به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان نطنز، ایران از نخستین خواستگاه‌های کشاورزی در جهان است. تقریباً یک سوم زمین‌های ایران قابلیت کشاورزی را دارند واز این مقدار کمتر از یک سوم تحت آبیاری است. به دلیل خاک نامرغوب و نامناسب بودن توزیع آب در بیشتر نواحی در زمین‌ها کشت و زرعی انجام نمی‌شود و تنها در ۱۲ درصد از وسعت ایران کشاورزی می‌شود.
بر اساس آمارها حدود چهار میلیون و ۳۰۰ هزار نفر کشاورز در ایران در عرصه‌ای حدود ۱۴ میلیون هکتار مشغول فعالیت هستند این در حالی است که این حرفه مهمترین منبع پایداری، درآمد، معیشت و اشتغال کشور به ویژه در جوامع روستایی محسوب می‌شود.
شهرهایی مانند نطنز که همسایه کویر هستند بیش از سایرین اهمیت آب و ارزش کشت و زرع را درک می‌کنند، بنابراین مردمان این مناطق در طول تاریخ در ابداع طرح‌های بهره‌وری از آب و بومی‌سازی گونه‌های کم‌نیاز به آب، سرآمد اقران و امثال خود در دیگر سرزمین‌ها بوده‌اند.
کویر پشت دروازه‌های شهر
عبدالرضا مهدی‌بادی، مدیر جهاد کشاورزی نطنز در گفتگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: این شهرستان به دلیل ویژگی‌های خاص اقلیمی دارای تنوع و ویژگی‌های خاص در بخش کشاورزی است، طبق آمار سال ۹۵ سالانه حدود ۱۰۰ میلیون مترمکعب در بخش کشاورزی دو منطقه مرکزی و بادرود مصرف می‌شود که این آب از ۱۰ چشمه، ۳۶۰ دهنه قنات، ۱۵۶ چاه عمیق و نیمه‌عمیق و ۱۳۰ استخر ذخیره آب تامین می‌شود .
وی تصریح می‌کند: حدود ۱۷۲ هزار و ۴۹۱ هکتار مرتع و ۲۴ هزار و ۳۵۹ هکتار جنگل در دو بخش مرکزی و بادرود وجود دارد، این در حالی است که ۱۲۲ هزار و ۳۳۰ هکتار بیایان نیز در این دو بخش گسترده شده است، همچنین حدود ۷۲ هزار راس دام سبک، ۱۳ هزار و ۵۰۰ راس دام سنگین، یک میلیون و ۶۳۶ هزار قطعه طیور و پنج هزار و ۵۰۰ کلونی زنبور عسل و ۲۰ مزرعه پرورش ماهی نیز در این محدوده وجود دارد.
مدیر جهاد کشاورزی نطنز می‌افزاید: تولید سالانه محصولات کشاورزی و دامی در دو بخش این شهرستان حدود ۱۵۰ هزار تن شامل ۱۰۸ هزار تن محصولات زراعی، ۲۸ هزار تن محصولات باغی و مابقی محصولات دامی است.
مهدی‌بادی با بیان اینکه شهرستان نطنز از جمله مناطقی است که میزان بارندگی بلندمدت آن ۲۵۰ میلی‌متر در سال است، خاطرنشان می‌کند: در سال زراعی ۹۸ - ۹۷ میزان بارش ۲۱۶ میلی‌متر بوده که در منطقه کویری بادرود این رقم به ۹۶ میلی‌متر رسیده است.
وی می‌گوید: باتوجه به برداشت بی رویه آب از چاه‌های کشاورزی این منطقه تا ۱۰ سال آینده به سرنوشت سایر شهرهای کویری مبتلا می‌شود.
کشت گلخانه‌ای راه نجات کشاورزی
مدیر جهاد کشاورزی نطنز تصریح می‌کند: سیاست مسئولان جهاد کشاورزی شهرستان حمایت از توسعه کشت گلخانه‌ای است تا همچنان کشاورزی در این منطقه رونق داشته باشد.
مهدی‌بادی می‌گوید: باوجود مشکلات کم‌آبی در این شهرستان، کشاورزی سنتی همچنان متداول است این در حالی است که در کشاورزی سنتی آب در دسترس این بخش با کمترین بازده به محصول تبدیل شده و باعث می‌شود هر ساله کشاورزانی که زمین و آب کمتری در دسترس دارند، این کار را رها کنند وبه سراغ مشاغل کاذب بروند در حالی که راه حل این مشکل برای سودآوری مناسب کشاورزان و همچنین افزایش محصولات کشاورزی با کیفیت بالا، توجه به کشت گلخانه‌ای است.
بهره‌وری پایین منابع آبی
محمد شریفی‌مقدم، کارشناس ارشد کشاورزی تأکید می‌کند: دشت بادرود یکی از مناطق بحرانی درگیر با مشکل بی‌آبی است که حجم زیادی از آب آن با بهره‌وری پایین مصرف می‌شود، تنها راه نجات کشاورزی این منطقه تغییر الگوی کشت است.
وی اظهار می‌کند: با اصلاح و تغییر الگوی کشت می‌توان بین ۳۰ تا ۵۰ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کرد بدون آنکه تغییری در میزان تولید نهایی حاصل شود.
کارشناس ارشد کشاورزی اضافه می‌کند: به برنامه‌های بلندمدت نیاز است تا بتوان ضمن تغییر الگوی کشت و معرفی ارقام پرمحصول و مقاوم به خشکی و کم‌آبی، الگوی صحیح مصرف آب در بخش کشاورزی را نهادینه کنیم.
کشاورزانی پیر و فقیر
حسن رمضانیان از کشاورزان منطقه بادرود می‌گوید: کشاورزا واقعا پولی براشون نمونده که بخواند کار کنند ، زمینای کشاورزی و باغات کوچیکه و کار روی اون‌ها به صرفه نیست.
وی ادامه می‌دهد: اکثر کشاورزا پیر و از کار افتاده هستند و چون درآمد دیگه‌ای ندارند مجبورند روی زمین کار کنند؛ جوونا هم اصلا طرف کشاورزی نمیاند، خب براشون صرف نمی‌کنه، جوون به کاری احتیاج داره که توش پول کافی باشه تا بتونه زندگی کنه.
عباس کربلایی از تولید کنندگان و صادرکنندگان محصول انار بادرود نیز از نرخ بالای سود تسهیلات بانکی گله‌مند است و می‌گوید: قیمت کود و سم کشاورزی خیلی بالا رفته و اینطوری قیمت محصول هم بالا می‌ره. البته چیزی دست کشاورز را نمی‌گیره و همش تو جیب دلال و واسطه می‌ره با این وضعیت معلوم نیست آینده کشاورزی این منطقه چی می‌شه.
وی اضافه می‌کند: توی این منطقه کارگاه سورت . بسته‌بندی نداریم، صنایع تبدیلی هم نداریم. تازگیا برای برداشت از چاهای آب کشاورزی هم خیلی محدودیت درست شده، زمینای کشاورزی هم کوچیکه و نمی‌شه توی این زمینای کوچیک تراکتور و کمباین پیشرفته بیاریم.
ثروتی که نمی‌شناسیم
احمد مختاریان‌پور، مدیر مرکز جهاد کشاورزی بادرود می‌گوید: در منطقه کویری بادرود نیز محصولات صیفی و انار به عمل می‌آید که تحت نام "گرمک" و "طالبی آقا علی عباس" و "انار نادری بادرود" شناخته می‌شود.
وی اضافه می‌کند: سطح زیرکشت محصول انار بالغ بر هزار و ۳۰۰ هکتار است که عمده آن در بخش بادرود کشت شده و بالغ بر ۲۶ هزار تن محصول تولیدی را روانه بازار می‌کند.
مدیر مرکز جهاد کشاورزی بادرود تصریح می‌کند: اکثر باغات این شهرستان در بخش بادرود از رقم نادری و از انوع صادراتی است. حدود ۳۰ درصد از تولید محصول انار این شهرستان به کشورهای اروپایی و شرق آسیا صادر می‌شود؛بادرود از نظر صادرات انار مقام نخست استان را به خود اختصاص داده است.
مختاریان‌پور ادامه می‌دهد: در این شهرستان ۱۱ هکتار گلخانه وجود دارد که محصولاتی مانند خیار، گوجه، فلفل و گل شاخه بریده و آلوئه‌ورا در آن تولید می‌شود و مهمترین آن گلخانه گل شاخه بریده با سطح زیر کشت پنج هزار مترمربع و مجهز به سیستم هیدروپونیک و کاملاً استاندارد و علمی است.
وی با بیان اینکه در مجموع بالغ بر سه هزار تن صیفی و سبزی در گلخانه‌های این شهرستان تولید می‌شود، تصریح می‌کند: امور دام از دیگر بخش‌های فعال در این شهرستان است که هم از نظر میزان تولید و هم از نظر اشتغالزایی سهم قابل توجهی را به خود اختصاص داده است؛ واحدهای صنعتی و سنتی این شهرستان ضمن تأمین نیاز خانوار، ۷۰۰ تن گوشت قرمز، شش هزار و 800 تن گوشت مرغ، دو هزار و 800 تن تخم‌مرغ، 9 هزار تن شیر و ۴۵ تن عسل در سال تولید می‌کنند.
مدیر مرکز جهاد کشاورزی بادرود با بیان اینکه در این بخش ۸۰ استخر دومنظوره وجود دارد، خاطرنشان می‌کند: زمینه مساعدی برای پرورش ماهیان گوشتی و زینتی در این شهرستان فراهم شده است.
گروهی فقیرند و گروهی پیشتاز در تولید محصول
بهروز کیانوش، مسئول اداره تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی نطنز می‌گوید: گلابی نطنز یکی از محصولات این شهرستان است که مرغوب‌ترین نوع آن گلابی طامه است.
وی اظهار می‌کند: یک ششم محصول "به" کشور در بزرگترین باغ این محصول در رحمت‌آباد نطنز تولید می‌شود.
مسئول اداره تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی نطنز ادامه می‌دهد: سطح زیرکشت این محصول بالغ بر ۶۵۰ هکتار بوده که این مقدار ۵۷ درصد سطح زیرکشت استان و ۵.۱۲ درصد سطح زیر کشت کشور است و از آن بیش از ۱۶ هزار تن محصول برداشت می‌شود که این مقدار ۷۲ درصد تولید به استان و ۱۷ درصد تولید به کشور است.
کیانوش یادآور می‌شود: این شهرستان با تولید حدود ۷۰۰ کیلوگرم زعفران از بیش از ۱۷۰ هکتار سطح زیرکشت این محصول مقام نخست تولید آن در استان را به خود اختصاص داده است.
گزارش از: رحمت الله کاملی‌بادی خبرنگار ایمنا سرویس شهرستان
نظر شما