به گزارش خبرنگار ایمنا، سرطان معده ناشی از تجمع غیرطبیعی گروهی از سلول‌ها در معده است که در نهایت باعث تشکیل توده‌ای در معده می‌شود. سرطان معده بعد از سرطان‌های ریه، سینه و روده بزرگ از سرطان‌های شایع در جهان است.
این سرطان در برخی از کشورها شیوع بیشتری دارد، سرطان معده یکی از شایع‌ترین سرطان‌های دستگاه گوارش و بعد از سرطان ریه، کشنده‌ترین نوع سرطان در بین انسان‌ها است. مطالعات حاکی از آن است که متأسفانه در هر ساعت یک بیمار در دنیا به واسطه عوارض حاصل از این بیماری جان خود را از دست می‌دهد.
بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی سالانه ۷۲۳ هزار نفر بر اثر این سرطان از دنیا می‌روند. به منظور بررسی روند تشخیص و درمان سرطان معده گفت‌وگویی با محسن شریفی، متخصص داخلی، فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان و عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان داشتیم که در ادامه می‌خوانید.
درباره سرطان معده و مراحل پیشروی این بیماری توضیح دهید؟
با ایجاد تغییر سلولی در سلول‌های پوششی معده طی پنج مرحله شخص به سرطان معده مبتلا می‌شود، اگر طی این پنج مرحله بیماری به وسیله متخصص گوارش و کبد تشخیص زودرس داده شود، با درمان دارویی و درمان آندوسکوپی نجات بیمار از سرطان امکان پذیر است.
چه عواملی در بروز سرطان معده تاثیرگذار هستند؟
امروزه اعتقاد بر این است که بروز سرطان به دلیل وجود یک زمینه ژنتیکی است، شیوع سرطان معده هم از این قاعده مستثنی نیست و زمینه ژنتیکی عامل مستعد شدن افراد به این نوع سرطان است. سرطان معده مانند سرطان‌های دیگر چند عاملی است و علاوه بر ژنتیک با افزایش سن بروز سرطان معده در بدن افزایش پیدا می کند.
در ۱۰ درصد موارد کنسرهای معده اساس ژنتیکی دارند و کسانی که منسوبین درجه یک آنها با سرطان معده مواجه است، می‌طلبد که تحت نظرپزشک بوده و از نظر عفونت معده چک شوند و در صورت ابتلا به عفونت معده با کوچک‌ترین علایمی تحت آندوسکوپی قرار گیرند و با تحت درمان قرار گرفتن عفونت در بدن آنها ریشه کن شود.
پیشروی پنج مرحله سرطان معده در چه بازه زمانی اتفاق می‌افتد؟
ممکن است که روند ابتلا به سرطان معده طی سه سال یا بیشتر طول بکشد و می‌طلبد که بیمار با مراجعه زود هنگام به متخصص گوارش و کبد از پیشروی این نوع سرطان جلوگیری کند و بایستی پزشک با شک بالینی و تشخیص مراحل تغییر سلول سریع بیمار را تحت درمان دارو و آندوسکوپی قرار دهد تا نجات جان او و بازگشت به حالت اولیه فراهم شود.
مراجعه و تشخیص دیرهنگام این سرطان چه عواقبی برای بیمار دارد؟
شناخت و تشخیص علایم زودرس سرطان به وسیله پزشک باعث می‌شود که از پیشروی یک بیماری کشنده غیرعلاج جلوگیری شده و جان بیمار نجات یابد. اما مراجعه دیر هنگام بیمار به پزشک تشخیص را به تعویق می اندازد و در نتیجه بیماری به مرحله ای میرسد که دیگر قابل جراحی نیست و از پیشروی این بیماری کشنده نمیتوان جلوگیری کرد.
علایم هشدار دهنده اولیه بروز سرطان معده چه مواردی است؟
دوعلامت ثابت و شایع سرطان معده درد شکم و کاهش شکم است. اگر کاهش وزن بیشتر از ۱۰ درصد در طی شش ماه بدون دلیل اتفاق افتاد باید بیمار مورد بررسی قرار گیرد به دلیل اینکه این نوع کاهش وزن از علائم سرطان معده است. درد شکم قسمت فوقانی شکم و سردل است که بیمار از درد ناحیه فوقانی شکم شکایت می‌کند، ممکن است که این درد در مراحل اولیه خفیف و مبهم باشد، اما در مراحل پیشرفته تر دردی بسیار شدید وغیر قابل تحمل است.
شدت دردهای شکم چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
این درد اول با خوردن غذا ایجاد شود و در مرحله‌های بعدی با معده خالی هم به طور یکنواخت وجود دارد و با درگیری شبکه عصبی به تدریج شدیدتر می شود. جدی گرفتن این علایم در افراد بالای ۴۵ سال ضروری است.
علاوه بر علائم ثابت و شایع سرطان معده از علائم دیگر این بیماری چیست؟
سیری زودرس و استفراق از دیگر علایم این بیماری است. بعد از غذا خوردن در مواردی که قسمت خروجی معده درگیر است شخص نیم ساعت بعد از غذا خوردن دچارحالت استفراق می شود و در مواردی که ورودی معده درگیر است شخص احساس گرفتگی کرده و غذا موقع ورود به معده گیر می کند که درد را به طور دقیق پشت جناق سینه حس می کند. وقوع حالت استفراق بعد از غذا خوردن در افراد بالای ۴۵ سال جدی گرفته شود و بروز سرطان معده بعد از این سن شایع تر است. کم خونی های بدون علت است درخانم هایی که یائسه هستند و در آقایان در هر سنی کم خونی و کمبود آهن می تواند یکی از علل بروز سرطان معده باشد.
عوامل محیطی در بروز این نوع سرطان تا چه اندازه دخالت دارند؟
یک سری از عوامل محیطی هم در بروز سرطان معده دخالت دارند که مهم ترین آنها عفونت با میکروبی بنام هلیکوباکترپیلوری است و این میکروارگانیسم معمولا در دوران کودکی در سن زیر ۱۰ سالگی از راه دهان آلوده، دست و غذای آلوده وارد بدن می شود.
مهم ترین عامل که حدود ۸۰ درصد با سرطان های معده در ارتباط است عفونت با میکروارگانیسمی بنام هلیکوباکترپیلوری است. نوع تغذیه از دیگر عوامل محیطی موثر در بروز این سرطان است. اثبات شده که مصرف بعضی از غذاها از جمله غذاها و گوشت‌های نمک سود شده ابتلا سرطان معده را افزایش می دهد. دخانیات نیز با توجه به اینکه لایه مخاطی معده را نازک می‌کند سیگار و قلیان می‌تواند عامل سرطان معده باشد. مصرف دخانیات و غذاهایی حاوی ماده نگهداره و استفاده طولانی مدت از این غذاها مضر و سرطان زا است.
زخم معده در شیوع این نوع سرطان تا چه اندازه موثر است؟
بروز زخم معده در ۲۵ درصد موارد می‌تواند بدخیم و عامل سرطان باشد؛ بنابراین افرادی که دچار بیماری زخم معده هستند باید از سوی پزشک گوارش و کبد تحت درمان باشند و با دو بار آندوسکوپی زخم های معده و اطمینان از بهبودی کامل بیمار از بروز سرطان معده جلوگیری می شود.
چه عوامل محافظتی برای کاهش شیوع سرطان معده توصیه می کنید؟
اثبات شده که ورزش کردن و افزایش ماده ای در خون اثر محافظتی در کاهش شیوع سرطان معده را به دنبال دارد می تواند عامل پیشگیرانه باشد، مصرف میوه و سبزیجات تازه، مصرف ویتامین‌های گروه C و E و بتاکاروتن هم اثر محافظتی در جلوگیری از سرطان معده را دارند.
درباره روند تشخیص ودرمان سرطان معده توضیح دهید؟
ابتدا شک بالینی است و باید بیمار زودهنگام به پزشک مراجعه کند. متاسفانه ۵۰ درصد بیماران مبتلا به سرطان معده دیرهنگام به پزشک مراجعه می کنند که مرحله شیمی درمانی هستند و فقط ۵۰ درصد بیماران مراجعه زودهنگام دارند که بیماری قابل درمان است و از پنج مرحله تغییر سلولی می‌گذرد و در این مراحل با مراجعه به موقع بیمار با درمان‌های دارویی و آندوسکوپی درمان می‌شود. آندوسکوپی دقیق‌ترین روش تشخیصی است و با تشخیص این بیماری نمونه‌برداری انجام می‌گیرد و می‌توان به تشخیص بالینی رسید.
در کشورهایی که شیوع سرطان معده بالا است سالانه بیماران آندوسکوپی می شوند. اما در ایران دستورالعمل وزارتخانه ای به این شکل نیست که بیماران سالانه آندوسکوپی شوند و به دلیل شیوع کمتر این بیماری در کشور آندوسکوپی یک تست غربالگری نیست. در مورد تست های غربالگری در ایران اکنون بررسی عفونت با هلیکوباکترپیلوری توصیه می‌شود. برای افراد بدون علامت هم لزومی ندارد که در آزمایشات خون میکروب معده چک شود و با ایجاد نگرانی برای بیماران درمان نابجایی انجام نشود.
نظر شما