احسان کاظمی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص وضعیت اخیر جامعه و احساس ناامیدی مردم، اظهار کرد: نام حالت امروز جامعه افسردگی نیست، عناوینی چون افسردگی یا فرسودگی را داریم که هر دو میتوانند هم فردی باشند هم اجتماعی و در برابر این عناوین مواردی چون شادابی و نشاط یا اشتیاق داریم.
وی با بیان اینکه مفهوم دیگری به نام درماندگی داریم، افزود: بین فرسودگی و افسردگی قطعا یکسری ویژگیهای مشترک وجود دارد، علائمی مانند علائم جسمانی، کاهش علاقه به کار، آزردگی سریع، احساس عدم درک از طرف مقابل همگی از علائم فرسودگی است.
این روانشناس اجتماعی در خصوص تفاوت فرسودگی و افسردگی تصریح کرد: در افسردگی شاید فرد احساس کند دیگران دوستش دارند و برایش دلسوزی میکنند اما خودش غمگین و گوشهگیر است و روابط اجتماعی ندارد اما در درماندگی یا فرسودگی افراد احساس به بنبست رسیدن و ناکامی دارند.
کاظمی با تاکید بر اینکه جامعه دچار فرسودگی و فرسایش روانی شده است، اظهار کرد: این فرسایش شامل موضوعات فردی، اجتماعی، روانی و عاطفی است که در تمام این موارد احساس درماندگی میکنیم بنابراین نمیتوانیم نام شرایط امروز جامعه را حالت افسردگی بدانیم چون هنوز هم افراد به امور روزمره خود ادامه میدهند.
وی در خصوص رواج رفتارهای غلط در درصدی از جامعه امروز، گفت: در جامعه ما معمولا خلق منفی بیشتر از خلق مثبت وجود دارد، خودمان نمیخواهیم کاری کنیم و شرایط را درست کنیم فقط دوست داریم یکی بیاید و با عصای جادویی کاری برایمان بکند، خودمان اشتباه میکنیم آن را توجیه میکنیم اما اشتباهات دیگران را زیاد میبینیم، معمولا بیشتر از اصلاح خود علاقمند به اصلاح دیگران هستیم، بدبین هستیم و نقاط منفی را بیشتر از مثبت میبینیم و همه اینها شرایط را برای ما به نحو دیگری رقم زده است.
این روانشناس اجتماعی با اشاره به اینکه جامعه ما دچار فرسودگی و درماندگی شده است، گفت: فرسودگی اجتماعی ناشی از فرسودگی روانی است و زمانی اتفاق میافتد که مازاد بر تحملمان فشارهای اقتصادی، اجتماعی، کاری، روانی و غیره را تحمل کردهایم. این حالات میتواند ما را مستعد افسرگی کند یا نکند و این مورد بستگی به خود فرد دارد، اما در فرسودگی به دنبال این هستیم که ظرفیتهای خود را برای دوام آوردن بیشتر گسترش دهیم.
وی با اشاره به اینکه افسردگی نیازمند درمان است اما فرسودگی نیازمند تغییر سبک و شرایط زندگی است، تصریح کرد: بخشی از مشکلات و راه حلها به دست دولت و جامعه است اما بیشتر این تغییر در نگاه افراد و نگرش آنها به زندگی باید ایجاد شود که افراد به این فکر کنند که چرا باید این قدر به خودشان سخت بگیرند تا این حجم فشار را تحمل کنند، پس آسانگیری شرط اولیه تغییر نگرش است.
نسخه درمان درماندگی اجتماعی چیست؟
کاظمی در خصوص نسخه درمانی این حالت، اظهار کرد: جامعهای که پویا باشد مورد هدف افسردگی، درماندگی و فرسودگی قرار نمیگیرد همه مشکلات ما به خاطر این است که افراد ایستایی هستیم و منتظر تغییر هستیم در صورتی که این تغییر به دست خودمان است و وقتی این را متوجه میشویم متاسفانه ادبیات تغییر و مطالبهگری را از سطح خانواده تا اجتماع بلد نیستیم و متاسفانه مسائل را چه در خانواده چه در جامعه حل نشده باقی میگذاریم.
وی با اشاره به اینکه تا وقتی مشکلات خود را در خانواده حل نکنیم در جامعه هم به شیوههای غلط مطالبهگری میکنیم، افزود: این رفتارها در جامعه به خاطر این است که مردم حس میکنند کسی به حرف آنها گوش نمیدهد پس با اعتراض عقدههای درون خود را خالی میکنند.
این روانشناس با تاکید بر اینکه اگر جامعه پویایی باشیم تمام خواستههای خود را از بازوی خود میخواهیم، خاطرنشان کرد: برای این موفقیت باید ابتدا افراد جامعه به تغییر روابط بین فردی خود شامل روابط با همسر، فرزند، همکار و غیره بپردازند بعد از آن خودبخود مراودات اجتماعی افراد هم تغییر و ارتقا خواهد داشت، جامعه وقتی اصلاح میشود که افراد اصلاح شوند، به همدیگر برای رشد کمک کنند و نفع شخصی را فدای بر نفع جمعی نکنند تنها با عمل به این نسخه درمانی هیچگاه جامعهای نخواهیم بود که افسردگی، درماندگی و فرسودگی به آن راه یابد.
نظر شما