روز دوشنبه که با کاهش ۱۴۱۱ واحدی شاخص شاهد بدترین عملکرد این هفته بودیم حجم معاملات در مجموع بازارهای بورس و فرابورس از رقم ۲،۰۰۰ میلیارد تومان فراتر رفت و این نشان از وجود خریداران مطمئن از روند صعودی سهام مورد معامله در مقابل فروشندگان مایل به خروج از بازار و یا جابه‌جایی سهام است.
وجود سهام با وضعیت بنیادی و قیمت مناسب در بازار به همراه اخبار تحریک کننده رشد قیمت سهام از عوامل استمرار اقبال به بازار در این هفته بوده است. همچنین اخبار مثبت از رخدادها در بازارهای جهانی و مسائل هسته ای به کاهش نگرانی‌ها کمک نموده است.
از جمله این اخبار، انتشار گزارش‌هایی از عملیاتی شدن سامانه اینستکس برای انجام تراکنش های مالی بین ایران و اروپا و همچنین توافقات روسای جمهور چین و آمریکا به منظور کاهش تنش های تجاری است که می تواند به افزایش رونق در بازارهای کالایی جهان بینجامد. از سوی دیگر کماکان اثرات تصمیم فدرال رزرو در ثابت نگهداشتن نرخ بهره و افزایش احتمال کاهش آن در جلسات آتی کمیته بازار باز، دورنمای کاهش ارزش دلار و به تبع آن افزایش نرخ‌ها در بازارهای مواد خام را بیشتر می کند. معرفی نامزد جدید ریاست فدرال رزرو از سوی دونالد ترامپ که احتمالا حامی کاهش نرخ بهره است نیز در همین راستا قابل تحلیل است. جدا از عوامل اثر گذار بر مجموعه بازارها قیمت سنگ آهن نیز کماکان در بازارهای جهانی در حال پیشتازی بوده و در این هفته به محدوده ۱۲۰ دلار در هر تن نزدیک شده است.
تولید کنندگان اوپک و روسیه نیز در این هفته طی اجلاسی در وین تصمیم به حفظ توافق کاهش سقف تولید نفت تا سال ۲۰۲۰ گرفتند که تلاشی در جهت جلوگیری از کاهش قیمت نفت، به تعادل رساندن عرضه، تقاضا و پیشگیری از افزایش حضور نفت شیل آمریکا در بازار است.
در اخبار اقتصادی اثر گذار بر بازار سرمایه در داخل کشور می توان به تلاش‌ها در جهت اجرایی شدن عملیات بازار باز بانکی اشاره نمود. دکتر پرویزیان رئیس کانون بانک های خصوصی طی مصاحبه ای با استقبال از راه اندازی این بازار به تأثیر آن بر تعیین نرخ سود بانکی در این بازار به جای تعیین دستوری نرخ سود اشاره کرد. همچنین مدیرعامل بانک صادرات نیز طی مصاحبه ای از احتمال افزایش سرمایه از محل آورده سهامداران در این بانک جهت اصلاح ساختار سرمایه خبر داد.
در مجموع به نظر می رسد تلاش دولت برای اصلاح ساختار نظام بانکی در نهایت منجر به سودآور شدن بانک‌های زیان ده خواهد شد و از این منظر سرمایه گذاری در بانک ها (قیمت هر سهم آن ها از ارزش دفتری کمتر است) از کم خطرترین گزینه های سرمایه گذاری در بازار است که تا پایان سال می تواند سود قابل توجهی عاید سرمایه گذاران کند.
از دیگر صنایعی که در این روزها مورد توجه فعالان بازار قرار گرفته است و اخبار مثبتی در خصوص آن منتشر می شود صنعت استخراج ذغال سنگ است که عمدتا در برگیرنده نمادهای کطبس، کشرق و کپرور است. در این راستا صحبت‌های نماینده کرمان در مجلس شورای اسلامی نیز قابل توجه است؛ پور ابراهیمی طی سخنانی وعده استفاده از بستر معاملاتی بورس کالا جهت تعیین قیمت سنگ آهن طی یک ماه آینده را داده اند که می تواند باعث افزایش شفافیت در خصوص تعیین نرخ این محصول و کاهش فشار ذوب آهن به عنوان اصلی ترین مصرف کننده این محصول بر تولید کنندگان گردد.
در بازار موازی مسکن داده های معاملات خرداد ماه در این هفته منتشر شد که کماکان حکایت از رکود در معاملات دارد. با توجه به این گزارش تعداد آپارتمان های معامله شده در تهران در اردیبهشت ۱۳۹۸، ۶۰۰۰ واحد بوده است که نسبت به ماه مشابه در سال گذشته ۶۰ درصد کاهش نشان می دهد. با این‌حال افزایش کمرشکن نرخ اجاره خانه های مسکونی هر روز خبر ساز می شود و دولت نیز با ارائه طرح ها و ایده های جدید تلاش می کند خود را در مدیریت این بازار فعال نشان دهد. از جمله این ایده ها ارائه وام جهت ودیعه مسکن، ایده ورود دولت به بازار اجاره داری حرفه ای، پیشنهاد تأسیس صندوق حمایت از مستأجران، اعطای مشوق جهت طرح های بازآفرینی و احداث مسکن اجتماعی در شهرهای اقماری تهران، افزایش وام خرید مسکن در این شهرها تا ۲۵۰۰ میلیون ریال و امثال این ها را اشاره نمود که در این روزها مطرح می شوند. این طرح ها بر افزایش معاملات املاک در تهران اثر قابل توجهی نخواهد داشت اما به تناسب میزان جدید دولت و استقبال فعالان عرصه ساخت و ساز می تواند به ایجاد اشتغال و رونق نسبی در صنایع مرتبط با ساخت واحدهای مسکونی تأثیرگذار باشد.
اخبار مربوط به برگزاری مجامع نیز کماکان در تیرماه از سوی دارندگان سهام شرکت ها دنبال می شود. از جمله مهمترین مجامعی که در این هفته برگزار شد مجمع شرکت سنگ آهن گل گهر بود که در آن علاوه بر تقسیم سود یک‌هزار و ۸۰ ریالی دو مجموعه سرمایه گذاری امید و فولاد مبارکه برای کسب کرسی های هئیت مدیره به رقابت پرداختند و برنده این رقابت سرمایه گذاری امید بود. این شکست به قدری برای فولاد مبارکه ناباورانه بوده است که شرکت گل گهر طی اطلاعیه ای در کدال مجددا سهامداران را دعوت به مجمع جهت انتخاب اعضای هئیت مدیره نموده است.
از دیگر حواشی این مجمع اعتراض شدید و دامنه دار سهامداران خرد به نحوه تعامل فولاد مبارکه با این شرکت و نرخ پائین گندله بود. این اعتراضات بار دیگر مشکلات ناشی از تضاد منافع سهامداران عمده با شرکت‌های تحت مدیریت و سهامداران خرد را یادآوری می کند که جهت کاهش این مشکلات توجه به پیاده سازی اصول حاکمیت شرکتی و اجرای دقیق ماده ۱۲۹ قانون تجارت مبنی بر شرکت نکردن سهامدار ذی‌نفع در تصمیم گیری در خصوص معاملات مشمول این ماده در مجمع عمومی، یک ضرورت است.
سال گذشته سازمان بورس در یک گام رو به جلو اقدام به تصویب و ابلاغ دستورالعمل حاکمیت شرکتی نمود که برخی از مواد آن از سال جاری و برخی از زمان ابلاغ لازم الاجرا بوده اند. لازم است اجرای این دستورالعمل به عنوان یک مطالبه از سوی سهامداران خرد در همه مجامع مطرح شود. همچنین سازمان می تواند جهت نظارت بر حسن اجرای این دستورالعمل از شرکت‌های رتبه بندی اعتباری تحت نظارت خود برای انتشار رتبه بندی شرکت ها از منظر پیاده سازی این دستورالعمل استفاده نماید.
دیگر رویداد قابل تأمل این هفته ورود دو شرکت پتروشیمی اراک و بانک کارآفرین در ترکیب سهامداری شرکت نفت سپاهان است که برای مشخص شدن دلیل این اتفاق باید منتظر ماند اما در هر صورت این معاملات برای سهامداران خرد پیام ارزندگی سهام این شرکت به‌رغم بازدهی ۵۴ درصدی از ابتدای سال را دارد.
در بازارهای جانبی بازار سرمایه انتشار اخبار مربوط به تدارک انجام معاملات آتی زیره در بورس کالا نویدبخش افزایش نقش بورس های رسمی کشور در شفافیت بازارهای کالایی و معاملات است. به نظر می رسد تجربه انجام معاملات آتی زعفران در بورس کالا به اندازه ای موفق بوده است که بتوان آن را به سایر کالاهایی که تاکنون توسط دلالان به صورت سنتی و بدون شفافیت انجام می شده، تعمیم داد.
امید است این شفافیت معاملاتی منجر به انتقال حاشیه سود از سمت دلالان به سمت تولید کنندگان اصلی برود و در نهایت با کمرنگ شدن نقش واسطه های سنتی دو طرف عرضه و تقاضای واقعی برندگان اصلی این فرآیند باشند.
این هفته بازار شاهد اعلام کوپن خرید سهام تازه وارد داروسازی ره‌آورد تأمین در بازار دوم فرابورس بود که با استقبال بیش از ۴۰۰ هزار نفر سهامدار در نرخ سه هزار و ۱۵۰ خلق قیمت شد و به هر سهامدار رقمی کمتر از ۳۰۰ هزار ریال سهام تخصیص یافت. به این ترتیب شرکت دارویی ره آورد تأمین به ارزش بازار ۶۳۰ میلیارد ریال دست یافت. افزایش عرضه شرکت های کوچک در بازار در شرایطی که متولی نظارت بر بازار ابزارهای مناسبی جهت کنترل دستکاری در قیمت ها در اختیار ندارد و اقدام جهت پیشگیری از تشکیل حباب را وظیفه خود نمی داند می تواند زمینه ساز بروز اتفاقات پیش گفته شود.
در اخبار حاشیه بازار، خبر در گذشت دکتر علینقی عالیخانی وزیر اقتصاد پیشین ایران اگر چه امروز بر بازار سرمایه تأثیر گذار نیست اما با توجه به اینکه راه اندازی بورس ایران در سال ۱۳۴۸ در دوره وزارت ایشان بوده لازم به یادآوری و گرامیداشت است.
با تمام فراز و فرودها، شاخص کل این هفته را نیز در نهایت با عملکردی مثبت پشت سر گذاشت و به‌رغم افزایش عرضه ها در نیمه دوم معاملات روز چهارشنبه این شاخص با ۳۶۶ واحد افزایش نسبت به پایان هفته گذشته در عدد ۲۴۸ هزار و ۹۴۳ واحد به کار خود پایان داد.
لازم به ذکر است که این نوشته حاوی هیچ توصیه ای برای هر گونه تصمیم سرمایه گذاری شامل خرید و فروش نیست و صرفا بیان رویدادهای مرتبط با بازار سرمایه و نظر شخصی نگارنده است بنابراین مسئولیت هر گونه تصمیم بر عهده سرمایه گذاران خواهد بود.
** کارشناسی ارشد مدیریت و تحلیل گر بازار سرمایه و بورس
نظر شما