به گزارش خبرنگار ایمنا، درحالی‌که بر اساس آمار موجود صادرات کالاهای غیرنفتی استان در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد یافته و برگشت ارز از سوی صادرکنندگان نیز روند رضایت بخشی داشته است؛ اما بررسی‌ها نسبت به صادرات غیرنفتی در کل کشور نشان می‌دهد موفقیت‌ها آن چیزی نبوده که ماه‌ها پیش از سوی تجار پیش‌بینی‌شده بود.
دراین‌باره کارشناسان معتقدند: "سطح فعلی صادرات غیرنفتی در شأن کشوری که می‌خواهد قدرت نخست اقتصادی منطقه باشد، نیست."
آمارها نیز نشان می‌دهد، صادرات غیرنفتی هم‌زمان با تغییرات نرخ ارز به دلایلی نتوانسته است، رکورد مورد نظر را بزند.
از طرفی نیز چنین گفته می‌شود که صادرات غیرنفتی، مادامی‌که همراه با رشد ارزشی نباشد، نه‌تنها نمی‌تواند معیاری برای ارسال علامت مثبت در اقتصاد و تجارت خارجی کشور قلمداد شود، بلکه چنانچه همراه با کاهش ارزش این صادرات یا حتی درجا زدن ارزش آن باشد، گامی به عقب و نشان‌دهنده پسرفت اوضاع تجارت خارجی و صادرات غیرنفتی نیز هست.
بی شک برای بررسی یک شاخص اقتصادی همانند مقوله صادرات غیرنفتی، باید همه ابعاد آن را مورد کنکاش قرارداد و نباید فقط به یک بخش از این آمار، آن‌هم بخش مثبت، بسنده کرد.
رشد ۲۳ درصدی صادرات اصفهان
آمارهای اعلام شده از سوی گمرکات اصفهان نشان می‌دهد که میزان صادرات استان اصفهان نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ ارزش ۲۳ درصد و از حیث وزن ۴۳ درصد رشد داشته است.
افزایش صادرات کالا از گمرک استان اصفهان به خارج از کشور از جمله خبرهای خوبی بود که چندی پیش وزیر صمت هم اعلام کرد: "این شاخص در کشور بی‌نظیر است."
در همین ارتباط رسول کوهستانی پزوه، مدیرکل گمرکات استان اصفهان در رابطه با میزان صادرات اصفهان در چند ماه گذشته به خبرنگار ایمنا می‌گوید: صادرات استان اصفهان در هفت ماهه امسال چهار میلیون و ۳۴۸ هزار تن به ارزش یک میلیارد و ۵۲۱ میلیون دلار بوده که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ ارزش ۲۳ درصد و از حیث وزن ۴۳ درصد رشد داشته است.
این مسئول بیان می‌کند: مهم‌ترین کالاهای صادراتی استان اصفهان آهن، چدن، فولاد و مصنوعات آن با ۴۹ درصد، فرآورده‌های نفتی با ۱۸ درصد و محصولات شیمی آلی با شش درصد بوده است. در کل محصولات و مصنوعاتی که در واحدهای تولیدی استان پردازش، فرآوری و تولید شده سهم عمده‌ای در صادرات استان داشته‌است.
وی کشورهای هدف صادراتی استان اصفهان را چین، عراق، اندونزی، افغانستان و امارات عنوان کرده و می‌گوید: اندونزی از خریداران جدید محصولات تولیدی استان اصفهان در هفت ماهه ۱۳۹۸ است؛ بیشترین میزان صادرات نیز در این مدت به کشور عراق با ۳۸۷ میلیون دلار و کمترین مقدار به اندونزی با ۹۵ میلیون دلار بوده است.
میزان صادرات، در شأن استان نیست
اگرچه اصفهان با داشتن بیش از ۹ هزار واحد صنعتی توان و پتانسیل بالایی برای صادرات دارد و آمارهای گمرک استان نیز حاکی از افزایش صادرات به لحاظ ارزی است، اما به گفته فعالان این حوزه در عمل، هنوز نتوانسته‌ایم از این ظرفیت‌ها در راستای صادرات پایدار استان بهره ببریم. با وجود آنکه براساس آمار موجود صادرات کالاهای غیرنفتی اصفهان در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد یافته اما واضح است اگر رشد وزنی صادرات غیرنفتی، همراه با رشد ارزشی آن نباشد، ادعایی برای رشد صادرات نمی‌توان داشت. این شرایط در حالی وجود دارد که بارها از سوی مسئولان تأکید شده است در وضعیت فعلی چاره‌ای به غیر از توسعه صادرات غیرنفتی نداریم. به عبارتی شاید زمانی توسعه این نوع از صادرات یک انتخاب بود، اما امروز و در شرایط فعلی باید مسائل مربوط به آن را پیگیر شود.
بنا به گفته رسول یاری که از صادرکنندگان اصفهان است؛ هرچند رشد صادراتی اصفهان از لحاظ ارزشی و وزنی در مقایسه با دیگر استان‌ها مطلوب بوده ولی با وجود ظرفیت‌هایی که در این استان وجود دارد هنوز با عدد واقعی صادرات فاصله بسیار داریم. وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: اصفهان در بسیاری از صنایع سرآمد بوده و حتی القابی همچون قطب صنعتی بودن را نیز همواره یدک کشیده است بنابراین توقع بیشتری از بنگاه‌های اقتصادی این استان وجود دارد.
وی می‌گوید: با سرعت گرفتن صادرات، معمولاً موانعی بر سر راه فعالان قرار می‌گیرد که منجر به آسیب به آنها می‌شود؛ که از جمله مهم‌ترین آنها می توان گفت با اهمیت ترین دلیل برای فقدان صادرات مورد نظر، تشدید تحریم‌ها است به‌طوری‌که فعالیت تعدادی از بنگاه‌ها با تحریم مواد اولیه، تحت تأثیر قرار گرفت و شرایطی ایجاد شد که تولیدکنندگان بی‌شماری در این استان به دلیل کمبود مواد اولیه ترجیح به کاهش تولید و یا تعطیلی دادند.
این فعال اقتصادی می‌افزاید: جدای از اینکه افت نرخ ارز هم باعث، متضرر شدن فعالان شد درحالی‌که دولت با ثبات نرخ ارز می‌تواند از این مشکلات جلوگیری کند و شاید بتوان گفت ثبات نرخ ارز در هر قیمتی، از اصلی‌ترین راهکارها برای رونق گرفتن صادرات است.
به گفته یاری مورد دیگری که باعث کاهش انگیزه صادرکنندگان می‌شود پرداخت مالیات است درصورتی‌که قبلاً این فعالان از پرداخت مالیات معاف بودند.
وی چالش دیگر را نبود شناخت دقیق از بازارهای هدف عنوان می‌کند که این مهم، توسط شرکت‌های مدیریت صادرات به‌خوبی قابل انجام است و البته شناخت این نوع از مراکز، نیازمند فرهنگ‌سازی است، زیرا صادرکنندگان به‌جای اتکا بر آنها هنوز هم به‌واسطه‌ها و دلالان رجوع می‌کنند. همچنین حذف مشوق‌های صادراتی، پایین بودن سطح تکنولوژی ماشین‌آلات، دستگاه‌ها و کاهش میزان تولید بنگاه‌ها به دلیل فرسودگی دستگاه، رشد هزینه‌های تولید و درنهایت افزایش قیمت تمام‌شده کالاها از دیگر دلایل رضایت‌بخش نبودن آمار صادرات است.
راهکار رونق صادرات غیرنفتی
اینکه چه باید انجام داد تا به رشد ارزشی صادرات دست‌یابیم موضوعی است که مسئولان و کارشناسان مختلف هرکدام راهکارهایی برای آن ارائه می‌دهند اما توسعه حضور در بازار کشورهای همسایه یکی از اصلی‌ترین راه‌حل‌هایی است که تقریباً موردتوافق همگی است و البته این موضوع بنابه گفته حمید زادبوم سرپرست سازمان توسعه تجارت؛ "به‌هیچ‌عنوان به معنای فراموش کردن بازار دیگر کشورها نیست، اما با توجه به ارزیابی‌های انجام‌گرفته در شرایط فعلی به دست آوردن بازار کشورهای همسایه می‌تواند در کوتاه‌مدت، مفید باشد و امکان آنکه محصولات کشور در این بازارها عرضه شود، بیشتر است. این مسئول تأکید می‌کند: یکی از طرح‌هایی که فعلاً در سازمان توسعه تجارت طراحی‌شده و پیگیری می‌شود، شناسایی بازار کشورهای همسایه و ارائه تسهیلات و حمایت‌های لازم برای فعالیت‌های اقتصادی با این کشورهاست."
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد- خبرنگار سرویس اقتصادی ایمنا
نظر شما