است.

آمار ورودگردشگر خارجی به اصفهان همواره با نوساناتی روبرو بوده، در برخی سال‌ها روند افزایشی و سال‌های دیگر روند کاهشی داشته است، با وجود اینکه اصفهان یک شهر تاریخی و توریستی است و هر ساله گردشگران خارجی و داخلی بر پهنه فضاها و بناهای تاریخی این شهر قدم می‌گذارند اما هنوز هم این کلانشهر سهم ناچیزی در ارزآوری از طریق توسعه صنعت گردشگری دارد و عمده منابع درآمد اصفهان از طریق صنایعی به غیر از گردشگری فراهم می‌شود.

کارخانه‌های بزرگ فولاد مبارکه و ذوب آهن از صنایع فعال اصفهان به شمار می‌رود، تعداد زیادی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین صنایع تولیدی نظیر مجتمع فولاد مبارکه، ذوب آهن، پلی‌اکریل، صنایع نظامی، صنایع شیمیایی، پالایشگاه صنایع نفت و پتروشیمی، هواپیماسازی، صنایع غنی‌سازی اورانیوم، نیروگاه، صنایع سیمان، صنایع نساجی و چرم‌سازی، برق و الکترونیک، صنایع چوب، صنایع خودرو و موتور متحرکه، صنایع دارویی، بزرگ‌ترین مجتمع صنعتی و بهداشتی و صنایع غذایی دراستان اصفهان قرار گرفته‌اند.

 همه اینها حاکی از نقش تعیین کننده صنعت برای کلانشهر اصفهان دارد و چنانچه این صنایع در حومه شهر ایجاد نمی‌شد، شاید امروز اصفهان تا بدین اندازه رشد و توسعه پیدا نمی‌کرد. 

حوزه نفوذ کلانشهر اصفهان

محصولات حاصل از صنایع اصفهان به سایر نقاط کشور فرستاده می‌شود، مجتمع فولاد مبارکه بزرگترین مجتمع صنعتی کشور با ظرفیت تولید بیشتر از ده میلیون تن انواع محصولات فولادی، در کنار کارخانه ذوب آهن به عنوان کارخانه‌های فولاد مادر در کشور محسوب می‌شود.

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اصفهان بیشتر از طریق صنعت، نفوذ خود را بر سایر نقاط کشور اعمال می‌کند و در این حوزه، نفوذی گسترده بر بخش‌های پایه‌ای اقتصاد کشور دارد.

شهرهای حومه‌ای کلانشهر اصفهان از جمله خمینی شهر، فلاورجان، بهارستان، فولاد شهر، لنجان، نجف آباد و... در حیطه نفوذ این کلانشهر قرار دارند و روزانه تعدادی از ساکنان این شهرها برای انجام امور اداری، تحصیلی، شغلی و ... به مادر شهر اصفهان سفر می‌کنند؛ این رفت و آمد بالعکس نیز هست و برخی از ساکنان اصفهان برای انجام امور خود یا بازدید از خویشاوندان به این شهرهای حومه‌ای رفت و آمد دارند.

به علاوه اصفهان پذیرای مسافرانی از بخش‌های مختلف استان و استان‌های همجوار است که برای دریافت خدمات درمانی به این کلانشهر سفر می‌کنند.

طرح مجموعه شهری اصفهان

طرح مجموعه شهری اصفهان شامل بخش‌هایی از شهرستان‌های اصفهان، برخوار و میمه، نجف آباد، لنجان، مبارکه، فلاورجان و خمینی شهر بوده و دربرگیرنده ۳۶ شهر، ۱۲ بخش، ۳۳ دهستان و ۷۰۶ آبادی در مساحتی بالغ بر ۸۳۴۷ کیلومترمربع است.

 جمعیت مجموعه شهری اصفهان در سال ۱۳۸۵ معادل سه میلیون و ۲۳۲ هزار و ۱۱۹ نفر بوده که از این تعداد دو میلیون و ۲۹۰ هزار و ۶۴۹ نفر را جمعیت شهری (۸/۸۹ درصد) و ۳۳۰ هزار و ۴۷۰ نفر را جمعیت روستایی (۲/۱۰ درصد) تشکیل می‌دهند و نرخ رشد سالانه جمعیت این مجموعه شهری ۵۵/۱ درصد است.

کد خبر 401640

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.