در روزهای منتهی به سالگرد خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم ها، شاهد اقدامات و تحرکاتی در صحنه دیپلماسی بوده ایم، در این میان می توان از اعزام ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن به خلیج فارس، که یکی از بحث برانگیزترین تحرکات و اقداماتی بود که آمریکا بعد از قراردادن نام سپاه پاسداران در لیست گروه های تروریستی انجام داد، یاد کرد. در همین رابطه "علی امیدی" استاد دانشگاه اصفهان و تحلیلگر مسائل بین المللی طی گفت وگویی با خبرنگار ایمنا به تحلیل شرایط جاری پرداخته است.
استاد دانشگاه اصفهان با اشاره به صدور بیانیه جان بولتون در خصوص اعزام ناو هواپیمابر گفت: این برای اولین بار بود که مشاور امنیت ملی رییس جمهور آمریکا با صدوربیانیه ای، هدف از اعزام ناو به خلیج فارس را اعلام کرد، این مسئله کمی تعجب برانگیز است، چرا که قبلا تغییر و تحولات و جابه جایی ناوهای آمریکا در دریاهای آزاد جهان توسط وزارت دفاع این کشور اعلام می شد، ولی این بار مشاور امنیت ملی رییس جمهور آمریکا با صدور بیانیه ای، هدف از اعزام ناوآبراهام لینکلن به خلیج فارس را اعلام کرد.
وی خاطر نشان کرد: این چنین اقدام و رفتار آشکاری دارای دو معنی مهم است؛ جان بولتون با صدور این بیانیه غیرمستقیم به جهان اعلام کرده است که تمام امور سیاست خارجه و دفاعی آمریکا، در کاخ سفید مدیریت شده و مشاور امنیت ملی رییس جمهور، نقش مهمی در این زمینه خواهد داشت.
این تحلیل گر سیاسی ادامه داد: از طرف دیگر آقای ظریف در سفر اخیر به آمریکا اظهار کرده بود که جان بولتون و مایک پمپئو برخلاف سیاست های ترامپ عمل کرده و به نوعی ترامپ را بازی می دهند، چون سیاست ترامپ جنگ طلبانه نیست و مایک پمپئو و جان بولتون باعث شده اند که ترامپ در تله قرار گیرد، همچنین پیام های آقای ظریف در توییتر و در مصاحبه ها هم این بود که از کاخ سفید چند صدا شنیده می شود، اما دستگاه امنیت ملی آمریکا در پاسخ به برداشت آقای ظریف و سایرین اعلام کرد که از کاخ سفید درمورد ایران، فقط یک صدا بلند است و سخنانی که مایک پمپئو و جان بولتون در مورد ایران می گویند به نمایندگی از رییس جمهور آمریکا است.
این کارشناس مسائل دیپلماتیک در خصوص مواضع بولتون تصریح کرد: جان بولتون به رغم مصاحبه های جنگ طلبانه در داخل آمریکا، در سخنان خود با صراحت گفته است که آمریکا قصد جنگ با ایران را ندارد و این فقط یک هشدار جدی به ایران و طرفداران این کشوراست که اگر کوچکترین خطر و اشتباهی متوجه منافع آمریکا و حامیانش در منطقه شود، آمریکا به شدت به این تحرکات واکنش نشان خواهد داد.
امیدی خاطر نشان کرد: ناوآبراهام لینکلن دارای ظرفیت ۹۸ هواپیمای جنگی و بالگرد بوده که علاوه بر پایگاه های آمریکا در اطراف خلیج فارس و در کشورهای قطر، کویت، عربستان و بحرین، اعزام این ناو عظیم تکمیل کننده پایگاه های نظامی آمریکا در منطقه است.
استاد دانشگاه اصفهان با بیان اینکه باتوجه به اقدام اخیر آمریکا در حذف معافیت های فروش نفت ایران، و متقابلا تهدید ایران مبنی بر این که اگر نتواند نفت خود را صادر کند، هیچ کشور دیگری حق عبور از تنگه هرمز را نخواهد داشت و سایر کشورها نیز نمی توانند نفت خود را صادر کنند، تصریح کرد: رد و بدل شدن این ادبیات نه چندان مسالمت آمیز بین دو طرف علامت و هشدار جدی به هم دیگر است؛ قصد آمریکا از این اقدامات این است که به ایران بگوید تحرکات همه جانبه ایران را زیر نظر داشته و در مقابل واکنش های ایران بیدار است و اگر ایران بخواهد منافع آمریکا و حامیان این کشور را به چالش جدی بکشاند و دچار کوچکترین تحرک و اشتباهی شود با مقابله ی شدید آمریکا روبرو خواهد شد.
امیدی تاکید کرد: طبق نظر کارشناسان، جابه جایی ناو آبراهام لینکلن آمریکایی از پیش برنامه ریزی و طراحی شده بود، این روش جابه جایی ناوهای آمریکایی درهمه نقاط جهان وجود داشته و ارتباط جدی به تحولات روابط ایران و آمریکا و حذف معافیت های نفتی ایران ندارد اما نکته حائز اهمیت این موضوع؛ صدوراین بیانیه توسط مشاور امنیت ملی آمریکا بوده که اعزام این ناو به خلیج فارس نسبت به تحولات گذشته کمی متفاوت و متمایزتر به نظر بیاید.
وی یاد آور شد: البته آمریکا هرگز نمی تواند فروش نفت ایران را به صفر برساند و اگر بخواهد به صورت مستقیم و فیزیکی در صادرات نفت ایران خللی به وجود بیاورد حتما با واکنش شدید ایران مواجه خواهدشد؛ درحالی که ایران و آمریکا هیچ کدام نمی خواهند آغاز گر یک بحران، حادثه نظامی و جنگ باشند.
این استاد دانشگاه اصفهان افزود: هر دو کشور نشان داده اند که نمی خواهند آغازگر جنگ باشند، چرا که اگرجنگ ودرگیری شروع شود، طرف مقابل در مقام دفاع خواهد بود، هجوم وحمله باعث افزایش روحیه ملی، حمایت داخلی مردم کشوری که مورد حمله واقع شده و حمایت جهان را به نفع سیاست کشور مورد تجاوز افزایش خواهد داد، اگر کشوری آغاز گر بحران و درگیری نظامی باشد، اقناع افکار عمومی جهان توسط کشور متجاوز سخت است. مردم جهان کشوری که اولین گلوله را شلیک کند متجاوز ومقصر خواهند دانست و ایران و آمریکا نمی خواهند شلیک کننده اولین گلوله باشند، اما اگر آمریکا به صورت فیزیکی بخواهد جلوی نقل و انتقال و فروش نفت ایران را گرفته و مانع فروش نفت ایران شود، در این حالت ایران می تواند از حق خود دفاع کرده و این دفاع مشروع است.
کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: طبق قوانین بین المللی واکنش ایران در حالی مشروع است که آمریکا به امنیت اقتصادی و سیاسی ایران تجاوز آشکاری داشته باشد، پس ایران می تواند در مقابل بحران واکنش قاطعانه بین المللی داشته باشد، این یک حق طبیعی برای ایران خواهد بود که در مقابل آمریکا ایستاده و از خود دفاع کند. نکته ای که باید گفته شود اینکه اگر ایران نتواند نفت صادر کند و یا نتواند پول نفتش را دریافت کند، عملا آبراه تنگه هرمز بدون استفاده خواهد بود، پس باید گفت به طور طبیعی امنیت تنگه هرمز حفظ نخواهد شد و اگر کارشناسان با صدها هواپیما و ناو نظامی بخواهند امنیت تنگه هرمز را حفظ کنند، امنیت این تنگه حفظ نخواهدشد؛ این مسئله نیاز به اقدامات جدی ندارد که به صورت فیزیکی جلوی کشتی ها را بگیرند، فقط کافی است ایران هزاران مین دریایی را در تنگه هرمز و خلیج فارس پخش کنند البته این موضع به شرطی است که ایران نتواند از این آبراه و دریا استفاده کند، در این حالت جمع آوری مین ها چندین ماه به طول خواهد انجامید.
امیدی تاکید کرد: نا امن سازی تنگه هرمز کارچندان سختی نیست که برخی از کارشناسان مانع چنین حرکتی از طرف ایران باشند، ولی اگر ایران چنین کاری را انجام دهد در آن زمان آمریکا و متحدانش با کینه شدیدی که از ایران دارند، با اقدامات و حمله نظامی به زیر ساخت های ایران واکنش نشان خواهند داد و هزینه سنگینی بر ایران تحمیل خواهند کرد. البته در این حالت با افزایش قیمت نفت در جهان عملاً نفعی به ایران نخواهد رسید مگراینکه جهان مجبور شود به ایران امتیاز بدهد.
نظر شما