محمدعلی ناجی‌نیا در خصوص بحران‌های مختلف زندگی به خصوص بحران میانسالی، اظهار کرد: بحران به شرایطی اطلاق می‌شود که دیگر قادر به کنترل یا مدیریت آن نباشیم، شاید واژه بحران به درستی برای توصیف شرایط میانسالی استفاده نشده است.
وی با بیان اینکه در روانشناسی بحران‌ها یا چالش‌ها فقط محدود به دوران میانسالی نیست، افزود: انسان‌ها اساساً در زندگی چندین دوره چالشی را تجربه می‌کنند که اولین آنها در سال اول پس از تولد است که برای سازگاری با محیط جدید و درک دنیای اطراف اضطراب‌هایی را تجربه می‌کند که این اولین بحران زندگی است.
این روانشناس با بیان اینکه دومین بحران زندگی افراد در فضای اجتماعی شدن اتفاق می‌افتد، تصریح کرد: افراد در دوره مهدکودک یا شروع مدرسه دومین بحران زندگی را برای اجتماعی شدن تجربه می‌کنند.
وی در خصوص جدی‌ترین بحران زندگی گفت: در دوران نوجوانی بحران بلوغ از مهمترین بحران‌های جدی و شاید خطرناک زندگی افراد است همچنین بعد از این دوره در آستانه ۲۵ تا ۳۰ سالگی بحران بزرگسالی رخ می‌دهد در این دوره هویت فردی، شغلی و عاطفی افراد ثبات می‌یابد و تصمیم‌گیری‌های جدی برای آینده اتخاذ می‌شود.
میانسالی خوب، سالمندی خوب را رقم می‌زند
ناجی نیا با بیان اینکه پس از بحران بزرگسالی شاهد بحران میانسالی هستیم، اظهار کرد: این دوره بحرانی معمولا در سن ۴۰ سالگی افراد ظهور می‌کند، در این سن معمولا فاصله افراد از زندگی بیشتر و به مرگ نزدیکتر می‌شوند و به نوعی در آستانه این سن افراد خواهان تحولاتی جدی‌تر در سیستم روانی خود هستند.
وی با تاکید بر اینکه در این دوره چالشی افراد تمام زندگی گذشته خود را مرور می‌کنند، گفت: مرور انتخاب‌ها، تحصیلات، روابط عاطفی و موفقیت‌ها همگی باعث می‌شود اگر از این امور رضایت داشته باشند با یک احساس مثبت دوران بعد از ۴۰ سالگی را طی کنند.
این روانشناس با بیان اینکه ادامه زندگی تا سالمندی برای افرادی که دوران قبل از ۴۰ سالگی را به خوبی سپری نکرده باشند، سخت خواهد بود، افزود: به همین دلیل است که در آستانه ۴۰ سالگی بسیاری افراد رویکردها و انتخاب‌های خود نظیر وضعیت شغلی و ارتباطی خود را تغییراتی جدی می‌دهند.
این خانواده درمانگر با تاکید بر افت توانایی‌های جسمانی و شناختی بعد از ۴۰ سالگی تصریح کرد: بعد از ۴۰ سالگی دردها شدیدتر و آستانه تحمل افراد کمتر می‌شود، بیماری‌های جسمی به آرامی خودنمایی می‌کند، توانایی‌های شناختی و قدرت حافظه و تمرکز شروع به افول می‌کند که همه اینها می‌تواند بحران میانسالی را به بحرانی جدی تبدیل کند.
وی با بیان اینکه سندروم پرتاب یا خارج شدن فرزندان از فضای خانه در سن ۴۰ سالگی به بعد اتفاق می‌افتد، خاطرنشان کرد: در این دهه از زندگی، فرزندان از کودکی خارج شده و به نوجوانی و جوانی رسیده‌اند و والدین نقش کمرنگ‌تری برای فرزندان دارند در حالی که والدین در این سن منتظر جبران تلاش‌های خود توسط فرزندان هستند، اما در دوران پرتاب تمایل فرزندان به سمت دوستان بیشتر اتفاق می‌افتد.
عوامل جدی بحران میانسالی
ناجی‌نیا وجود سه پدیده مهم افت توانایی‌های جسمانی و روانشناختی، بازنگری گذشته و وجود سندروم پرتاب را از عوامل جدی شدن بحران میانسالی دانست و اظهار کرد: بحران میانسالی در نهایت دو مسیر را برای افراد تعیین می‌کند، در حالت اول اگر افراد در بازنگری گذشته خود دوران ۱۵ تا ۴۵ سالگی خود را دورانی کارآمد و خوب ارزیابی کنند این امر به آنها کمک می‌کند از ۴۰ سالگی به بعد را هم به خوبی طی کنند اما افرادی که در این سن گذشته خود را مملو از شکست، بی‌کفایتی و موانع خودشکوفایی بدانند تا سن ۶۵ سالگی که دوره سالمندی شروع می‌شود را با سختی می‌گذرانند.
وی لزوم آموزش و آگاهی برای رویارویی با میانسالی و سالمندی را جدی دانست و گفت: باید به افراد این اطلاعات را داد که این بحران اتفاق می‌افتد و قابل پیشگیری نیست اما قابل کنترل است و قطعا می‌توانیم یاد بگیریم با این بحران چگونه برخورد کنیم و اینکه واقعیت‌های آن را بپذیریم بسیار مهم است.
این مدرس دانشگاه دوره‌های خودمراقبتی را برای این دوره از زندگی ضروری دانست و اظهار کرد: افراد باید بدانند انتظاراتی که از سیستم روانی و جسمی خود دارند، نباید مانند قبل باشد، همچنین باید در مورد سندروم پرتاب یا خروج فرزندان هم اطلاعات کافی به دست بیاروند چرا که در دوران سالمندی هم با سندروم آشیانه خالی و خروج کامل فرزندان مواجه می‌شوند.
وی در تشریح این موضوع گفت: افراد میانسال و سالمند باید بدانند که فرزندان هیچگاه تلاش‌های آنها را پاس نخواهند داشت و این اطلاعات به آنها کمک می‌کند تا در دوران کهنسالی با پدیده آشیانه خالی بهتر کنار بیایند.
ناجی‌نیا در خصوص اهمیت حمایت‌های اجتماعی در دوران میانسالی و سالمندی تصریح کرد: حمایت‌های اجتماعی به افراد کمک می‌کند احساس بهتری نسبت به تصمیمات، روابط و وضعیت خود داشته باشند و بررسی‌ها نشان داده که انواع حمایت‌های اجتماعی، روانشناختی و جسمانی می‌تواند تا حد بسیاری کمک کننده باشد.
وی بحران کهنسالی را آخرین چالش زندگی خواند و افزود: تنهایی، سکوت و احساس رخوت با وضعیت جسمانی نامناسب در این دوره به وضوح دیده می‌شود و افرادی که میانسالی خوبی داشته‌اند کهنسالی را به خوبی طی می‌کنند و قطعا آخرین سال‌های زندگی خود را با تجربه‌هایی ارزشمند به خوبی طی می‌کنند که اگر آموزش برای این دوران از قبل شروع شده باشد نقش حمایت‌های اجتماعی هم بسیار موثر خواهد بود.
نظر شما