پس از پایان یافتن دوره مسئولیت فدریکا موگرینی در اتحادیه اروپا و نامزدی جوزف بورل در سمت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و حمایت وی از برجام، گمانه زنی هایی پیرامون سرنوشت برجام در پی این جابجایی در افکار عمومی مطرح شد. در همین خصوص علی امیدی، کارشناس مسائل بین الملل به خبرنگار ایمنا گفت: به نظر می رسد که سیاست های ملایم موگرینی درحمایت از برجام و تغییرات جدید با سرکار آمدن جوزف بورل در راستای حمایت از برجام همخوانی دارد؛ جوزف بورل نه تنها مواضع ضدایرانی ندارد، بلکه شدیدا منتقد سیاست های اسرائیل و آمریکا بوده و خروج آمریکا از برجام را کاری اشتباه می داند.
اتحادیه اروپا دنباله رو کورکورانه آمریکا
وی اظهارکرد: جوزف بورل در مواضع سرسختانه اش معتقد است که اروپا در دوره ترامپ مشکلات تاکتیکی با آمریکا ندارد، بلکه اختلافات اتحادیه اروپا با آمریکا استراتژیک بوده و اروپا نباید کورکوانه دنباله رو سیاست های آمریکا باشد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی افزود: جوزف بورل ۷۲ ساله، هیچ گاه موضع انتقادی خود را علیه سیاست های دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مخفی نکرد، بلکه در مورد نفتکش ایرانی توقیف شده در جبل الطارق گفته است که انگلیسی ها بله قربان گوی آمریکا شده‌اند و این رفتار دولت انگلیس را شدیداً تقبیح کرد .
امیدی ادامه داد: جوزف بورل یک سوسیالیست است؛ روزنامه نگاران اسرائیلی در انتقاد از مواضع جوزف بورل در برابر اسرائیل با طعنه نوشته اند: اسرائیلی ها آرزو دارند که ای کاش دوره موگرینی تکرار شود، چرا که موگرینی مواضع ملایمی داشت و از سیاست های اسرائیل با ملایمت انتقاد می کرد، اما جوزف بورل نسبت به سیاست های خصمانه اسرائیل نگاه شدیداً انتقادی داشته و سیاست های خاورمیانه‌ای آمریکا را نکوهش کرده است و سیاست های تنش زای این کشور را یکی از عوامل بحران های خاورمیانه می داند.
خروج آمریکا از برجام کاملا اشتباه بود
وی گفت: از نگاه جوزف بورل، مسئول جدید سیاست گذاری اتحادیه اروپا، خروج آمریکا از برجام نادرست بود. وی در این خصوص به خبرنگاران اعلام کرده است که «خروج آمریکا از برجام کاملا اشتباه است و اروپا باید با مواضع سرسختانه اش از برجام در مقابل آمریکا حمایت کند، چرا که برجام قراردادی است که جلوی هسته‌ای شدن ایران و گرایش این کشور را به تولید بمب هسته ای می گیرد و به این دلیل امنیت خاورمیانه و اروپا بیشتر تضمیمن خواهد شد.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی افزود: معمولا در عرصه سیاست بین الملل شخصیت ها خیلی تأثیرگذارند، یک ارتباط متقابل و دیالکتیک بین شخصیت ها و ساختارها وجود دارد که بعضی از شخصیت ها ساختارها را تحلیل و تغییر می دهند و متاسفانه چه در سیاست داخلی، خارجی و بین المللی؛ بعضی از شخصیت ها اثر گذاری و کاریزمای بالا و قوی نداشته و ساختارها بر این گونه شخصیت ها غالب می شود. بی تردید اگر در کمیسیون سیاست خارجی اروپا یک شخصیت سیاست گذار و تاثیر گذار باشد، حتما انعکاس خوبی از سیاست واحد اروپا و تأثیرگذاری مثبت در مناسبات بین المللی را ارائه خواهد داد.
سیاست خارجی اتحادیه اروپا باید یک سیاست واحد باشد
وی در ادامه یادآورشد: برای اینکه یک شخصیت بتواند اثر گذاری بهتری بر ساختارها داشته باشد، باید به آنها اجازه و فرصت تجربه سیاسی داد تا اقتدار شخصی و کاریزما داشته باشند. "هنری کسینجر" ۲۰ سال پیش معتقد بود که در سیاست خارجی اتحادیه اروپا باید یک سیاست واحد وجود داشته باشد؛ کمیته سیاست خارجی اروپا، هماهنگ کننده با نماینده اتحادیه اروپا در عرصه سیاست خارجی و امنیت اورپاست، در سال های گذشته تقریبا هر روز موگرینی با تیتر خبری در رسانه ها خبرسازی و موضع گیری داشت و این بدین معنی است که این نهاد در اتحادیه اروپا خیلی با اهمیت است و جوزف بورل در آینده نزدیک باید این نهاد را تقویت کند تا اتحادیه اروپا اهمیت بیشتری پیدا کند و اگر سنت موگرینی با جوزف بورل ادامه یابد، می توان گفت با این روش جوزف بورل بتواند تأیید نهایی اتحادیه اروپا را بدست آورده و جهان شاهد سمپاتی و همکاری بیشتر وی با اروپا و ایران و آمریکا خواهد بود.
نگاه سنتی به برجام راهگشا خواهد بود
این تحلیلگر مسائل بین المللی افزود: قطعا سنت جوزف بورل در نگاه به برجام همان سنت موگرینی است و تعهد سایر کشورهای اتحادیه اروپا درحفظ برجام بعد از خروج انگلیس از اتحادیه اروپایی بیشترخواهد شد، اما با خروج انگلیس (قرار داد برگزیت) از اتحادیه اروپا، یکی از فرضیه ها بر این است که توقیف و تسخیر نفتکش ایرانی توسط انگلیس یک سیگنال جانبدارانه به طرف آمریکا و در جهت حمایت از سیاست های این کشور در برابر ایران بوده است.
وی خاطر نشان کرد: بوریس جانسون، جانشین ترزا می؛ یک راست گرای افراطی است که قرار است انگلیس را از اتحادیه اروپا خارج کند. بنابراین انگلیس از سیاست اتحادیه اروپایی کنار گذاشته می شود، در نتیجه اتحادیه اروپا با قدرت های مرکزی فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا که قدرت های اصلی اتحادیه اروپا هستند، همچنان متعهد به حفظ برجام و با سیاست های ضد برجامی آمریکا مخالف خواهند کرد.بوریس جانسون، جانشین ترزا می؛ یک راست گرای افراطی است که قرار است انگلیس را از اتحادیه اروپا خارج کند. بنابراین انگلیس از سیاست اتحادیه اروپایی کنار گذاشته می شود، در نتیجه اتحادیه اروپا با قدرت های مرکزی فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا که قدرت های اصلی اتحادیه اروپا هستند، همچنان متعهد به حفظ برجام و با سیاست های ضد برجامی آمریکا مخالف خواهند کرد.
آمانو و سیاست شبیه سیب زمینی
وی در مورد مرگ یوکیا آمانوریس آژانس هسته‌ای گفت: وی چندان نقش تاثیر گذار بر تصمیمات آژانس هسته ای نداشت و بیشتر یک نقش غیر فعال در شباهت به سیب زمینی را دارا بود چرا که روسای سازمان های بین المللی بیشتر تابع تصمیمات ساختارهای خودشان هستند و سیاست ها و تصمیمات آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای برای ایران چندان تفاوتی ندارد؛ سازمان های بین المللی تشکیلاتی ساختاری دارند و آن ساختارها تعیین کننده سیاست ها هستند و تصمیمات آژانس هسته‌ای در شورای حکام گرفته می شود و دبیرکل آژانس تصمیمات شورای بین المللی انرژی هسته ای را اعلام می کند؛ مهم ترین ساختار تعیین کننده آژانس، شورای حکام کنفرانس عمومی است و دبیرکل بیشتر تصمیمات این دو بخش در عرصه بین المللی را انعکاس می دهد و نمی‌تواند برخلاف روند و تصمیمات کلی سازمان عمل کند.
آمانو بر عکس البرداعی دارای شخصیتی خنثی بود، البرداعی دبیر کل آژانس هسته‌ای فعالیت بیشتری داشت؛ بعد از مرگ آمانو نمی دانیم که باید شاهد چه تغییری باشیم چون اعلامیه ها و مواضع آژانس مبتنی بر گزارش هایی است که کارشناسان این سازمان اعلام می کنند و مادامی که کارشناسان آژانس اعلام کنند ایران از تعهدات برجامی خارج شده، دبیرکل آژانس نظر کارشناسان را در رسانه ها منعکس می کند.
گفت‌وگو: آناهید بیدکانی بختیاروند- خبرنگار سیاسی ایمنا
نظر شما