مراحل درمان اعتیاد چیست؟

هاجر سلیمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه اعتیاد به هر ماده مخدری منجر به بروز مشکلات مشخص در سلامت و عملکرد زندگی فرد می‌شود، اظهار کرد: برخی افراد به طور تفننی و تنها  در جمع‌های خانوادگی مواد مصرف می‌کنند اما بعد از مدتی متوجه می‌شوند که دفعات و میزان مصرف بیشتر از حدی است که مدنظر آنها بوده و این اتفاق نشان از وجود اعتیاد دارد.

وی با تاکید بر اینکه مصرف موادمخدر باعث اختلال در کار، تحصیل و روابط بین فردی شود، گفت: چنانچه با وجود همه این مشکلات فرد به مصرف مواد ادامه دهد این اتفاق نشان‌دهنده اعتیاد فرد است، همچنین اگر در فرد نسبت به ماده مصرفی تحمل ایجاد می‌شود یعنی ابتدای مصرف با مقدار کمی از مواد به سرخوشی دست پیدا می‌کرد اما بعد از مدتی با چند بار مصرف به آن حالت می‌رسد این اتفاق نشانگر وابستگی و اعتیاد است.

این روانپزشک با تاکید بر اینکه شیوع اعتیاد در ۱۰ سال گذشته در استان اصفهان افزایش پیدا کرده است، گفت: این شیوع در بین زنان بیشتر است و این اتفاق می‌تواند تلنگری برای افزایش آسیب‌های خانوادگی باشد،از سوی دیگر سن شروع مصرف مواد هم کاهش پیدا کرده که در حال حاضر  سن شروع مصرف مواد در کشور بین گروه سنی ۱۵ تا ۲۵ سال است.

شیوع مصرف افیون‌ها در رده اول

وی درباره شیوع مصرف موادمخدر اظهار کرد: از نظر شیوع نوع ماده مصرفی در استان مواد افیونی در رده اول قرار می‌گیرند. افیون‌ها شامل تریاک، مورفین، هروئین، ترامادول و مشتقات آن مانند کدئین است که مصرف آنها باعث تسکین و آرامش بخشی و خواب آلودگی می‌شود اما در ادامه اختلالات خلقی، حافظه و توجه را به دنبال دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه مواد محرک در رده دوم شیوع مصرف قرار دارند، تصریح کرد: حشیش دارای اسامی مختلف مثل گل، گراس یا علف و یا بنگ است که مصرف آن نسبت به سال‌های گذشته به مراتب در حال افزایش است،  و بسیاری از بیماران اصرار دارند که به جای حشیش، گل مصرف کنند در صورتی که ماده موثره همه آنها ماده "تی اچ سی" است.

این روانپزشک با بیان اینکه مصرف شیشه در رده سوم شیوع مواد مصرفی استان اصفهان قرار دارد، گفت: بهترین اقدام برای ترک اعتیاد مراجعه به مراکز دارای روانپزشکان و درمانگران آموزش دیده است هرچند همه مراکز از یک پروتکل درمانی استاندارد تبعیت می‌کنند و پزشکان این مراکز با توجه به شرایط بیمار، نوع و مقدار ماده مصرفی او، مشکلات خانوادگی، و میزان سال‌های مصرف  یک برنامه درمانی برای او انتخاب می‌کنند.

 اعتیاد بیماری مزمن و عودکننده است

سلیمی با تاکید بر اینکه اعتیاد یک بیماری مزمن و عود کننده است، افزود: نیاز است که فرد مرتب با مراکز درمان ترک اعتیاد در ارتباط باشد، در واقع نمی‌توان یک نسخه واحد برای همه افراد در نظر گرفت و با توجه به شرایط هر بیمار تصمیم  برای ترک اعتیاد او گرفته شود.

وی با اشاره به اینکه ممکن است لغزش‌های فراوانی وجود داشته باشد که منجر به ناامیدی بیمار و خانواده او شود، تصریح کرد: خانواده‌ها در نظر داشته باشند این بیماری مزمن بوده و باید در سیر بیماری تعاملات مناسبی را با پزشک معالج داشته باشند تا بتوانند این مراحل با موفقیت طی کنند و در دوره ترک با وجود لغزش‌ها ناامید نشوند.

این روانپزشک در تشریح این وضعیت اظهار کرد: بیماری که سه یا چهار دوره برای ترک اقدام می‌کند و هر با در دوره ترک چند ماه پاک بوده است با بیماری که طی ۱۰ سال مصرف مواد اصلا به دنبال ترک نرفته  متفاوت است و سم‌زدایی در ترک اعتیاد گام اول است و ترک اعتیاد به عنوان یک برنامه جامع باید همه نیازهای فرد را پوشش دهد.

وی با تاکید بر اینکه مباحثی مانند ترک از دور یا ترک تضمینی واژه‌های غیر علمی هستند، افزود: فرد معتادی که سبک زندگی، راه حل‌های مقابله با استرس، حل مسئله و مشکلات خانوادگی و روحی او تغییری  نکرده نمی‌توان از او انتظار داشت که سریع مصرف را کنار گذاشته و ترک کند، بنابراین سم زدایی به معنای درمان نیست و  برای جلوگیری از عود بیماری اعتیاد عوامل مختلفی دخیل هستند.

سلیمی حمایت روحی و روانی خانواده در ترک اعتیاد به بیماران بسیار موثر دانست و خاطرنشان کرد: علاوه بر این بیمار باید ارتباط نزدیکی با پزشک داشته باشد تا شرایطی را که منجر به عود  اعتیاد می‌شود را شناسایی کند و علاوه بر این نباید بیمار در دوره درمان ناامید شود تا با کمک تیم درمان شناسایی شرایط عود بیماری امکان‌پذیر شود و با برطرف کردن این موارد بهبودی بیمار افزایش خواهد داشت.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تاکید کرد: با توجه به اینکه اعتیاد بیماری مزمن و عود کننده‌ای است در تسریع و ماندگاری ترک اعتیاد انگیزه فرد و حمایت خانواده بسیار کمک کننده است. در مصرف داروها برای ترک اعتیاد باید توجه کرد که این داروها از چه موادی تشکیل شده‌اند و آیا موجب وابستگی افراد می‌شود و ضرر جسمانی برای شخص مصرف کننده دارند. مصرف داورها ممکن است باعث کاهش وابستگی جسمانی فرد معتاد به مصرف مواد شود اما با تجویز دارویی تغییر کلی سبک زندگی افراد و داشتن زندگی بسیار سالم را نمی‌توان انتظار داشت.